ภูมิพลอดุลยเดช ป.ร. เป็นปีที่ ๗๐ ในรัชกาลปัจจุบัน พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้า ให้ประกาศว่า
ให้ไว้ ณ วันที่ ๘ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๕๘
โดยที่เป็นการสมควรมีกฎหมายว่าด้วยความเท่าเทียมระหว่างเพศ
พ.ศ. ๒๕๕๘”
วันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป
“การเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมระหว่างเพศ” หมายความว่า การกระทำหรือไม่ กระทำการใดอันเป็นการแบ่งแยก กีดกัน หรือจำกัดสิทธิโอกาสใด ๆ ไม่ว่าทางตรงหรือทางอ้อม โดยปราศจากความชอบธรรม เพราะเหตุที่บุคคลนั้นเป็นเพศชายหรือเพศหญิง หรือมีการแสดงออกที่ แตกต่างจากเพศโดยกำเนิด “กองทุน” หมายความว่า กองทุนส่งเสริมความเท่าเทียมระหว่างเพศ “กรม” หมายความว่า กรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว “รัฐมนตรี” หมายความว่า รัฐมนตรีผู้รักษาการตามพระราชบัญญัตินี้ พระราชบัญญัตินี้ “อธิบดี” หมายความว่า อธิบดีกรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว “รัฐมนตรี” หมายความว่า รัฐมนตรีผู้รักษาการตามพระราชบัญญัตินี้ *ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๓๒/ตอนที่ ๑๘ ก/หน้า ๑๗/๑๗ มีนาคม ๒๕๕๘*
ระเบียบหรือประกาศตามวรรคหนึ่ง เมื่อได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษาแล้วให้ใช้บังคับได้
คณะกรรมการส่งเสริมความเท่าเทียมระหว่างเพศ
นายกรัฐมนตรี เป็นประธานกรรมการ
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ เป็นรองประธานกรรมการ
กรรมการโดยตำแหน่ง จำนวนสิบเจ็ดคน ได้แก่ ปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี ปลัดกระทรวงกลาโหม ปลัดกระทรวงการคลัง ปลัดกระทรวงการต่างประเทศ ปลัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ปลัดกระทรวงมหาดไทย ปลัดกระทรวงยุติธรรม ปลัดกระทรวงแรงงาน ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ และปลัดกระทรวงสาธารณสุข
กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวนสิบคน ซึ่งคณะรัฐมนตรีแต่งตั้งจากผู้มีสัญชาติไทยโดยกำเนิด มีความรู้ ความเชี่ยวชาญ และประสบการณ์ในกรณีที่เกี่ยวกับความเท่าเทียมระหว่างเพศไม่ต่ำกว่าสิบปี จำนวนห้าคน และผู้ทรงคุณวุฒิทางด้านนิติศาสตร์ ด้านสังคมวิทยา ด้านสังคมสงเคราะห์ หรือด้านจิตวิทยา จำนวนสามคน ให้ถือเป็นกรรมการและเลขานุการ และมีอำนาจแต่งตั้งข้าราชการในกรมจำนวนไม่เกินสองคนเป็นผู้ช่วยเลขานุการ
มีสัญชาติไทยโดยกำเนิด
มีอายุไม่ต่ำกว่าสามสิบห้าปีบริบูรณ์
ไม่เป็นบุคคลล้มละลาย คนไร้ความสามารถ หรือคนเสมือนไร้ความสามารถ
ไม่เคยถูกไล่ออกหรือปลดออกจากราชการ ทบวงการเมือง รัฐ หรือรัฐวิสาหกิจเพราะกระทำผิดวินัย
ไม่เคยได้รับโทษจำคุกโดยคำพิพากษาถึงที่สุดให้จำคุก เว้นแต่เป็นโทษสำหรับความผิดที่ได้กระทำโดยประมาทหรือความผิดลหุโทษ
ไม่เคยต้องคำวินิจฉัยของคณะกรรมการวินัยอย่างร้ายแรงถึงการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมระหว่างเพศในการดำรงตำแหน่งหรือการปฏิบัติหน้าที่
ไม่เคยต้องคำพิพากษาหรือคำสั่งของศาลถึงที่สุดให้ทรัพย์สินตกเป็นของแผ่นดิน เพราะร่ำรวยผิดปกติหรือมีทรัพย์สินเพิ่มขึ้นผิดปกติ
ไม่เคยเป็นผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรม กฎหมาย หรือวิศวกรรมโดยวิธีการทุจริตทางเพศ
ไม่เป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร สมาชิกวุฒิสภา ข้าราชการการเมือง สมาชิกสภาท้องถิ่น ผู้บริหารท้องถิ่น กรรมการหรือผู้ดำรงตำแหน่งอื่นในพรรคการเมือง หรือเจ้าหน้าที่ในพรรคการเมือง หรือผู้ดำรงตำแหน่งที่มีลักษณะเช่นเดียวกัน
ตาย
ลาออก
คณะรัฐมนตรีให้ออก เพราะขาดคุณสมบัติหรือมีลักษณะต้องห้ามตามมาตรา ๕ หรือมาตรา ๖
พ้นจากราชการหรือพ้นจากการเป็นสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือพ้นจากตำแหน่งอื่นใดในพรรคการเมือง
ขาดคุณสมบัติหรือมีลักษณะต้องห้ามอย่างหนึ่งอย่างใดตามมาตรา ๖
ในระหว่างที่ยังไม่มีการแต่งตั้งกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิแทนตำแหน่งที่ว่าง ให้คณะกรรมการ สทท. ประกอบด้วยกรรมการเท่าที่เหลืออยู่
กำหนดนโยบาย ยุทธศาสตร์ และแผนปฏิบัติการ เพื่อให้การดำเนินงานของ สทท. เป็นไปตามวัตถุประสงค์ของพระราชบัญญัตินี้
เสนอแนะนโยบาย และข้อเสนอในการปรับปรุงกฎหมาย กฎ หรือระเบียบต่อคณะรัฐมนตรีเพื่อให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์ของพระราชบัญญัตินี้ ``` - 4 - สำนักงานคณะกรรมการการฤาชฎีกา
กำหนดแนวทางในการให้ความช่วยเหลือ ชดเชยและเยียวยา หรือบรรเทาทุกข์แก่บุคคล ซึ่งถูกเป็นผู้เสียหายจากการเลือกปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรมระหว่างเพศ
ตรวจสอบ แนะนำ และให้คำปรึกษาเกี่ยวกับการดำเนินงานของเจ้าหน้าที่ของรัฐ และหน่วยงานของรัฐในการปฏิบัติตามพระราชบัญญัตินี้
ส่งเสริมการศึกษา การวิจัย และการเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับการป้องกันมิให้การเลือกปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรมระหว่างเพศเกิดขึ้น
ส่งเสริมให้มีการเก็บข้อมูลจำแนกเพศ รวมทั้งเสนอรายงานเกี่ยวกับการปฏิบัติตามพระราชบัญญัตินี้ต่อคณะรัฐมนตรีอย่างน้อยปีละหนึ่งครั้ง
วางระเบียบเกี่ยวกับการกำกับดูแลและตรวจสอบการดำเนินงานของคณะกรรมการวินิจฉัยการเลือกปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรมระหว่างเพศ และระเบียบอื่นที่เกี่ยวข้องเพื่อให้เป็นไปตามพระราชบัญญัตินี้
ปฏิบัติการอื่นใดตามที่กฎหมายกำหนดให้เป็นอำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการ สทพ. หรือคณะรัฐมนตรีมอบหมาย ในการดำเนินการตามวรรคหนึ่ง ให้คณะกรรมการกำหนดการดำเนินการที่เหมาะสม เพื่อส่งเสริมให้เกิดความเท่าเทียมระหว่างเพศอย่างแท้จริง
ส่งเสริมโอกาสในการเข้าถึงสิทธิขั้นพื้นฐาน ๆ ทั้งทางสังคม เศรษฐกิจ และการเมือง
ปรับปรุงแบบแผนความประพฤติทางสังคมและวัฒนธรรมระหว่างเพศเพื่อขจัดอคติวิธีปฏิบัติที่อยู่บนพื้นฐานของเพศสภาพ และความรุนแรงที่เกิดจากความไม่เท่าเทียมระหว่างเพศ รวมทั้งส่งเสริมการเข้าถึงสิทธิขั้นพื้นฐานต่าง ๆ
ในการประชุมคณะกรรมการ สทพ. ถ้าประธานกรรมการไม่มาประชุมหรือไม่อาจปฏิบัติหน้าที่ได้ ให้รองประธานกรรมการเป็นประธานในที่ประชุม ถ้าประธานกรรมการและรองประธานกรรมการไม่มาประชุมหรือไม่อาจปฏิบัติหน้าที่ได้ ให้ที่ประชุมเลือกกรรมการคนหนึ่งเป็นประธานในที่ประชุม การวินิจฉัยชี้ขาดของที่ประชุมให้ถือเสียงข้างมาก กรรมการคนหนึ่งมีเสียงหนึ่งในการออกเสียงลงคะแนน ถ้าคะแนนเสียงเท่ากันให้ประธานในที่ประชุมออกเสียงเพิ่มขึ้นอีกหนึ่งเสียงเป็นเสียงชี้ขาด
การประชุมของคณะอนุกรรมการตามวรรคหนึ่ง ให้นำความในมาตรา 11 มาใช้บังคับโดยอนุโลม
คณะกรรมการวินิจฉัยการเลือกปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรมระหว่างเพศ และการจัดการอรรถคดีและค่าใช้จ่ายคดี ```
ให้ถือว่าเป็นอำนาจหน้าที่ของรัฐมนตรีในการแต่งตั้งกรรมการตามวรรคหนึ่ง หลักเกณฑ์และวิธีการสรรหาประธานกรรมการและกรรมการตามวรรคหนึ่ง ให้เป็นไปตามระเบียบที่คณะกรรมการ สทพ. กำหนด
(1) วินิจฉัยปัญหาที่เกี่ยวกับคำร้องว่ามีการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมระหว่างเพศตามมาตรา 18 (2) กำหนดมาตรการหรือวิธีการอย่างอื่นที่จำเป็นและสมควรเพื่อให้บุคคลหรือเจ้าหน้าที่ทุกฝ่ายดำเนินการตามมาตรา 18
(1) ยื่นเรื่องต่อผู้ตรวจการแผ่นดินตามมาตรา 20 (2) ปฏิบัติการอื่นใดตามที่กำหนดไว้ในกฎหมายนี้ วลพ.
(1) รับคำร้องว่ามีการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมระหว่างเพศ พร้อมทั้งพิจารณาเห็นสมควรเสนอคณะกรรมการ สทพ. หรือคณะกรรมการ วลพ. แล้วแต่กรณี (2) ดำเนินการตามมติของคณะกรรมการ สทพ. หรือคณะกรรมการ วลพ. แล้วแต่กรณี และประสานงานกับหน่วยงานของรัฐ องค์กรเอกชน และองค์กรระหว่างประเทศที่เกี่ยวข้องกับการป้องกันมิให้เกิดการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมระหว่างเพศ (3) จัดทำรายงานประจำปีเกี่ยวกับการดำเนินงานของคณะกรรมการ สทพ. และคณะกรรมการ วลพ. เสนอคณะกรรมการ สทพ. หรือคณะกรรมการ วลพ. แล้วแต่กรณี (4) ปฏิบัติการอื่นใดตามที่กำหนดไว้ในกฎหมายนี้ หรือตามที่รัฐมนตรี คณะกรรมการ สทพ. คณะกรรมการ วลพ. หรือคณะกรรมการอื่นมอบหมาย
การตรวจสอบการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมระหว่างเพศ
การดำเนินการตามวรรคหนึ่ง เพื่อขอข้อมูลสารหรือส่งเสริมให้บุคคลสามารถใช้สิทธิและเสรีภาพได้อย่างเท่าเทียมกัน หรือเพื่อจัดสวัสดิการ สวัสดิภาพ หรือการคุ้มครองบุคคลตามหลักการทางศาสนา หรือเพื่อความมั่นคงของประเทศ ย่อมไม่ถือเป็นการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมระหว่างเพศ
การร้องเรียนตามวรรคหนึ่ง ไม่เป็นการตัดสิทธิของผู้เสียหายที่จะใช้สิทธิทางศาลตามกฎหมายว่าด้วยการนั้น ฐานะต่อคณะกรรมการ สทพ. ให้ถือว่าการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมระหว่างเพศนั้นเป็นการกระทำโดยจงใจหรือประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง ศาลจะกำหนดค่าเสียหายในลักษณะใดให้แก่บุคคลซึ่งถูกเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมระหว่างเพศไม่เกินสิทธิเท่าของค่าเสียหายที่แท้จริงจะตกได้ การใช้สิทธิตามวรรคหนึ่งหรือวรรคสอง บุคคลซึ่งถูกเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมระหว่างเพศอาจขอให้องค์กรที่เกี่ยวข้องเป็นผู้สนับสนุนหรือฟ้องคดีแทนได้ การฟ้องคดีตามวรรคสอง ให้ต้องยื่นเรื่องขอรับการช่วยเหลือจากคณะกรรมการ สทพ. มีกำหนดข้อหรือเป็นคำสั่งศาลปกครองที่มีคำพิพากษาถึงที่สุด แล้วแต่กรณี
(1) ให้หน่วยงานของรัฐ องค์กรเอกชน หรือบุคคลที่เกี่ยวข้อง ดำเนินการตามกฎหมายหน้าที่หรือวิธีแก้ไขเพื่อแก้ไขการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมระหว่างเพศให้เป็นไปตามที่กำหนดในหมวด 4 (2) ให้การชดเชยและเยียวยาความเสียหายตามความเหมาะสม สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา - 7 - คำสั่งของคณะกรรมการ วลพ. ตามวรรคหนึ่ง จะต้องแสดงเหตุผลอย่างชัดเจนและอาจกำหนดเงื่อนไขใด ๆ ไว้เท่าที่จำเป็น รวมทั้งระยะเวลาดำเนินการต่อคณะกรรมการ วลพ. เพื่อให้หน่วยงานของรัฐ องค์กรเอกชน หรือบุคคลที่เกี่ยวข้องปฏิบัติให้บรรลุตามเงื่อนไขที่เห็นสมควรได้
เข้าไปในเคหสถานหรือสถานที่ใด ๆ เพื่อรวบรวมพยานหลักฐานที่เกี่ยวข้องโดยมีหมายค้น
มีหนังสือสอบถามหรือเรียกบุคคลมาให้ถ้อยคำ หรือให้ส่งหรือมอบหรือเอกสารที่เกี่ยวข้องแก่ประกอบการพิจารณา ให้ผู้ซึ่งเกี่ยวข้องปฏิบัติตามคำสั่งดังกล่าว ตอบหนังสือสอบถาม หรือส่งสิ่งของหรือเอกสารที่เกี่ยวข้องต่อกรรมการ วลพ. อนุกรรมการ หรือพนักงานเจ้าหน้าที่ผู้ดำเนินการปฏิบัติงานตามพระราชบัญญัตินี้
ในการปฏิบัติหน้าที่ พนักงานเจ้าหน้าที่ที่ต้องแสดงบัตรประจำตัวบุคคลที่เกี่ยวข้องทุกครั้ง บัตรประจำตัวพนักงานเจ้าหน้าที่ให้เป็นไปตามแบบที่รัฐมนตรีประกาศกำหนด
การชดเชยและเยียวยาผู้เสียหาย
ผู้ปกครอง ผู้พิทักษ์ ผู้อุปการะ สามีหรือภริยา ผู้ดูแลหรือบุคคลอื่นใดเพื่อประโยชน์ของผู้เสียหาย แล้วแต่กรณี จะยื่นคำขอแทนก็ได้ ทั้งนี้ ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่อธิบดีประกาศกำหนด
ค่าใช้จ่ายในการประสานงาน การเดินทาง การจัดการศพหรือการประกอบพิธีทางศาสนา
ค่าครองชีพโอกาสที่เป็นค่าเสียหายในเชิงพาณิชย์ซึ่งสามารถคำนวณเป็นเงินได้
ค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องในการรักษาพยาบาล รวมทั้งค่าฟื้นฟูสภาพทางร่างกายและจิตใจ
การชดเชยและเยียวยาในรูปแบบหรือลักษณะอื่น หลักเกณฑ์ วิธีการ และจำนวนเงินในการชดเชยและเยียวยาผู้เสียหายตามวรรคหนึ่ง ให้เป็นไปตามระเบียบที่คณะกรรมการ สทพ. กำหนด
กองทุนส่งเสริมความเท่าเทียมระหว่างเพศ
เงินอุดหนุนที่รัฐจัดสรรให้จากงบประมาณรายจ่ายประจำปี
เงินหรือทรัพย์สินจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมความเท่าเทียมระหว่างเพศ
เงินหรือทรัพย์สินที่มีผู้บริจาคให้กองทุน
เงินหรือทรัพย์สินที่ได้จากการจัดกิจกรรมหารายได้หรือการดำเนินงานตามวัตถุประสงค์ของกองทุน
ดอกผลหรือรายได้ที่เกิดจากเงินหรือทรัพย์สินของกองทุน เงินและทรัพย์สินของกองทุน ให้ส่งเข้ากองทุนโดยไม่ต้องนำส่งคลังเป็นรายได้แผ่นดิน
เพื่อกิจกรรมหรือกิจการที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมความเท่าเทียมระหว่างเพศ
เพื่อคุ้มครองและช่วยเหลือผู้ถูกเลือกปฏิบัติอย่างไม่เป็นธรรมระหว่างเพศ ```
เพื่อช่วยเหลือ ขจัดและเยียวยา หรือบรรเทาทุกข์แก่บุคคลซึ่งตกเป็นผู้เสียหายจากการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมตามเหตุผลมาตรา ๒๖
เพื่อการสอดส่องดูแลและให้คำแนะนำหรือคำปรึกษาเกี่ยวกับการดำเนินงานของเจ้าหน้าที่ของรัฐและหน่วยงานของรัฐในการปฏิบัติตามพระราชบัญญัตินี้
เพื่อส่งเสริมการศึกษา การวิจัย และการเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับการป้องกันไม่ให้มีการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมตามเหตุผลที่ระบุในพระราชบัญญัตินี้
เพื่อการติดต่อและประสานงานกับบุคคล หน่วยงาน หรือองค์กรต่าง ๆ ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน
เพื่อการอำนวยให้คณะกรรมการ สทพ. เห็นสมควร
ให้รองอธิบดีซึ่งรับผิดชอบงานเกี่ยวกับการบริหารและเลขานุการ เป็นกรรมการและเลขานุการ และให้เจ้าหน้าที่ของสำนักงานเป็นผู้ช่วยเลขานุการเท่าที่จำเป็นในการปฏิบัติหน้าที่ของคณะกรรมการบริหารกองทุนตามที่ประธานกรรมการมอบหมาย
บริหารกองทุน การรับ การจ่ายเงิน และการเก็บรักษาเงินกองทุน รวมทั้งดำเนินการเกี่ยวกับการระดมทุน การลงทุน การจัดหาผลประโยชน์ และการจัดการกองทุน ให้เป็นไปตามระเบียบที่คณะกรรมการ สทพ. กำหนดโดยความเห็นชอบของกระทรวงการคลัง
พิจารณาอนุมัติการจ่ายเงินช่วยเหลือและเยียวยาแก่บุคคลซึ่งตกเป็นผู้เสียหายเนื่องจากการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมตามเหตุผลที่ระบุในพระราชบัญญัตินี้ตามระเบียบที่คณะกรรมการ สทพ. กำหนด
รายงานสถานะทางการเงินและการบริหารกองทุนต่อคณะกรรมการ สทพ.
```
อธิบดีหรือผู้ซึ่งอธิบดีมอบหมาย สำหรับความผิดที่เกิดขึ้นในกรุงเทพมหานคร
ผู้ว่าราชการจังหวัดหรือผู้ซึ่งผู้ว่าราชการจังหวัดมอบหมาย สำหรับความผิดที่เกิดขึ้นในจังหวัดอื่น ในกรณีที่มีการสอบสวน ถ้าพนักงานสอบสวนพบว่าบุคคลใดกระทำความผิดตาม พระราชบัญญัตินี้และบุคคลนั้นยอมให้เปรียบเทียบ ให้พนักงานสอบสวนส่งเรื่องไปยังผู้มีอำนาจ เปรียบเทียบตาม (๑) หรือ (๒) แล้วแต่กรณี ภายในเจ็ดวันนับแต่วันที่บุคคลนั้นแสดงความยินยอมให้ เปรียบเทียบ เมื่อผู้ต้องหาได้ชำระเงินค่าปรับตามจำนวนที่เปรียบเทียบภายในสามสิบวันแล้วให้ ถือว่าคดีเลิกกันตามบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ผู้รับสนองพระบรมราชโองการ พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ``` - 13 - หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี้ คือ โดยที่ปัจจุบันไม่มีมาตรการป้องกันการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมระหว่างเพศที่ชัดเจนส่งผลให้บุคคลซึ่งถูกเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมระหว่างเพศไม่ได้รับความคุ้มครองและไม่ได้รับความเป็นธรรมเท่าที่ควร สมควรกำหนดมาตรการคุ้มครองผู้ถูกเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมระหว่างเพศ และป้องกันมิให้เกิดการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมระหว่างเพศ ทั้งสอดคล้องกับหลักการสิทธิมนุษยชนสากลตามพันธกรณีระหว่างประเทศที่ประเทศไทยเป็นภาคี จึงจำเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี้ ปริยานุช/ผู้จัดทำ 16 มีนาคม 2558 วิริยา/ผู้ตรวจ 16 มีนาคม 2558 ```