พระราชบัญญัติ ควบคุมการส่งเสริมการตลาดอาหารสำหรับทารกและเด็กเล็ก พ.ศ. ๒๕๖๐ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ให้ไว้ ณ วันที่ ๗ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๖๐ เป็นปีที่ ๒ ในรัชกาลปัจจุบัน สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร มีพระราชโองการ โปรดเกล้า ฯ ให้ประกาศว่า โดยที่เป็นการสมควรมีกฎหมายว่าด้วยการควบคุมการส่งเสริมการตลาดอาหาร สำหรับทารกและเด็กเล็ก จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้ตราพระราชบัญญัติขึ้นไว้โดยคำแนะนำและยินยอม ของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ ที่ประชุมรัฐสภา ดังต่อไปนี้
อาหารสำหรับทารกและเด็กเล็ก พ.ศ. ๒๕๖๐”
ในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป
“ทารก” หมายความว่า เด็กซึ่งมีอายุแรกเกิดจนถึงอายุสิ้นสองเดือน “เด็กเล็ก” หมายความว่า เด็กอายุเกินสิ้นสองเดือนจนถึงสามปี “อาหารสำหรับทารก” หมายความว่า (ก) นมผงหรือผลิตภัณฑ์อื่นที่ใช้เป็นอาหาร ทั้งนี้ ซึ่งมีส่วนประกอบของสารอาหารที่ เหมาะสมและเพียงพอที่จะใช้เลี้ยงทารกตามกฎหมายว่าด้วยอาหาร (ข) นมผงหรือผลิตภัณฑ์อื่นที่ใช้เป็นอาหาร ทั้งนี้ ที่มีข้อความแสดงให้เข้าใจได้ถึง การเลี้ยงทารก “อาหารสำหรับเด็กเล็ก” หมายความว่า นมผงหรือผลิตภัณฑ์อื่นที่ใช้เป็นอาหาร ทั้งนี้ ที่มีข้อความแสดงให้เข้าใจได้ถึงการเลี้ยงเด็กเล็กและเหมาะตามที่รัฐมนตรีประกาศกำหนดโดย คำแนะนำของคณะกรรมการ *ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๓๔/ตอนที่ ๖๓ ก/หน้า ๑๐/๑๐ กรกฎาคม ๒๕๖๐* “อาหารเสริมสำหรับการค้า” หมายความว่า อาหารที่ใช้เสริมคุณค่าทางโภชนาการ และสร้างความคุ้นเคยในการบริโภคอาหารให้แก่การที่มีอายุตั้งแต่ทารกขึ้นไปตามกฎหมายว่าด้วยอาหาร “ผู้ผลิต” หมายความว่า ผู้ที่ทำ ผลิต ประมวล แบ่งบรรจุ รวมบรรจุ หรือเปลี่ยนภาชนะบรรจุ “ผู้แทนจำหน่าย” หมายความว่า ผู้แทนจำหน่ายในประเทศของผู้ผลิต “ผู้จำหน่าย” หมายความว่า ผู้จำหน่าย ขาย แจก แลกเปลี่ยน ให้ หรือมีไว้เพื่อจำหน่าย ทั้งนี้ เพื่อประโยชน์ทางการค้า “ฉลาก” หมายความว่า ฉลากตามกฎหมายว่าด้วยอาหาร “โฆษณา” หมายความว่า การกระทำไม่ว่าจะวิธีใด ๆ ให้ประชาชนเห็น หรือทราบข้อความ ทั้งนี้ เพื่อประโยชน์ทางการค้า “ข้อความ” หมายความรวมถึง การกระทำให้ปรากฏด้วยอักษร รูป รอยประดิษฐ์ ภาพ ภาพยนตร์ แสง เสียง เครื่องหมาย หรือการกระทำอย่างใด ๆ ที่ทำให้บุคคลทั่วไปสามารถเข้าใจความหมายได้ “ส่งเสริมการตลาด” หมายความว่า การกระทำใด ๆ ที่มีจุดมุ่งเน้นเพื่อการจำหน่าย สร้างความคุ้นเคย หรือประชาสัมพันธ์ หรือเพื่อการสนับสนุนส่งเสริมให้มีการบริโภคอาหารสำหรับทารก อาหารสำหรับเด็ก หรืออาหารเสริมสำหรับการค้า ทั้งนี้ เพื่อประโยชน์ทางการค้า “หน่วยบริการสาธารณสุข” หมายความว่า สถานพยาบาล หรือสถานพยาบาลของเอกชนโดยพระราชบัญญัติสถานพยาบาล พ.ศ. 2541 หรือสถานพยาบาลของรัฐ หรือหน่วยงานของรัฐที่มีวัตถุประสงค์ไม่แสวงหากำไรและดำเนินกิจกรรมเกี่ยวกับด้านสุขภาพและสาธารณสุข “องค์กรวิชาชีพด้านสาธารณสุข” หมายความว่า คณะกรรมการวิชาชีพในสาขาต่าง ๆ ตามกฎหมายว่าด้วยการประกอบวิชาชีพเวชกรรม แพทย์แผนไทย การพยาบาลและการผดุงครรภ์ ทันตแพทย์สภาตามกฎหมายว่าด้วยวิชาชีพทันตกรรม สภาเภสัชกรรมตามกฎหมายว่าด้วยวิชาชีพเภสัชกรรม สภาการแพทย์แผนไทยตามกฎหมายว่าด้วยวิชาชีพการแพทย์แผนไทย สภาการสาธารณสุขชุมชนตามกฎหมายว่าด้วยวิชาชีพการสาธารณสุขชุมชน หรือสภาวิชาชีพทางการแพทย์และสาธารณสุขอื่นตามกฎหมายว่าด้วยการนั้น “บุคลากรด้านสาธารณสุข” หมายความว่า บุคคลที่ปฏิบัติงานในหน่วยบริการสาธารณสุข และให้หมายความรวมถึงอาสาสมัครสาธารณสุขด้วย “คณะกรรมการ” หมายความว่า คณะกรรมการควบคุมการส่งเสริมการตลาดอาหารเสริมสำหรับทารกและเด็กเล็ก “พนักงานเจ้าหน้าที่” หมายความว่า ผู้ซึ่งรัฐมนตรีแต่งตั้งให้ปฏิบัติการตามพระราชบัญญัตินี้ "รัฐมนตรี" หมายความว่า รัฐมนตรีผู้รักษาการตามพระราชบัญญัตินี้
ปลัดกระทรวงสาธารณสุข เป็นประธานกรรมการ
กรรมการโดยตำแหน่ง จำนวนแปดคน ได้แก่ อธิบดีกรมอนามัย อธิบดีกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ อธิบดีกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น เลขาธิการคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค เลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา เลขาธิการมูลนิธิส่งเสริมการพัฒนานโยบายสุขภาพ เลขาธิการมูลนิธิส่งเสริมการพัฒนานโยบายสุขภาพเด็ก และเลขาธิการมูลนิธิส่งเสริมการพัฒนานโยบายสุขภาพเด็ก
กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวนห้าคน ซึ่งรัฐมนตรีแต่งตั้งจากผู้แทนองค์กรเอกชนที่มีวัตถุประสงค์ในแง่การคุ้มครองเด็กและด้านโภชนาการเด็ก อาหารทารกและเด็ก ด้านสิทธิเด็ก และด้านการคุ้มครองผู้บริโภคด้านสุขภาพ ด้านสตรีและเด็ก และแต่งตั้งผู้มีความรู้ความสามารถและประสบการณ์ด้านการสื่อสารการตลาดและกฎหมาย อย่างละหนึ่งคน ให้อธิบดีกรมอนามัย เป็นกรรมการและเลขานุการ และให้อธิบดีกรมอนามัยแต่งตั้งข้าราชการกรมอนามัย จำนวนสองคน เป็นผู้ช่วยเลขานุการ การแต่งตั้งกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่รัฐมนตรีประกาศกำหนดโดยคำแนะนำของคณะกรรมการ
มีสัญชาติไทย
ไม่เป็นข้าราชการการเมือง ผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง สมาชิกสภานิติบัญญัติ ผู้บริหารท้องถิ่นกรรมการหรือผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น หรือพระภิกษุสามเณร
ไม่เป็นคนไร้ความสามารถหรือคนเสมือนไร้ความสามารถ
ไม่เป็นบุคคลล้มละลายหรือเคยเป็นบุคคลล้มละลายทุจริต
ไม่เคยได้รับโทษจำคุกโดยคำพิพากษาถึงที่สุดให้จำคุก เว้นแต่เป็นโทษสำหรับความผิดที่ได้กระทำโดยประมาทหรือความผิดลหุโทษ
ไม่เป็นผู้มีส่วนได้เสียหรือมีประโยชน์ไม่ว่าโดยทางตรงหรือทางอ้อมในกิจการเกี่ยวกับอาหารสำหรับทารก อาหารสำหรับเด็กเล็ก หรืออาหารเสริมสำหรับทารก
ไม่เคยต้องคำพิพากษาหรือคำสั่งของศาลให้ทรัพย์สินตกเป็นของแผ่นดินเพราะร่ำรวยผิดปกติหรือมีทรัพย์สินเพิ่มขึ้นผิดปกติ
ไม่เคยถูกไล่ออก ปลดออก ให้ออก หรือเลิกจ้างจากหน่วยงานของรัฐหรือหน่วยงานของเอกชน เพราะทุจริตต่อหน้าที่ ประพฤติชั่วอย่างร้ายแรง หรือกระทำผิดวินัยอย่างร้ายแรง และประพฤติชอบในวงราชการ
ในกรณีที่กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิพ้นจากตำแหน่งก่อนวาระ ให้รัฐมนตรีแต่งตั้งกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิคนใหม่แทน และให้ผู้ได้รับแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งแทนอยู่ในตำแหน่งเท่ากับวาระที่เหลืออยู่ของกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิคนเดิม ในกรณีครบวาระของกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ ให้กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิซึ่งพ้นจากตำแหน่งตามวาระนั้น ปฏิบัติหน้าที่ต่อไปจนกว่ากรรมการผู้ทรงคุณวุฒิคนใหม่จะเข้ารับหน้าที่ ในกรณีที่กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิพ้นจากตำแหน่งทั้งหมด ให้รัฐมนตรีแต่งตั้งกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิขึ้นใหม่ทั้งคณะ
(ก) ตาย (ข) ลาออก (ค) รัฐมนตรีสั่งให้พ้นจากตำแหน่ง เพราะขาดคุณสมบัติหรือมีลักษณะต้องห้ามตามมาตรา ๖
ในการประชุมคณะกรรมการ ถ้าประธานกรรมการไม่มาประชุมหรือไม่อาจปฏิบัติหน้าที่ได้ ให้ที่ประชุมเลือกกรรมการคนหนึ่งเป็นประธานในที่ประชุม ในการประชุม ถ้ากรรมการคนใดมีส่วนได้เสียในเรื่องที่พิจารณา กรรมการผู้นั้นไม่มีสิทธิออกเสียงลงมติในเรื่องนั้น แต่ไม่นับรวมเป็นองค์ประชุมและองค์ประชุมยังคงมีอยู่ การพิจารณาข้อขัดข้องที่ประชุมให้ถือคะแนนเสียงข้างมาก กรรมการคนหนึ่งให้มีเสียงหนึ่งในการลงคะแนน ถ้าคะแนนเสียงเท่ากันให้ประธานในที่ประชุมออกเสียงเพิ่มขึ้นอีกเสียงหนึ่งเป็นเสียงชี้ขาด
กำหนดนโยบาย ยุทธศาสตร์ และมาตรการในการควบคุมการส่งเสริมการตลาดอาหารสำหรับทารก อาหารสำหรับเด็กเล็ก และอาหารเสริมสำหรับทารก
ส่งเสริมและสนับสนุนการพัฒนาระบบในการส่งเสริมการตลาดอาหารสำหรับทารก อาหารสำหรับเด็กเล็ก และอาหารเสริมสำหรับทารก
ให้คำแนะนำ หรือความเห็นแก่รัฐมนตรีในการออกประกาศเพื่อปฏิบัติตามพระราชบัญญัตินี้
ให้คำแนะนำหรือความเห็นแก่รัฐมนตรีในการควบคุมการส่งเสริมการตลาดอาหารสำหรับทารก อาหารสำหรับเด็กเล็ก และอาหารเสริมสำหรับทารก เพื่อให้การดำเนินการเป็นไปตามพระราชบัญญัตินี้
ปฏิบัติการอื่นใดตามที่กฎหมายกำหนดให้เป็นอำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการหรือคณะรัฐมนตรีหรือรัฐมนตรีมอบหมาย
ให้คณะอนุกรรมการตามวรรคหนึ่ง มีจำนวนกรรมการไม่น้อยกว่าสามคน และแต่งตั้งจากผู้แทนส่วนราชการหรือผู้ทรงคุณวุฒิ
จัดทำนโยบาย ยุทธศาสตร์ และมาตรการในการควบคุมการส่งเสริมการตลาดอาหารสำหรับทารก อาหารสำหรับเด็กเล็ก และอาหารเสริมสำหรับทารก
ประสานงานและร่วมมือกับหน่วยงานของรัฐและเอกชนที่เกี่ยวข้องทั้งในประเทศและต่างประเทศ ในการดำเนินการตามนโยบาย ยุทธศาสตร์ และมาตรการในการควบคุมการส่งเสริมการตลาดอาหารสำหรับทารก อาหารสำหรับเด็กเล็ก และอาหารเสริมสำหรับทารก (ล) ติดตามและประเมินผลการปฏิบัติตามนโยบาย ยุทธศาสตร์ และมาตรการในการควบคุมการส่งเสริมการตลาดอาหารสำหรับทารก อาหารสำหรับเด็กเล็ก และอาหารเสริมสำหรับทารกของกรมอนามัยและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เสนอคณะกรรมการ
เป็นศูนย์ข้อมูลกลางในการประสานสัมพันธ์หรือเผยแพร่ข้อมูลและเอกสารเกี่ยวกับการควบคุมการส่งเสริมการตลาดอาหารสำหรับทารก อาหารสำหรับเด็กเล็ก และอาหารเสริมสำหรับทารก ตลอดจนข้อมูลและข้อเท็จจริงเกี่ยวกับสังคม สันนิษฐาน รสนิยม หรือพฤติกรรมที่อาจนำไปสู่ปัจจัยในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่
ปฏิบัติการอื่นใดตามที่รัฐมนตรี คณะกรรมการ หรือคณะอนุกรรมการมอบหมาย หรือตามที่กฎหมายกำหนดให้เป็นอำนาจหน้าที่ของกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข
การควบคุมการส่งเสริมการตลาด
อาหารสำหรับทารกและอาหารสำหรับเด็กเล็ก
ห้ามผู้ใดโฆษณาอาหารสำหรับเด็กเล็กโดยใช้ข้อความเกี่ยวกับการหรือเด็กเล็กไปสื่อโดยตรงหรือโดยอ้อมเพื่อให้เข้าใจได้ว่าเป็นอาหารสำหรับทารกหรืออาหารสำหรับใช้เลี้ยงทารก
ฉลากอาหารสำหรับทารกและฉลากอาหารสำหรับเด็กเล็กตามวรรคหนึ่งต้องแตกต่างจากฉลากอาหารอื่นอย่างชัดเจน
ข้อมูลเกี่ยวกับข้อแนะนำในการใช้อาหารสำหรับทารก
ข้อความระบุถึงความสำคัญของนมแม่ หลักเกณฑ์ วิธีการ เงื่อนไข และรายละเอียดเกี่ยวกับการจัดทำข้อมูล ให้เป็นไปตามที่รัฐมนตรีประกาศกำหนดโดยคำแนะนำของคณะกรรมการ ข้อกําหนดในการให้อาหารสําหรับทารกหรืออาหารสําหรับเด็กเล็ก ให้เป็นไปตามที่รัฐมนตรีประกาศกําหนดโดยคําแนะนําของคณะกรรมการ
(ก) แจกหรือให้คูปองหรือสิทธิพิเศษได้รับส่วนลด ขายพ่วง แลกเปลี่ยนหรือให้อย่างรางวัลชนะขวัญหรือสิ่งอื่นใด (ข) แจกอาหารสําหรับทารกหรืออาหารสําหรับเด็กเล็ก หรือตัวอย่างอาหารสําหรับทารกหรืออาหารสําหรับเด็กเล็ก ไม่ว่าโดยทางตรงหรือทางอ้อม (ค) ให้อาหารสําหรับทารกหรืออาหารสําหรับเด็กเล็ก สิ่งของ หรือสื่ออื่นใดแก่หญิงตั้งครรภ์ หญิงที่มีบุตรอายุไม่เกินสามปี หรือบุคคลในครอบครัวของหญิงดังกล่าว (ง) ติดต่อบุคคลผู้มีบุตรหรือครอบครัวที่มีบุตรเพื่อแนะนําหรือเสนออาหารสําหรับทารกหรืออาหารสําหรับเด็กเล็กไม่ว่าโดยทางตรงหรือทางอ้อม หรือกระทําให้บุคคลในครอบครัวของหญิงดังกล่าวเข้าใจว่าอาหารสําหรับทารกหรืออาหารสําหรับเด็กเล็ก หรือผลิตภัณฑ์อื่นใดที่เสนอให้เป็นอาหารสําหรับทารกหรืออาหารสําหรับเด็กเล็ก
ความในวรรคหนึ่งไม่ให้กระทบต่อการให้ตามหลักจริยธรรมของวิชาชีพ ทั้งนี้ ตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่รัฐมนตรีประกาศกําหนดโดยคําแนะนําของคณะกรรมการ
สนับสนุนองค์กรวิชาชีพด้านสาธารณสุขและสถาบันอุดมศึกษาของรัฐที่มีการเรียนการสอนที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพแม่และเด็ก ในการดำเนินการจัดทำหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่รัฐมนตรีประกาศกำหนดโดยคำแนะนำของคณะกรรมการ
แจกหรือให้บุคคลผู้มีหน้าที่หรือได้รับมอบหมาย ขายหรือ แลกเปลี่ยนสิ่งใดเพื่อจูงใจของขวัญหรือสิ่งอื่นใด
แจกหรือให้อาหารเสริมสำหรับทารก หรือวัตถุอาหารเสริมสำหรับทารก สิ่งของ หรือสิ่งอื่นใด ไม่ว่าโดยทางตรงหรือทางอ้อม
หน้าที่ของเจ้าหน้าที่
เข้าไปในสถานที่ใด ๆ ในระหว่างเวลาทำการเพื่อตรวจสอบเอกสาร สื่อโฆษณา หรือสิ่งใดที่เกี่ยวข้องกับการกระทำความผิด ในกรณีมีเหตุอันควรสงสัยว่ามีการกระทำความผิดตาม พระราชบัญญัตินี้ ทั้งนี้ โดยความจำเป็นภายหลังการอธิบายถึงเหตุจำเป็น เพื่อให้เจ้าของหรือ ผู้ครอบครองสถานที่นั้น ๆ
ยึดหรืออายัดเอกสาร สื่อโฆษณา หรือสิ่งอื่นใดที่มีเหตุอันควรเชื่อได้ว่าเกี่ยวข้อง กับการกระทำความผิดตามพระราชบัญญัตินี้
เรียกเอกสารหรือบุคคลใด ๆ มาให้ถ้อยคำ หรือคำชี้แจงเป็นหนังสือ หรือให้ส่ง เอกสารหรือสิ่งอื่นใดเพื่อตรวจสอบหรือเพื่อประกอบการพิจารณาของเจ้าหน้าที่ ในกรณีที่พนักงานเจ้าหน้าที่ไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ตาม (๑) หรือ (๒) ได้ ให้ร้องขอ อำนาจของศาลเพื่อออกหมายค้นหรือหมายจับตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา
บัตรประจำตัวพนักงานเจ้าหน้าที่ให้เป็นไปตามแบบที่รัฐมนตรีประกาศกำหนด
ไม่ปรากฏเจ้าของ หรือไม่มีผู้มาแสดงตัวเป็นเจ้าของ หรือผู้ครอบครองภายในกำหนดวันที่พนักงานเจ้าหน้าที่กำหนด หรือ
ในกรณีที่ไม่สามารถคืนสิ่งของดังกล่าวให้แก่เจ้าของหรือผู้ครอบครองได้หรือจนสิ้นภายในกำหนดวันที่ได้รับแจ้งคำสั่งดังกล่าวไม่ว่ากรณีใดก็ตาม
ในกรณีที่มีการดำเนินคดี โดยผู้พิพากษาไม่ให้เปรียบเทียบ หรือพนักงานเจ้าหน้าที่สั่งตัดสินคดีไม่ฟ้องคดี หรือศาลไม่ให้พิจารณาคดี และผู้เป็นเจ้าของหรือผู้ครอบครองไม่ร้องขอคืนภายในกำหนดวันที่พนักงานเจ้าหน้าที่กำหนด หรือเจ้าหน้าที่ราชการสั่งตัดสินคดีไม่ฟ้องคดี หรือจนสิ้นคำสั่งคำพิพากษาถึงที่สุด แล้วแต่กรณี
บทกำหนดโทษ
บทเฉพาะกาล
ผู้รับสนองพระราชโองการ พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี้ คือ โดยที่ปัจจุบันมาตรการในการควบคุมการส่งเสริมการตลาดอาหารสำหรับทารกและเด็กเล็กยังไม่เหมาะสมและไม่สอดคล้องกับมาตรฐานสากล ประกอบกับประเทศไทยได้ให้การรับรองหลักเกณฑ์สากลว่าด้วยการตลาดอาหารทดแทนนมแม่ (The International Code of Marketing of Breast-milk Substitutes) ในการประชุมสมัชชาอนามัยโลกครั้งที่ ๓๔ (WHA ครั้งที่ ๓๔.๒๒) และในการประชุมสมัชชาอนามัยโลกครั้งที่ ๖๓ (WHA ครั้งที่ ๖๓.๒๓) ที่ประชุมมีมติให้แต่ละประเทศปรับปรุงกฎหมายควบคุมการส่งเสริมการตลาดอาหารสำหรับทารกและเด็กเล็กให้เป็นกฎหมาย ดังนั้น เพื่อให้ประเทศไทยมีมาตรการในการควบคุมการส่งเสริมการตลาดอาหารสำหรับทารกและเด็กเล็กที่เหมาะสมและสอดคล้องกับมาตรฐานสากล จึงจำเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี้ ``` - ๑๘ - สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา พิมพ์คำค/อัญชลี/จัดทำ ๑๓ กรกฎาคม ๒๕๖๐ ปริณิธิ์ลี/ตรวจ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๐ ```