ภูมิพลอดุลยเดช ป.ร. ให้ไว้ ณ วันที, ๑๘ มกราคม พ.ศ. ๒๕๒๒ เป็นปีที, ๓๔ ในรัชกาลปัจจุบัน พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีพระบรมราชโองการ โปรดเกล้าฯ ให้ประกาศว่า โดยที,เป็นการสมควรปรับปรุงกฎหมายว่าด้วยการจราจรทางบก จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบัญญัติขึ－นไว้ โดยคําแนะนํา และยินยอมของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ ดังต่อไปนี－
๒๕๒๒”
วันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป
พระราชบัญญัติจราจรทางบก พุทธศักราช ๒๔๗๗
พระราชบัญญัติจราจรทางบก แก้ไขเพิ,มเติม พุทธศักราช ๒๔๗๘ (๓) พระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๓) พุทธศักราช ๒๔๘๑ (๔) พระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๔) พ.ศ. ๒๕๐๘
ประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที, ๕๙ ลงวันที, ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๑๕ มาตรา ๔ ในพระราชบัญญัตินี－
“การจราจร” หมายความว่า การใช้ทางของผู้ขับขี, คนเดินเท้า หรือคน ที,จูง ขี, หรือไล่ต้อนสัตว์
“ทาง” หมายความว่า ทางเดินรถ ช่องเดินรถ ช่องเดินรถประจําทาง ไหล่ทาง ทางเท้า ทางข้าม ทางร่วมทางแยก ทางลาด ทางโค้ง สะพาน และลานที,ประชาชน ใช้ในการจราจร และให้หมายความรวมถึงทางส่วนบุคคลที,เจ้าของยินยอมให้ประชาชนใช้ ในการจราจรหรือที,หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*ได้ประกาศให้เป็นทางตามพระราชบัญญัติ นี－ด้วย แต่ไม่รวมไปถึงทางรถไฟ
“ทางเดินรถ” หมายความว่า พื－นที,ที,ทําไว้สําหรับการเดินรถไม่ว่าใน ระดับพื－นดิน ใต้หรือเหนือพื－นดิน
“ช่องเดินรถ” หมายความว่า ทางเดินรถที,จัดแบ่งเป็นช่องสําหรับการ เดินรถ โดยทําเครื,องหมายเป็นเส้นหรือแนวแบ่งเป็นช่องไว้
“ช่องเดินรถประจําทาง” หมายความว่า ช่องเดินรถที,กําหนดให้เป็น ช่องเดินรถสําหรับรถโดยสารประจําทางหรือรถบรรทุกคนโดยสารประเภทที,ผู้บัญชาการ ตํารวจแห่งชาติกําหนด
“ทางเดินรถทางเดียว” หมายความว่า ทางเดินรถใดที,กําหนดให้ผู้ขับ รถขับไปในทิศทางเดียวกันตามเวลาที,หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*กําหนด
“ขอบทาง” หมายความว่า แนวริมของทางเดินรถ
“ไหล่ทาง” หมายความว่า พื－นที,ที,ต่อจากขอบทางออกไปทางด้านข้าง ซึ,งยังมิได้จัดทําเป็นทางเท้า
“ทางร่วมทางแยก” หมายความว่า พื－นที,ที,ทางเดินรถตั－งแต่สองสาย ตัดผ่านกัน รวมบรรจบกัน หรือติดกัน
“วงเวียน” หมายความว่า ทางเดินรถที,กําหนดให้รถเดินรอบ เครื,องหมายจราจรหรือสิ,งที,สร้างขึ－นในทางร่วมทางแยก
“ทางเท้า” หมายความว่า พื－นที,ที,ทําไว้สําหรับคนเดินซึ,งอยู่ข้างใดข้าง หนึ,งของทาง หรือทั－งสองข้างของทาง หรือส่วนที,อยู่ชิดขอบทางซึ,งใช้เป็นที,สําหรับคนเดิน
“ทางข้าม” หมายความว่า พื－นที,ที,ทําไว้สําหรับให้คนเดินเท้าข้ามทาง โดยทําเครื,องหมายเป็นเส้นหรือแนวหรือตอกหมุดไว้บนทาง และให้หมายความรวมถึงพื－นที, ที,ทําให้คนเดินเท้าข้ามไม่ว่าในระดับใต้หรือเหนือพื－นดินด้วย
“เขตปลอดภัย” หมายความว่า พื－นที,ในทางเดินรถที,มีเครื,องหมาย แสดงไว้ให้เห็นได้ชัดเจนทุกเวลา สําหรับให้คนเดินเท้าที,ข้ามทางหยุดรอหรือให้คนที,ขึ－นหรือ ลงรถหยุดรอก่อนจะข้ามทางต่อไป
“ที,คับขัน” หมายความว่า ทางที,มีการจราจรพลุกพล่านหรือมีสิ,ง กีดขวาง หรือในที,ซึ,งมองเห็นหรือทราบได้ล่วงหน้าว่าอาจเกิดอันตรายหรือความเสียหายแก่ รถหรือคนได้ง่าย ราง
“รถ” หมายความว่า ยานพาหนะทางบกทุกชนิด เว้นแต่รถไฟและรถ
“รถยนต์” หมายความว่า รถที,มีล้อตั－งแต่สามล้อและเดินด้วยกําลัง เครื,องยนต์ กําลังไฟฟJาหรือพลังงานอื,น ยกเว้นรถที,เดินบนราง
“รถจักรยานยนต์” หมายความว่า รถที,เดินด้วยกําลังเครื,องยนต์ กําลังไฟฟJา หรือพลังงานอื,น และมีล้อไม่เกินสองล้อ ถ้ามีพ่วงข้างมีล้อเพิ,มอีกไม่เกินหนึ,งล้อ
“รถจักรยาน” หมายความว่า รถที,เดินด้วยกําลังของผู้ขับขี,ที,มิใช่ เป็นการลากเข็น
“รถฉุกเฉิน” หมายความว่า รถดับเพลิงและรถพยาบาลของราชการ บริหารส่วนกลาง ราชการบริหารส่วนภูมิภาค และราชการบริหารส่วนท้องถิ,น หรือรถอื,นที, ได้รับอนุญาตจากผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติให้ใช้ไฟสัญญาณแสงวับวาบ หรือให้ใช้เสียง สัญญาณไซเรนหรือเสียงสัญญาณอย่างอื,นตามที,จะกําหนดให้
“รถบรรทุก” หมายความว่า รถยนต์ที,สร้างขึ－นเพื,อใช้บรรทุกสิ,งของ หรือสัตว์
“รถบรรทุกคนโดยสาร” หมายความว่า รถยนต์ที,สร้างขึ－นเพื,อใช้ บรรทุกคนโดยสารเกินเจ็ดคน
“รถโรงเรียน” หมายความว่า รถบรรทุกคนโดยสารที,โรงเรียนใช้รับ ส่งนักเรียน
“รถโดยสารประจําทาง” หมายความว่า รถบรรทุกคนโดยสารที,เดิน ตามทางที,กําหนดไว้ และเรียกเก็บค่าโดยสารเป็นรายคนตามอัตราที,วางไว้เป็นระยะทาง หรือตลอดทาง
“รถแท็กซี,” หมายความว่า รถยนต์ที,ใช้รับจ้างบรรทุกคนโดยสารไม่ เกินเจ็ดคน
“รถลากจูง” หมายความว่า รถยนต์ที,สร้างขึ－นเพื,อใช้สําหรับลากจูง รถหรือเครื,องมือการเกษตรหรือเครื,องมือการก่อสร้าง โดยตัวรถนั－นเองมิได้ใช้สําหรับ บรรทุกคนหรือสิ,งของ
“รถพ่วง” หมายความว่า รถที,เคลื,อนที,ไปโดยใช้รถอื,นลากจูง
“มาตรแท็กซี,” หมายความว่า เครื,องแสดงอัตราและค่าโดยสารของ รถแท็กซี, โดยอาศัยเกณฑ์ระยะทางหรือเวลาการใช้รถแท็กซี, หรือโดยอาศัยทั－งระยะทางและ เวลาการใช้รถแท็กซี,
“ผู้ขับขี,” หมายความว่า ผู้ขับรถ ผู้ประจําเครื,องอุปกรณ์การขนส่ง ตามกฎหมายว่าด้วยการขนส่ง ผู้ลากเข็นยานพาหนะ
“คนเดินเท้า” หมายความว่า คนเดินและให้รวมตลอดถึงผู้ใช้เก้าอี－ล้อ สําหรับคนพิการหรือรถสําหรับเด็กด้วย
“เจ้าของรถ” หมายความรวมถึงผู้มีรถไว้ในครอบครองด้วย (๓๑) “ผู้เก็บค่าโดยสาร” หมายความว่า ผู้ซึ,งรับผิดชอบในการเก็บค่า โดยสาร และผู้ดูแลคนโดยสารที,อยู่ประจํารถบรรทุกคนโดยสาร
“ใบอนุญาตขับขี,” หมายความว่า ใบอนุญาตขับรถตามกฎหมาย ว่าด้วยรถยนต์ และใบอนุญาตเป็นผู้ขับรถตามกฎหมายว่าด้วยการขนส่งทางบก
“สัญญาณจราจร” หมายความว่า สัญญาณใด ๆ ไม่ว่าจะแสดงด้วย ธง ไฟ ไฟฟJา มือ แขน เสียงนกหวีด หรือด้วยวิธีอื,นใด สําหรับให้ผู้ขับขี, คนเดินเท้า หรือคนที, จูง ขี, หรือไล่ต้อนสัตว์ ปฏิบัติตามสัญญาณนั－น
“เครื,องหมายจราจร” หมายความว่า เครื,องหมายใด ๆ ที,ได้ติดตั－งไว้ หรือทําให้ปรากฏในทางสําหรับให้ผู้ขับขี, คนเดินเท้า หรือคนที,จูง ขี, หรือไล่ต้อนสัตว์ ปฏิบัติ ตามเครื,องหมายนั－น
“รัฐมนตรี” หมายความว่า รัฐมนตรีผู้รักษาการตามพระราชบัญญัติ นี－
(ยกเลิก)
“เจ้าพนักงานจราจร” หมายความว่า หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร และข้าราชการตํารวจซึ,งดํารงตําแหน่ง ดังต่อไปนี－ (ก) รองผู้กํากับการจราจร (ข) สารวัตรจราจร (ค) รองสารวัตรจราจร (ง) ผู้บังคับหมู่งานจราจร (จ) รองผู้บังคับหมู่งานจราจร (ฉ) ข้าราชการตํารวจตําแหน่งอื,นซึ,งหัวหน้าเจ้าพนักงานจราจรแต่งตั－งให้ ปฏิบัติหน้าที,ควบคุมการจราจร
“หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร” หมายความว่า ผู้บัญชาการตํารวจ แห่งชาติ หรือข้าราชการตํารวจซึ,งดํารงตําแหน่งไม่ต°ากว่ารองผู้กํากับการหรือเทียบเท่าที, ได้รับแต่งตั－งจากผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ
“อาสาจราจร” หมายความว่า ผู้ซึ,งผ่านการอบรมตามหลักสูตรอาสา จราจร และได้รับแต่งตั－งจากผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติให้ช่วยเหลือการปฏิบัติหน้าที,ของ เจ้าพนักงานจราจร*ตามที,บัญญัติไว้ในพระราชบัญญัตินี－
“ผู้ตรวจการ” หมายความว่า ผู้ตรวจการตามกฎหมายว่าด้วยการ ขนส่งทางบกและผู้ตรวจการตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์ [คําว่า “ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ” แก้ไขเพิ,มเติมโดยมาตรา ๔ แห่งพระ ราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๙]
เพื,อประโยชน์ในการควบคุมดูแลและบังคับใช้กฎหมายให้ เป็นไปตามบทบัญญัติแห่งพระราชบัญญัตินี－หรือตามกฎหมายอื,นอันเกี,ยวกับการจราจร ให้ สํานักงานตํารวจแห่งชาติและกรมการขนส่งทางบกจัดให้มีข้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์เกี,ยว กับประวัติและการกระทําความผิดตามกฎหมายของผู้ได้รับใบอนุญาตขับขี, ข้อมูลทะเบียน รถ และข้อมูลอื,นที,เกี,ยวข้อง รวมทั－งให้มีการประสานข้อมูลดังกล่าว ทั－งนี－ ตามระเบียบที,ผู้ บัญชาการตํารวจแห่งชาติและอธิบดีกรมการขนส่งทางบกร่วมกันกําหนด
กฎกระทรวงนั－น เมื,อได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษาแล้ว ให้ใช้บังคับได้
รถที,ใช้ในทางเดินรถ ผู้ขับขี,ต้องจัดให้มีเครื,องยนต์ เครื,องอุปกรณ์และหรือ ส่วนควบที,ครบถ้วนตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์ กฎหมายว่าด้วยการขนส่ง กฎหมายว่า ด้วยล้อเลื,อน กฎหมายว่าด้วยรถลาก หรือกฎหมายว่าด้วยรถจ้าง และใช้การได้ดี สภาพของรถที,อาจทําให้เสื,อมเสียสุขภาพอนามัยตามวรรคหนึ,งและวิธี การทดสอบ ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์และวิธีการที,กําหนดในกฎกระทรวง
เพื,อประโยชน์แห่งมาตรานี－ ให้ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติมีอํานาจออก ระเบียบเกี,ยวกับการใช้วัสดุกรองแสงกับรถที,นํามาใช้ในทางเดินรถได้ โดยประกาศในราช กิจจานุเบกษา [คําว่า “ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ” แก้ไขเพิ,มเติมโดยมาตรา ๔ แห่งพระ ราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๙]
ห้ามมิให้ผู้ใดนํารถที,เครื,องยนต์ก่อให้เกิดก๊าซ ฝุ'น ควัน
[คําว่า “ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ” แก้ไขเพิ,มเติมโดยมาตรา ๔ แห่งพระ ราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๙]
การใช้ไฟหรือเสียงสัญญาณของรถ
เสียงแตร สําหรับรถยนต์หรือรถจักรยานยนต์ และให้ได้ยินได้ในระยะ ไม่น้อยกว่าหกสิบเมตร
เสียงระฆัง สําหรับรถม้า และให้ได้ยินได้ในระยะไม่น้อยกว่าสามสิบ เมตร
เสียงกระดิ,ง สําหรับรถจักรยาน และให้ได้ยินได้ในระยะไม่น้อยกว่า สามสิบเมตร
[คําว่า “ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ” แก้ไขเพิ,มเติมโดยมาตรา ๔ แห่งพระ ราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๙]
ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติมีอํานาจอนุญาตให้รถฉุกเฉิน รถในราชการ ทหารหรือตํารวจ หรือรถอื,นใช้ไฟสัญญาณวับวาบหรือใช้เสียงสัญญาณไซเรนหรือเสียง สัญญาณอย่างอื,นได้ ในการนี－ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติจะกําหนดเงื,อนไขในการใช้ไฟ สัญญาณหรือเสียงสัญญาณรวมทั－งกําหนดเครื,องหมายที,แสดงถึงลักษณะของรถดังกล่าว ด้วยก็ได้โดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา [คําว่า “ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ” แก้ไขเพิ,มเติมโดยมาตรา ๔ แห่งพระ ราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๙]
การใช้เสียงสัญญาณของรถหรือการกําหนดเงื,อนไขในการใช้เสียง สัญญาณในเขตหรือท้องที,ใด ให้ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติกําหนดโดยประกาศในราชกิจ จานุเบกษา [คําว่า “ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ” แก้ไขเพิ,มเติมโดยมาตรา ๔ แห่งพระ ราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๙]
ไฟสัญญาณแสงแดงหรือธงสีแดงตามวรรคหนึ,ง จะใช้ชนิด ลักษณะ หรือ จํานวนเท่าใด ให้ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติกําหนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา [คําว่า “ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ” แก้ไขเพิ,มเติมโดยมาตรา ๔ แห่งพระ ราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๙]
การบรรทุก
รถที,ใช้บรรทุกคน สัตว์ หรือสิ,งของ จะใช้บรรทุกในลักษณะ ใดโดยรถชนิดหรือประเภทใด ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์และวิธีการที,กําหนดในกฎกระทรวง
ก็ได้
สัญญาณจราจร เครื,องหมายจราจร และความหมายของสัญญาณจราจร และเครื,องหมายจราจร ให้ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติกําหนดโดยประกาศในราชกิจจานุ เบกษาและให้มีรูปตัวอย่างแสดงไว้ในประกาศด้วย [คําว่า “ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ” แก้ไขเพิ,มเติมโดยมาตรา ๔ แห่งพระ ราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๙]
สัญญาณจราจรไฟสีเหลืองอําพัน ให้ผู้ขับขี,เตรียมหยุดรถหลังเส้นให้ รถหยุดเพื,อเตรียมปฏิบัติตามสัญญาณที,จะปรากฏต่อไปดังกล่าวใน (๒) เว้นแต่ผู้ขับขี,ที,ได้ เลยเส้นให้รถหยุดไปแล้วให้เลยไปได้
สัญญาณจราจรไฟสีแดงหรือเครื,องหมายจราจรสีแดงที,มีคําว่า “หยุด” ให้ผู้ขับขี,หยุดรถหลังเส้นให้รถหยุด
สัญญาณจราจรไฟสีเขียวหรือเครื,องหมายจราจรสีเขียวที,มีคําว่า “ไป” ให้ผู้ขับขี,ขับรถต่อไปได้ เว้นแต่จะมีเครื,องหมายจราจรกําหนดไว้เป็นอย่างอื,น
สัญญาณจราจรไฟลูกศรสีเขียวชี－ให้เลี－ยวหรือชี－ให้ตรงไป หรือ สัญญาณจราจรไฟสีแดงแสดงพร้อมกับสัญญาณจราจรไฟลูกศรสีเขียวชี－ให้เลี－ยวหรือชี－ให้ ตรงไป ให้ผู้ขับขี,เลี－ยวรถหรือขับรถตรงไปได้ตามทิศทางที,ลูกศรชี－ และต้องขับรถด้วยความ ระมัดระวัง และต้องให้สิทธิแก่คนเดินเท้าในทางข้ามหรือรถที,มาทางขวาก่อน
สัญญาณจราจรไฟกระพริบสีแดง ถ้าติดตั－งอยู่ที,ทางร่วมทางแยกใด เป_ดทางด้านใดให้ผู้ขับขี,ที,มาทางด้านนั－นหยุดรถหลังเส้นให้รถหยุด เมื,อเห็นว่าปลอดภัยและ ไม่เป็นการกีดขวางการจราจรแล้ว จึงให้ขับรถต่อไปได้ด้วยความระมัดระวัง
สัญญาณจราจรไฟกระพริบสีเหลืองอําพัน ถ้าติดตั－งอยู่ ณ ที,ใด ให้ผู้ ขับขี,ลดความเร็วของรถลงและผ่านทางเดินรถนั－นไปด้วยความระมัดระวัง ผู้ขับขี,ซึ,งจะขับรถตรงไปต้องเข้าอยู่ในช่องเดินรถที,มีเครื,องหมายจราจร แสดงให้ตรงไป ส่วนผู้ขับขี,ซึ,งจะเลี－ยวรถต้องเข้าอยู่ในช่องเดินรถที,มีเครื,องหมายจราจร แสดงให้เลี－ยว การเข้าอยู่ในช่องเดินรถดังกล่าวจะต้องเข้าตั－งแต่เริ,มมีเครื,องหมายจราจร แสดงให้ปฏิบัติเช่นนั－น
สัญญาณจราจรไฟสีแดงที,ทําเป็นรูปกากบาทเฉียงอยู่เหนือช่องเดินรถ ใด ห้ามมิให้ผู้ขับขี,ขับรถในช่องเดินรถนั－น
สัญญาณจราจรไฟสีเขียวที,ทําเป็นรูปลูกศรอยู่เหนือช่องเดินรถใด ให้ผู้ ขับขี,ซึ,งขับรถในช่องเดินรถนั－นขับรถผ่านไปได้
เมื,อเจ้าพนักงานจราจร*ยืน และเหยียดแขนซ้ายออกไปเสมอระดับ ไหล่ ผู้ขับขี,ซึ,งขับรถมาทางด้านหลังของเจ้าพนักงานจราจร*ต้องหยุดรถ แต่ถ้าเจ้าพนักงาน จราจร*ลดแขนข้างที,เหยียดออกไปนั－นลงและโบกมือไปข้างหน้า ให้ผู้ขับขี,ซึ,งหยุดรถอยู่ทาง ด้านหลังขับรถผ่านไปได้
เมื,อเจ้าพนักงานจราจร*ยืน และเหยียดแขนข้างใดข้างหนึ,งออกไป เสมอระดับไหล่และตั－งฝ'ามือขึ－น ผู้ขับขี,ซึ,งขับรถมาทางด้านที,เหยียดแขนข้างนั－นของเจ้า พนักงานจราจร*ต้องหยุดรถ แต่ถ้าเจ้าพนักงานจราจร*พลิกฝ'ามือที,ตั－งอยู่นั－น แล้วโบกผ่าน ศีรษะไปทางด้านหลัง ให้ผู้ขับขี,ซึ,งหยุดรถอยู่นั－นขับรถผ่านไปได้
เมื,อเจ้าพนักงานจราจร*ยืน และเหยียดแขนทั－งสองข้างออกไปเสมอ ระดับไหล่และตั－งฝ'ามือขึ－น ผู้ขับขี,ซึ,งขับรถมาทางด้านที,เหยียดแขนทั－งสองข้างของเจ้า พนักงานจราจร*ต้องหยุดรถ
เมื,อเจ้าพนักงานจราจร*ยืน และยกแขนขวาท่อนล่างตั－งฉากกับแขน ท่อนบนและตั－งฝ'ามือขึ－น ผู้ขับขี,ซึ,งขับรถมาทางด้านหน้าของเจ้าพนักงานจราจร*ต้องหยุด รถ แต่ถ้าเจ้าพนักงานจราจร*พลิกฝ'ามือที,ตั－งอยู่นั－นโบกไปด้านหลัง ให้ผู้ขับขี,ซึ,งหยุดรถอยู่ ทางด้านหน้าของเจ้าพนักงานจราจร*ขับรถผ่านไปได้
เมื,อเจ้าพนักงานจราจร*ยืน และยกแขนขวาท่อนล่างตั－งฉากกับแขน ท่อนบนและตั－งฝ'ามือขึ－น ส่วนแขนซ้ายเหยียดออกไปเสมอระดับไหล่ ผู้ขับขี,ซึ,งขับรถมาทาง ด้านหน้าและด้านหลังของเจ้าพนักงานจราจร*ต้องหยุดรถ การหยุดรถตามมาตรานี－ ให้หยุดหลังเส้นให้รถหยุด ในกรณีที,ทางเดินรถ ใดไม่มีเส้นให้รถหยุด ให้ผู้ขับขี,หยุดรถห่างจากเจ้าพนักงานจราจร*ในระยะไม่น้อยกว่าสาม เมตร การแสดงสัญญาณจราจรของเจ้าพนักงานจราจร*ตามมาตรานี－ เจ้า พนักงานจราจร*จะใช้ไฟฉายเรืองแสงหรืออุปกรณ์เรืองแสงอื,นด้วยก็ได้
เมื,อเจ้าพนักงานจราจร*ใช้เสียงสัญญาณนกหวีดยาวหนึ,งครั－ง ให้ผู้ ขับขี,หยุดรถทันที
เมื,อเจ้าพนักงานจราจร*ใช้เสียงสัญญาณนกหวีดสั－นสองครั－งติดต่อกัน ให้ผู้ขับขี,ขับรถผ่านไปได้
[คําว่า “ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ” แก้ไขเพิ,มเติมโดยมาตรา ๔ แห่งพระ ราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๙]
[คําว่า “ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ” แก้ไขเพิ,มเติมโดยมาตรา ๔ แห่งพระ ราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๙]
ในขณะขับรถในทางเดินรถ ผู้ขับขี,ต้องมีใบอนุญาตขับขี, อยู่กับตัวและต้องแสดงต่อเจ้าพนักงานจราจรเมื,อขอตรวจ ในกรณีที,ผู้ขับขี,แสดงใบอนุญาตขับขี,ด้วยวิธีการทางข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ หรือสําเนาภาพถ่ายใบอนุญาตขับขี,ตามที,กรมการขนส่งทางบกกําหนด ให้ถือว่าผู้ขับขี,มีใบ อนุญาตขับขี,อยู่กับตัวตามวรรคหนึ,งแล้ว
ทางเดียว
ด้านซ้ายของทางเดินรถมีสิ,งกีดขวางหรือถูกป_ดการจราจร
ทางเดินรถนั－นหัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*กําหนดให้เป็นทางเดินรถ
ทางเดินรถนั－นกว้างไม่ถึงหกเมตร
ในช่องเดินรถนั－นมีสิ,งกีดขวางหรือถูกป_ดการจราจร
ทางเดินรถนั－น หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*กําหนดให้เป็นทางเดินรถ ทางเดียว
จะต้องเข้าช่องทางให้ถูกต้องเมื,อเข้าบริเวณใกล้ทางร่วมทางแยก (๔) เมื,อจะแซงขึ－นหน้ารถคันอื,น
เมื,อผู้ขับขี,ขับรถด้วยความเร็วสูงกว่ารถในช่องเดินรถด้านซ้าย
รถที,มีความเร็วช้าหรือรถที,มีความเร็วต°ากว่าความเร็วของ รถคันอื,นที,ขับในทิศทางเดียวกัน ผู้ขับขี,ต้องขับรถให้ใกล้ขอบทางเดินรถด้านซ้ายเท่าที,จะ กระทําได้ การขับรถบรรทุก รถบรรทุกคนโดยสาร หรือรถจักรยานยนต์ในทาง เดินรถ ซึ,งได้แบ่งช่องเดินรถในทิศทางเดียวกันไว้ตั－งแต่สองช่องขึ－นไปหรือซึ,งได้จัดช่อง เดินรถประจําทางด้านซ้ายไว้โดยเฉพาะ ผู้ขับขี,ต้องขับรถในช่องเดินรถด้านซ้ายสุดหรือใกล้ เคียงกับช่องเดินรถประจําทาง และต้องขับรถให้ใกล้ขอบทางเดินรถด้านซ้ายเท่าที,จะ กระทําได้ เว้นแต่ในกรณีตามมาตรา ๓๔ (๑) (๓) หรือ (๔) ให้เดินรถทางขวาของทางเดินรถ ได้ตามที,จําเป็นแก่กรณี ความในวรรคสองมิให้ใช้บังคับแก่รถยนต์บรรทุกส่วนบุคคลที,มีน엉าหนักรถ ไม่เกินสองพันสองร้อยกิโลกรัม และรถยนต์นั,งส่วนบุคคลเกินเจ็ดคน ตามกฎหมายว่าด้วย รถยนต์
ถ้าโดยสภาพของรถ สภาพของการบรรทุก หรือสภาพของทัศนวิสัย การ ให้สัญญาณด้วยมือและแขนตามวรรคหนึ,งไม่อาจทําให้ผู้ขับขี,ซึ,งขับรถสวนมาหรือตามมา ข้างหลังมองเห็นได้ ผู้ขับขี,ต้องให้ไฟสัญญาณ ผู้ขับขี,ต้องให้สัญญาณด้วยมือและแขน ไฟสัญญาณหรือสัญญาณอย่าง อื,นตามวรรคหนึ,งก่อนที,จะเลี－ยวรถ เปลี,ยนช่องเดินรถ จอดรถ หรือหยุดรถเป็นระยะทางไม่ น้อยกว่าสามสิบเมตร ผู้ขับขี,ต้องให้สัญญาณด้วยมือและแขน ไฟสัญญาณหรือสัญญาณอย่าง อื,นตามวรรคหนึ,ง ให้ผู้ขับขี,ซึ,งขับรถอื,นเห็นได้ในระยะไม่น้อยกว่าหกสิบเมตร
เมื,อจะลดความเร็วของรถ ให้ผู้ขับขี,ยื,นแขนขวาตรงออกไปนอกรถ เสมอระดับไหล่ และโบกมือขึ－นลงหลายครั－ง
เมื,อจะหยุดรถ ให้ผู้ขับขี,ยื,นแขนขวาตรงออกไปนอกรถเสมอระดับไหล่ ยกแขนขวาท่อนล่างตั－งฉากกับแขนท่อนบนและตั－งฝ'ามือขึ－น
เมื,อจะให้รถคันอื,นผ่านหรือแซงขึ－นหน้า ให้ผู้ขับขี,ยื,นแขนขวาตรงออก ไปนอกรถเสมอระดับไหล่ และโบกมือไปทางข้างหน้าหลายครั－ง
เมื,อจะเลี－ยวขวาหรือเปลี,ยนช่องเดินรถไปทางขวา ให้ผู้ขับขี,ยื,นแขนขวา ตรงออกไปนอกรถเสมอระดับไหล่
เมื,อจะเลี－ยวซ้ายหรือเปลี,ยนช่องเดินรถไปทางซ้าย ให้ผู้ขับขี,ยื,นแขนขวา ตรงออกไปนอกรถเสมอระดับไหล่ และงอข้อมือชูขึ－นโบกไปทางซ้ายหลายครั－ง เพื,อประโยชน์แห่งมาตรานี－ ในกรณีที,รถยนต์นั－นมีเครื,องขับอยู่ทางด้าน ซ้าย ให้ผู้ขับขี,ใช้ไฟสัญญาณแทนการใช้สัญญาณด้วยมือและแขน
ปฏิบัติ ดังต่อไปนี－
เมื,อจะหยุดรถ ผู้ขับขี,ต้องให้ไฟสัญญาณสีแดงที,ท้ายรถ
เมื,อจะเลี－ยวรถ เปลี,ยนช่องเดินรถ หรือแซงขึ－นหน้ารถคันอื,น ผู้ขับขี, ต้องให้สัญญาณยกเลี－ยวสีเหลืองอําพัน หรือให้ไฟสัญญาณกระพริบสีขาวหรือสีเหลือง อําพันที,ติดอยู่หน้ารถหรือข้างรถ และไฟสัญญาณกระพริบสีแดงหรือสีเหลืองอําพันที,ติดอยู่ ท้ายรถไปในทิศทางที,จะเลี－ยว เปลี,ยนช่องเดินรถ หรือแซงขึ－นหน้ารถคันอื,น
เมื,อจะให้รถคันอื,นแซงขึ－นหน้า ผู้ขับขี,ต้องให้ไฟสัญญาณยกเลี－ยวสี เหลืองอําพัน หรือให้ไฟสัญญาณกระพริบสีแดงหรือสีเหลืองอําพันที,ติดอยู่ท้ายรถทางด้าน ซ้ายของรถ
ในทางเดินรถที,แคบ เมื,อขับรถสวนกัน ผู้ขับขี,แต่ละฝ'ายต้องลดความเร็ว ของรถเพื,อให้รถสวนกันได้โดยปลอดภัย ในทางเดินรถที,แคบซึ,งไม่อาจขับรถสวนกันได้โดยปลอดภัย เมื,อขับรถสวน กัน ผู้ขับขี,ซึ,งขับรถคันที,ใหญ่กว่าต้องหยุดรถให้ชิดขอบทางเดินรถด้านซ้ายเพื,อให้ผู้ขับขี,ซึ,ง ขับรถคันที,เล็กกว่าผ่านไปได้ ในทางเดินรถที,มีสิ,งกีดขวางอยู่ข้างหน้า ผู้ขับขี,ต้องลดความเร็วของรถ หรือหยุดรถเพื,อให้รถคันที,สวนมาผ่านไปได้
ผู้ขับขี,ซึ,งขับรถขึ－นสะพานหรือทางลาดชันต้องใช้ความระมัดระวังไม่ให้รถ ถอยหลังไปโดนรถคันอื,น
ขับขี,ขับรถชิดด้านซ้ายของทางเดินรถ
ห้ามมิให้ผู้ขับขี,ขับรถ
ในขณะหย่อนความสามารถในอันที,จะขับ (๒) ในขณะเมาสุราหรือของเมาอย่างอื,น
ในลักษณะกีดขวางการจราจร
โดยประมาทหรือน่าหวาดเสียว อันอาจเกิดอันตรายแก่บุคคลหรือ ทรัพย์สิน
ในลักษณะที,ผิดปกติวิสัยของการขับรถตามธรรมดา หรือไม่อาจแล เห็นทางด้านหน้าหรือด้านหลัง ด้านใดด้านหนึ,งหรือทั－งสองด้านได้พอแก่ความปลอดภัย หรือไม่คํานึงถึงความเดือดร้อนของผู้อื,น
คร่อมหรือทับเส้นหรือแนวแบ่งช่องเดินรถ เว้นแต่เมื,อเปลี,ยนช่อง เดินรถ เลี－ยวรถ หรือกลับรถ
บนทางเท้าโดยไม่มีเหตุอันสมควร เว้นแต่รถลากเข็นสําหรับทารก คน ป'วยหรือคนพิการ
ในลักษณะที,เห็นได้ว่าไม่คํานึงถึงความปลอดภัยในชีวิตหรือร่างกาย ของผู้อื,น
ในขณะใช้โทรศัพท์เคลื,อนที, เว้นแต่การใช้โทรศัพท์เคลื,อนที,โดยผู้ขับขี, ไม่ต้องถือหรือจับโทรศัพท์เคลื,อนที,นั－น ทั－งนี－ ตามที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติประกาศ กําหนด
ห้ามมิให้ผู้ขับขี,เสพยาเสพติดให้โทษตามกฎหมายว่า ด้วยยาเสพติดให้โทษ หรือเสพวัตถุที,ออกฤทธิ'ต่อจิตและประสาทตามกฎหมายว่าด้วยวัตถุ ที,ออกฤทธิ'ต่อจิตและประสาท ทั－งนี－ ตามที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติกําหนดโดยประกาศ ในราชกิจจานุเบกษา ให้หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร* พนักงานสอบสวน เจ้าพนักงานจราจร* หรือผู้ตรวจการมีอํานาจจัดให้มีการตรวจสอบผู้ขับขี,รถบางประเภทตามที,ผู้บัญชาการ ตํารวจแห่งชาติกําหนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษาว่าได้เสพยาเสพติดให้โทษหรือ เสพวัตถุที,ออกฤทธิ'ต่อจิตและประสาทตามวรรคหนึ,งหรือไม่ และหากผลการตรวจสอบใน เบื－องต้นปรากฏว่าผู้ขับขี,นั－นไม่ได้เสพก็ให้ผู้ขับขี,นั－นขับรถต่อไปได้ ในกรณีที,ผู้ขับขี,ตามวรรคสองไม่ยอมให้ตรวจสอบ ให้หัวหน้าเจ้าพนักงาน จราจร* พนักงานสอบสวน เจ้าพนักงานจราจร* หรือผู้ตรวจการมีอํานาจกักตัวผู้นั－นไว้ เพื,อ ดําเนินการตรวจสอบได้ภายในระยะเวลาเท่าที,จําเป็นแห่งกรณีเพื,อให้การตรวจสอบเสร็จสิ－น ไปโดยเร็ว และเมื,อผู้นั－นยอมรับการตรวจสอบแล้ว หากผลการตรวจสอบในเบื－องต้นปรากฏ ว่าไม่ได้เสพ ก็ให้ปล่อยตัวไปทันที การตรวจสอบตามมาตรานี－ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์และวิธีการที,กําหนด ในกฎกระทรวง [คําว่า “ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ” แก้ไขเพิ,มเติมโดยมาตรา ๔ แห่งพระ ราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๙]
ในกรณีที,มีอุบัติเหตุเกิดขึ－นและมีเหตุอันเชื,อได้ว่า ผู้ ขับขี,หรือบุคคลที,อาจเป็นผู้ขับขี, ได้กระทําการฝ'าฝ더นมาตรา ๔๓ ทวิ วรรคหนึ,ง หากบุคคลดัง กล่าวอยู่ในภาวะหมดสติหรือได้รับอันตรายแก่กายจนไม่อาจให้ความยินยอมในการตรวจ สอบการมีสารอยู่ในร่างกายตามมาตรา ๔๓ ทวิ วรรคสอง ให้พนักงานสอบสวนมีอํานาจขอ ให้แพทย์ที,เกี,ยวข้องทําการตรวจพิสูจน์บุคคลดังกล่าว ทั－งนี－ ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที,ผู้ บัญชาการตํารวจแห่งชาติกําหนด การตรวจพิสูจน์ของแพทย์ตามวรรคหนึ,ง ให้ทําได้เท่าที,จําเป็นและสมควร โดยเก็บตัวอย่างเลือด ปัสสาวะ หรือของเสียอย่างอื,นจากร่างกายของบุคคลดังกล่าวด้วย วิธีทางการแพทย์และใช้วิธีการที,ก่อให้เกิดความเจ็บปวดน้อยที,สุดเท่าที,จะกระทําได้ ทั－งจะ ต้องไม่เป็นอันตรายอย่างอื,นต่อร่างกายหรืออนามัยของบุคคลนั－น ค่าใช้จ่ายในการตรวจพิสูจน์ตามวรรคหนึ,ง ให้สั,งจ่ายจากงบประมาณตาม ระเบียบที,สํานักงานตํารวจแห่งชาติกําหนดโดยได้รับความเห็นชอบจากกระทรวงการคลัง
ในกรณีมีเหตุอันควรเชื,อว่าผู้ขับขี,ผู้ใดฝ'าฝ더นมาตรา ๔๓
หรือ (๒) ผู้ตรวจการมีอํานาจสั,งให้ผู้นั－นหยุดรถและสั,งให้มีการทดสอบตามมาตรา ๑๔๒ ด้วย
ในกรณีที,ผู้ตรวจการพบว่าผู้ขับขี,ผู้ใดฝ'าฝ더นมาตรา ๔๓ (๑) หรือ (๒) หรือมาตรา ๔๓ ทวิ วรรคหนึ,ง ให้ผู้ตรวจการส่งตัวผู้นั－นพร้อมพยานหลัก ฐานในเบื－องต้นแก่พนักงานสอบสวนผู้มีอํานาจโดยเร็ว แต่ต้องไม่เกินหกชั,วโมงนับแต่เวลาที, พบการกระทําความผิดดังกล่าว เพื,อดําเนินคดีต่อไป
ในการปฏิบัติหน้าที,ตามมาตรา ๔๓ ทวิ และมาตรา ๔๓ ตรี ให้ผู้ตรวจการแสดงบัตรประจําตัวของตนซึ,งออกตามกฎหมายว่าด้วยการขนส่งทาง บกหรือกฎหมายว่าด้วยรถยนต์ต่อผู้ซึ,งเกี,ยวข้อง
การขับแซงและผ่านขึ－นหน้า
ผู้ขับขี,ซึ,งประสงค์จะขับรถแซงเพื,อขึ－นหน้ารถอื,นในทาง เดินรถ ซึ,งไม่ได้แบ่งช่องทางเดินรถไว้ ต้องให้สัญญาณโดยกระพริบไฟหน้าหลายครั－ง หรือ ให้ไฟสัญญาณยกเลี－ยวขวา หรือให้เสียงสัญญาณดังพอที,จะให้ผู้ขับขี,ซึ,งขับรถคันหน้าให้ สัญญาณตอบตามมาตรา ๓๗ (๓) หรือมาตรา ๓๘ (๓) และเมื,อเห็นว่าไม่เป็นการกีดขวาง รถอื,นที,กําลังแซงแล้ว จึงจะแซงขึ－นหน้าได้ การแซงต้องแซงด้านขวาโดยมีระยะห่างจากรถที,ถูกแซงพอสมควร เมื,อ เห็นว่าได้ขับผ่านขึ－นหน้ารถที,ถูกแซงไปในระยะที,ห่างเพียงพอแล้วจึงจะขับชิดด้านซ้ายของ ทางเดินรถได้
กรณีต่อไปนี－
รถที,จะถูกแซงกําลังเลี－ยวขวาหรือให้สัญญาณว่าจะเลี－ยวขวา
ทางเดินรถนั－นได้จัดแบ่งเป็นช่องเดินรถในทิศทางเดียวกันไว้ตั－งแต่ สองช่องขึ－นไป การขับรถแซงด้านซ้ายตาม (๑) หรือ (๒) จะกระทําได้เมื,อไม่มีรถอื,นตาม มาในระยะกระชั－นชิดและมีความปลอดภัยพอ
เมื,อรถกําลังขึ－นทางชัน ขึ－นสะพาน หรืออยู่ในทางโค้ง เว้นแต่จะมี เครื,องหมายจราจรให้แซงได้
ภายในระยะสามสิบเมตรก่อนถึงทางข้าม ทางร่วมทางแยก วงเวียน หรือเกาะที,สร้างไว้ หรือทางเดินรถที,ตัดข้ามทางรถไฟ
เมื,อมีหมอก ฝน ฝุ'นหรือควัน จนทําให้ไม่อาจเห็นทางข้างหน้าได้ใน ระยะหกสิบเมตร
เมื,อเข้าที,คับขันหรือเขตปลอดภัย
ในกรณีที,ทางเดินรถด้านซ้ายมีสิ,งกีดขวางที,เป็นอุปสรรคแก่การจราจร และทางเดินรถด้านขวามีความกว้างเพียงพอ ผู้ขับขี,จะขับรถหลีกสิ,งกีดขวางล엉าเข้าไปใน เส้นกึ,งกลางของทางเดินรถที,หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*กําหนดไว้ก็ได้ ในเมื,อไม่กีดขวาง การจราจรของรถที,สวนทางมา
ปลอดภัยและไม่มีรถอื,นสวนทางมาในระยะกระชั－นชิด และต้องลดความเร็วของรถและขับ รถชิดด้านซ้ายของทางเดินรถเพื,อให้รถที,จะแซงผ่านขึ－นหน้าได้โดยปลอดภัย
การออกรถ การเลี－ยวรถและการกลับรถ
(ก) ในกรณีที,ไม่ได้แบ่งช่องเดินรถไว้ ให้ผู้ขับขี,ขับรถชิดทางเดินรถด้าน ซ้าย (ข) ในกรณีที,มีการแบ่งช่องเดินรถไว้ และมีเครื,องหมายจราจรแสดง ให้เลี－ยวซ้ายได้ ให้ผู้ขับขี,ขับรถในช่องเดินรถสําหรับรถที,จะเลี－ยวซ้าย ทั－งนี－ ก่อนถึงทางเลี－ยว ไม่น้อยกว่าสามสิบเมตร (ค) ในกรณีที,มีช่องเดินรถประจําทางอยู่ทางเดินรถด้านซ้ายสุด ให้ผู้ ขับขี,ขับรถชิดช่องเดินรถประจําทางก่อนถึงทางเลี－ยวไม่น้อยกว่าสามสิบเมตร และจะเลี－ยว รถผ่านเข้าไปในช่องเดินรถประจําทางได้เฉพาะในบริเวณที,มีเครื,องหมายจราจรให้เลี－ยวรถ ผ่านได้เท่านั－น
ถ้าจะเลี－ยวขวา (ก) สําหรับทางเดินรถที,ไม่ได้แบ่งช่องเดินรถไว้ ให้ผู้ขับขี,ขับรถชิดทาง ด้านขวาของแนวกึ,งกลางของทางเดินรถก่อนถึงทางเลี－ยวไม่น้อยกว่าสามสิบเมตร (ข) สําหรับทางเดินรถที,ได้แบ่งช่องเดินรถในทิศทางเดียวกันไว้ตั－งแต่ สองช่องขึ－นไป ให้ผู้ขับขี,ขับรถชิดทางด้านขวาสุดของทางเดินรถหรือในช่องที,มีเครื,องหมาย จราจรแสดงให้เลี－ยวขวาได้ ทั－งนี－ ก่อนถึงทางเลี－ยวไม่น้อยกว่าสามสิบเมตร (ค) ในกรณีที,มีช่องเดินรถประจําทางอยู่ทางเดินรถด้านขวาสุด ให้ผู้ ขับขี,ขับรถชิดช่องเดินรถประจําทางก่อนถึงทางเลี－ยวไม่น้อยกว่าสามสิบเมตร และจะเลี－ยว รถผ่านเข้าไปในช่องเดินรถประจําทางได้เฉพาะในบริเวณที,มีเครื,องหมายจราจรให้เลี－ยวรถ ผ่านได้เท่านั－น (ง) สําหรับทางเดินรถที,มีหัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*หรือเจ้า พนักงานจราจร*แสดงสัญญาณจราจรด้วยมือและแขน ให้ผู้ขับขี,ขับรถเลี－ยวขวาผ่านไปได้ โดยไม่ต้องอ้อมหัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*หรือเจ้าพนักงานจราจร* (จ) เมื,อรถอยู่ในทางร่วมทางแยก ผู้ขับขี,ต้องให้รถที,สวนมาในทาง เดินรถทางเดียวกันผ่านทางร่วมทางแยกไปก่อน เมื,อเห็นว่าปลอดภัยแล้วจึงให้เลี－ยวขวาไป ได้
ถ้าจะเลี－ยวอ้อมวงเวียนหรือเกาะที,สร้างไว้ ให้ผู้ขับขี,ขับรถอ้อมไปทาง ซ้ายของวงเวียนหรือเกาะนั－น ในกรณีตาม (๑) และ (๒) ผู้ขับขี,ต้องใช้ความระมัดระวังและต้องหยุดให้ ทางแก่ผู้ที,กําลังข้ามทางและรถที,กําลังผ่านทางร่วมทางแยกจากทางด้านอื,นก่อน เว้นแต่ใน กรณีที,มีรถเลี－ยวซ้ายและเลี－ยวขวาพร้อมกัน ให้รถเลี－ยวซ้ายให้ทางแก่รถเลี－ยวขวาก่อน
ในทางเดินรถที,สวนกันได้ ห้ามมิให้ผู้ขับขี,กลับรถหรือเลี－ยว รถทางขวาในเมื,อมีรถอื,นสวนหรือตามมาในระยะน้อยกว่าหนึ,งร้อยเมตร เว้นแต่เมื,อเห็นว่า ปลอดภัยและไม่เป็นการกีดขวางการจราจรของรถอื,น
เลี－ยวรถหรือกลับรถในทางเดินรถที,มีเครื,องหมายห้ามเลี－ยวขวา ห้าม เลี－ยวซ้าย หรือห้ามกลับรถ
กลับรถที,เขตปลอดภัย ที,คับขัน บนสะพาน หรือในระยะหนึ,งร้อยเมตร จากทางราบของเชิงสะพาน
กลับรถที,ทางร่วมทางแยก เว้นแต่จะมีเครื,องหมายจราจรให้กลับรถใน บริเวณดังกล่าวได้
ผู้ขับขี,ต้องจอดรถทางด้านซ้ายของทางเดินรถ และจอดรถให้ด้านซ้ายของ รถขนานชิดกับขอบทางหรือไหล่ทางในระยะห่างไม่เกินยี,สิบห้าเซนติเมตร หรือจอดรถตาม ทิศทางหรือด้านหนึ,งด้านใดของทางเดินรถที,หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*กําหนดไว้ แต่ใน กรณีที,มีช่องเดินรถประจําทางอยู่ทางด้านซ้ายสุดของทางเดินรถ ห้ามมิให้ผู้ขับขี,จอดรถใน ลักษณะดังกล่าวในเวลาที,กําหนดให้ใช้ช่องเดินรถประจําทางนั－น
ในช่องเดินรถ เว้นแต่หยุดชิดขอบทางด้านซ้ายของทางเดินรถในกรณี ที,ไม่มีช่องเดินรถประจําทาง
บนทางเท้า
บนสะพานหรือในอุโมงค์ (๔) ในทางร่วมทางแยก
ในเขตที,มีเครื,องหมายจราจรห้ามหยุดรถ
ตรงปากทางเข้าออกของอาคารหรือทางเดินรถ (๗) ในเขตปลอดภัย
ในลักษณะกีดขวางการจราจร ความในวรรคหนึ,งมิให้ใช้บังคับแก่ผู้ขับขี,ซึ,งจําเป็นต้องหยุดรถเพราะมีสิ,ง กีดขวางอยู่ในทางเดินรถ หรือเครื,องยนต์หรือเครื,องอุปกรณ์ของรถขัดข้องหรือในกรณีที, ปฏิบัติตามสัญญาณจราจรหรือเครื,องหมายจราจร
ในกรณีตามวรรคหนึ,งถ้าจําเป็นต้องจอดรถอยู่ในทางเดินรถ ผู้ขับขี,ต้อง จอดรถในลักษณะที,ไม่กีดขวางการจราจร และต้องแสดงเครื,องหมายหรือสัญญาณตาม ลักษณะและเงื,อนไขที,กําหนดในกฎกระทรวง
บนทางเท้า
บนสะพานหรือในอุโมงค์
ในทางร่วมทางแยก หรือในระยะสิบเมตรจากทางร่วมทางแยก (๔) ในทางข้าม หรือในระยะสามเมตรจากทางข้าม
ในเขตที,มีเครื,องหมายจราจรห้ามจอดรถ (๖) ในระยะสามเมตรจากท่อน엉าดับเพลิง
ในระยะสิบเมตรจากที,ติดตั－งสัญญาณจราจร (๘) ในระยะสิบห้าเมตรจากทางรถไฟผ่าน
ซ้อนกันกับรถอื,นที,จอดอยู่ก่อนแล้ว
ตรงปากทางเข้าออกของอาคารหรือทางเดินรถ หรือในระยะห้าเมตร จากปากทางเดินรถ
ระหว่างเขตปลอดภัยกับขอบทาง หรือในระยะสิบเมตรนับจากปลาย สุดของเขตปลอดภัยทั－งสองข้าง
ในที,คับขัน
ในระยะสิบห้าเมตรก่อนถึงเครื,องหมายหยุดรถประจําทางและเลย เครื,องหมายไปอีกสามเมตร
ในระยะสามเมตรจากตู้ไปรษณีย์ (๑๕) ในลักษณะกีดขวางการจราจร
การจอดรถในทางเดินรถที,เป็นทางลาดหรือชัน ผู้ขับขี,ต้องหันล้อหน้าของ รถเข้าขอบทาง
หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*หรือเจ้าพนักงานจราจร*มี อํานาจสั,งให้ผู้ขับขี,เคลื,อนย้ายรถที,หยุดหรือจอดอยู่อันเป็นการฝ'าฝ더นบทแห่งพระราช บัญญัตินี－ได้ หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร* หรือเจ้าพนักงานจราจร* หรือผู้ที,ได้รับมอบ หมายจากหัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*หรือเจ้าพนักงานจราจร*ภายใต้การควบคุมดูแลของ บุคคลดังกล่าว มีอํานาจเคลื,อนย้ายรถที,หยุดหรือจอดอยู่อันเป็นการฝ'าฝ더นบทบัญญัติแห่ง พระราชบัญญัตินี－ หรือใช้เครื,องมือบังคับไม่ให้เคลื,อนย้ายรถดังกล่าวได้ตามหลักเกณฑ์และ วิธีการที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติกําหนด การเคลื,อนย้ายรถหรือใช้เครื,องมือบังคับให้รถที,หยุดหรือจอดอยู่ไม่ให้ เคลื,อนย้ายได้ตามวรรคสอง หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร* หรือเจ้าพนักงานจราจร* หรือผู้ที, ได้รับมอบหมายจากหัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*หรือเจ้าพนักงานจราจร* ไม่ต้องรับผิด สําหรับความเสียหายใด ๆ ที,เกิดขึ－นจากการปฏิบัติตามมาตรานี－ เว้นแต่ความเสียหายนั－นจะ เกิดขึ－นจากการกระทําโดยจงใจหรือประมาทเลินเล่อ เจ้าของรถหรือผู้ขับขี,ต้องชําระค่าใช้จ่ายในการที,รถถูกเคลื,อนย้ายหรือการ ใช้เครื,องมือบังคับไม่ให้เคลื,อนย้าย ตลอดจนค่าดูแลรักษารถระหว่างที,อยู่ในความครอบ ครองของหัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*หรือเจ้าพนักงานจราจร* หรือผู้ที,ได้รับมอบหมาย จากหัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*หรือเจ้าพนักงานจราจร* ทั－งนี－ ตามอัตราที,กําหนดในกฎ กระทรวง เงินที,ได้จากเจ้าของรถหรือผู้ขับขี,ซึ,งชําระตามวรรคสี, เป็นรายได้ที,ไม่ต้อง นําส่งกระทรวงการคลัง และให้นํามาเป็นค่าใช้จ่ายในการปฏิบัติการตามมาตรานี－ตาม ระเบียบที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติกําหนด ในกรณีที,เจ้าของรถหรือผู้ขับขี,ไม่ชําระค่าใช้จ่ายและค่าดูแลรักษาตาม วรรคสี, หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*หรือเจ้าพนักงานจราจร*มีอํานาจยึดหน่วงรถนั－นไว้ได้ จนกว่าจะได้รับชําระค่าใช้จ่ายและค่าดูแลรักษาดังกล่าว โดยในระหว่างที,ยึดหน่วงนั－นให้ คํานวณค่าดูแลรักษาเป็นรายวัน ถ้าพ้นกําหนดสามเดือนแล้วเจ้าของรถหรือผู้ขับขี,ยังไม่ ชําระค่าใช้จ่ายและค่าดูแลรักษาดังกล่าว ให้หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*หรือเจ้าพนักงาน จราจร*มีอํานาจนํารถนั－นออกขายทอดตลาดได้ เงินที,ได้จากการขายทอดตลาด เมื,อได้หัก ค่าใช้จ่ายในการขายทอดตลาด ค่าใช้จ่ายและค่าดูแลรักษาที,ค้างชําระแล้ว เหลือเงินเท่าใด ให้คืนแก่เจ้าของหรือผู้มีสิทธิที,แท้จริงต่อไป [คําว่า “ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ” แก้ไขเพิ,มเติมโดยมาตรา ๔ แห่งพระ ราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๙]
มีเครื,องหมายหรือสัญญาณระวังรถไฟแสดงว่ารถไฟกําลังจะผ่าน
มีสิ,งป_ดกั－นหรือมีเจ้าหน้าที,ให้สัญญาณแสดงว่ารถไฟกําลังจะผ่าน (๓) มีเสียงสัญญาณของรถไฟหรือรถไฟกําลังแล่นผ่านเข้ามาใกล้อาจเกิด อันตรายในเมื,อจะขับรถผ่านไป ผู้ขับขี,ต้องลดความเร็วของรถและหยุดรถให้ห่างจากทางรถไฟไม่น้อยกว่า ห้าเมตร เมื,อรถไฟผ่านไปแล้วและมีเครื,องหมายหรือสัญญาณให้รถผ่านได้ ผู้ขับขี,จึงจะขับ รถผ่านไปได้
รถบรรทุกคนโดยสารประเภทใดจะต้องเดินในช่องเดินรถประจําทางให้ เป็นไปตามที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติกําหนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา ในการประกาศกําหนดให้ช่องเดินรถใดเป็นช่องเดินรถประจําทางตาม วรรคหนึ,ง จะกําหนดเวลาการใช้ช่องเดินรถประจําทางไว้ด้วยก็ได้ กรณีจําเป็นเกี,ยวกับการจราจร หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*มีอํานาจ ประกาศให้รถบรรทุกคนโดยสารประเภทหนึ,งประเภทใดที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ กําหนดตามวรรคสอง จะต้องเดินในช่องเดินรถประจําทางในทางสายใดตอนใดก็ได้ [คําว่า “ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ” แก้ไขเพิ,มเติมโดยมาตรา ๔ แห่งพระ ราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๙]
[คําว่า “ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ” แก้ไขเพิ,มเติมโดยมาตรา ๔ แห่งพระ ราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๙]
เครื,องหมายจราจรที,ติดตั－งไว้ตามวรรคหนึ,ง จะกําหนดอัตราความเร็วขั－น สูงหรือขั－นต°าก็ได้ แต่ต้องไม่เกินอัตราความเร็วที,กําหนดในกฎกระทรวง
ถึงทางร่วมทางแยก ให้ผู้ขับขี,ปฏิบัติดังนี－
ถ้ามีรถอื,นอยู่ในทางร่วมทางแยก ผู้ขับขี,ต้องให้รถในทางร่วมทางแยก นั－นผ่านไปก่อน
ถ้ามาถึงทางร่วมทางแยกพร้อมกันและไม่มีรถอยู่ในทางร่วมทางแยก ผู้ขับขี,ต้องให้รถที,อยู่ทางด้านซ้ายของตนผ่านไปก่อน เว้นแต่ในทางร่วมทางแยกใดมีทาง เดินรถทางเอกตัดผ่านทางเดินรถทางโท ให้ผู้ขับขี,ซึ,งขับรถในทางเอกมีสิทธิขับผ่านไปก่อน
ถ้าสัญญาณจราจรไฟสีเขียวปรากฏข้างหน้า แต่ในทางร่วมทาง แยกมีรถอื,นหยุดขวางอยู่จนไม่สามารถผ่านพ้นทางร่วมทางแยกไปได้ ผู้ขับขี,จะต้องหยุดรถ ที,หลังเส้นให้รถหยุดจนกว่าจะสามารถเคลื,อนรถผ่านพ้นทางร่วมทางแยกไปได้
ทางเดินรถทางเอกได้แก่ทางเดินรถ ดังต่อไปนี－ ทางเอก
ทางเดินรถที,ได้ติดตั－งเครื,องหมายจราจรแสดงว่าเป็นทางเดินรถ
ทางเดินรถที,มีปJายหยุดหรือปJายที,มีคําว่า “ให้ทาง” ติดตั－งไว้ หรือทาง เดินรถที,มีคําว่าหยุดหรือเส้นหยุดซึ,งเป็นเส้นขาวทึบหรือเส้นให้ทางซึ,งเป็นเส้นขาวประบนผิว ทาง ให้ทางเดินรถที,ขวางข้างหน้าเป็นทางเดินรถทางเอก
ในกรณีที,ไม่มีเครื,องหมายจราจรตาม (๑) หรือไม่มีปJายหรือเส้นหรือ ข้อความบนผิวทางตาม (๒) ให้ทางเดินรถที,มีช่องเดินรถมากกว่าเป็นทางเดินรถทางเอก
ถนนที,ตัดหรือบรรจบกับตรอกหรือซอย ให้ทางเดินรถที,เป็นถนนเป็น ทางเดินรถทางเอก ทางโท ทางเดินรถอื,นที,มิใช่ทางเดินรถทางเอกตามวรรคหนึ,ง ให้เป็นทางเดินรถ
เครื,องหมายจราจร ผู้ขับขี,ต้องปฏิบัติตามสัญญาณจราจรหรือเครื,องหมายจราจรนั－น ถ้าไม่มีสัญญาณจราจรหรือเครื,องหมายจราจรตามวรรคหนึ,ง เมื,อผู้ขับขี, ขับรถมาถึงวงเวียน ต้องให้สิทธิแก่ผู้ขับขี,ซึ,งขับรถอยู่ในวงเวียนทางด้านขวาของตนขับผ่าน ไปก่อน ในกรณีที,เจ้าพนักงานจราจร*เห็นสมควรเพื,อความปลอดภัยหรือความ สะดวกในการจราจรจะให้สัญญาณจราจรเป็นอย่างอื,นนอกจากที,บัญญัติไว้ในวรรคหนึ,ง หรือวรรคสองก็ได้ ในกรณีเช่นนี－ผู้ขับขี,ต้องปฏิบัติตามสัญญาณจราจรที,เจ้าพนักงาน จราจร*กําหนดให้
ใช้ไฟสัญญาณแสงวับวาบ ใช้เสียงสัญญาณไซเรน หรือเสียงสัญญาณ อย่างอื,นตามที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติกําหนดไว้
หยุดรถหรือจอดรถ ณ ที,ห้ามจอด (๓) ขับรถเกินอัตราความเร็วที,กําหนดไว้
ขับรถผ่านสัญญาณจราจรหรือเครื,องหมายจราจรใด ๆ ที,ให้รถหยุด แต่ต้องลดความเร็วของรถให้ช้าลงตามสมควร
ไม่ต้องปฏิบัติตามบทแห่งพระราชบัญญัตินี－หรือข้อบังคับการจราจร เกี,ยวกับช่องเดินรถ ทิศทางของการขับรถหรือการเลี－ยวรถที,กําหนดไว้ กรณี ในการปฏิบัติตามวรรคหนึ,ง ผู้ขับขี,ต้องใช้ความระมัดระวังตามควรแก่ [คําว่า “ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ” แก้ไขเพิ,มเติมโดยมาตรา ๔ แห่งพระ ราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๙]
สําหรับคนเดินเท้าต้องหยุดและหลบให้ชิดขอบทาง หรือขึ－นไปบนทาง เขตปลอดภัย หรือไหล่ทางที,ใกล้ที,สุด
สําหรับผู้ขับขี,ต้องหยุดรถหรือจอดรถให้อยู่ชิดขอบทางด้านซ้าย หรือ ในกรณีที,มีช่องเดินรถประจําทางอยู่ทางด้านซ้ายสุดของทางเดินรถ ต้องหยุดรถหรือจอด รถให้อยู่ชิดช่องเดินรถประจําทาง แต่ห้ามหยุดรถหรือจอดรถในทางร่วมทางแยก
สําหรับผู้ขี,หรือควบคุมสัตว์ต้องบังคับสัตว์ให้หยุดชิดทาง แต่ห้ามหยุด ในทางร่วมทางแยก ในการปฏิบัติตาม (๒) และ (๓) ผู้ขับขี,และผู้ขี,หรือควบคุมสัตว์ต้องรีบ กระทําโดยเร็วที,สุดเท่าที,จะกระทําได้และต้องใช้ความระมัดระวังตามควรแก่กรณี [คําว่า “ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ” แก้ไขเพิ,มเติมโดยมาตรา ๔ แห่งพระ ราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๙]
วิธีลากรถหรือจูงรถ และการมีเครื,องหมายเพื,อความปลอดภัยในการลาก รถหรือจูงรถให้กําหนดในกฎกระทรวง [คําว่า “ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ” แก้ไขเพิ,มเติมโดยมาตรา ๔ แห่งพระ ราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๙]
หรือไม่ก็ตาม ต้องหยุดรถ หรือสัตว์ และให้ความช่วยเหลือตามสมควร และพร้อมทั－งแสดง ตัวและแจ้งเหตุต่อตํารวจ*ที,ใกล้เคียงทันที กับต้องแจ้งชื,อตัว ชื,อสกุล และที,อยู่ของตนและ หมายเลขทะเบียนรถแก่ผู้ได้รับความเสียหายด้วย ในกรณีที,ผู้ขับขี,หรือผู้ขี,หรือควบคุมสัตว์หลบหนีไปหรือไม่แสดงตัวต่อ ตํารวจ* ณ สถานที,เกิดเหตุ ให้สันนิษฐานว่าเป็นผู้กระทําความผิดและให้ตํารวจ*มีอํานาจ ยึดรถคันที,ผู้ขับขี,หลบหนีหรือไม่แสดงตนว่าเป็นผู้ขับขี, จนกว่าคดีถึงที,สุดหรือได้ตัวผู้ขับขี, ถ้าเจ้าของหรือผู้ครอบครองไม่แสดงตัวต่อตํารวจ*ภายในหกเดือนนับแต่วันเกิดเหตุ ให้ ถือว่ารถนั－นเป็นทรัพย์สินซึ,งได้ใช้ในการกระทําความผิดหรือเกี,ยวกับการกระทําความผิด และให้ตกเป็นของรัฐ
รถจักรยาน
ขับในทางนั－น
สําหรับรถจักรยาน ผู้ขับขี,รถจักรยานต้องจัดให้มี
กระดิ,งที,ให้เสียงสัญญาณได้ยินได้ในระยะไม่น้อยกว่าสามสิบเมตร (๒) เครื,องห้ามล้อที,ใช้การได้ดี เมื,อใช้สามารถทําให้รถจักรยานหยุดได้ ทันที
โคมไฟติดหน้ารถจักรยานแสงขาวไม่น้อยกว่าหนึ,งดวงที,ให้แสงไฟส่อง ตรงไปข้างหน้าเห็นพื－นทางได้ชัดเจนในระยะไม่น้อยกว่าสิบห้าเมตร และอยู่ในระดับต°ากว่า สายตาของผู้ขับขี,ซึ,งขับรถสวนมา
โคมไฟติดท้ายรถจักรยานแสงแดงไม่น้อยกว่าหนึ,งดวงที,ให้แสงสว่าง ตรงไปข้างหลังหรือติดวัตถุสะท้อนแสงสีแดงแทน ซึ,งเมื,อถูกไฟส่องให้มีแสงสะท้อน
ประจําทางนั－น
ทรัพย์สิน
ขับโดยประมาทหรือน่าหวาดเสียวอันอาจเกิดอันตรายแก่บุคคลหรือ (๑/๑) ขับในขณะเมาสุราหรือของเมาอย่างอื,น (๒) ขับโดยไม่จับคันบังคับรถ
ขับขนานกันเกินสองคัน เว้นแต่ขับในทางที,จัดไว้สําหรับรถจักรยาน (๔) ขับโดยนั,งบนที,อื,นอันมิใช่อานที,จัดไว้เป็นที,นั,งตามปกติ
ขับโดยบรรทุกบุคคลอื,น เว้นแต่รถจักรยานสามล้อสําหรับบรรทุกคน ทั－งนี－ ตามเงื,อนไขที,หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*กําหนด
บรรทุก หรือถือสิ,งของ หีบห่อ หรือของใด ๆ ในลักษณะที,เป็นการ กีดขวางการจับคันบังคับรถหรืออันอาจจะเกิดอันตรายแก่บุคคลหรือทรัพย์สิน
เกาะหรือพ่วงรถอื,นที,กําลังแล่นอยู่
ในกรณีที,รถบรรทุกคนโดยสารนั－นไม่ใช้บรรทุกคนโดยสารอื,น จะ บรรทุกคนที,เป็นโรคเรื－อนหรือโรคติดต่อที,ต้องแจ้งความตามกฎหมายว่าด้วยโรคติดต่อก็ได้
ในกรณีที,รถบรรทุกคนโดยสารนั－นไม่ใช้บรรทุกคนโดยสารอื,น จะ บรรทุกศพร่วมไปกับญาติหรือผู้มีหน้าที,เกี,ยวข้องกับศพนั－นก็ได้
ในการนับจํานวนคนโดยสารให้ถือว่าเด็กอายุไม่เกินสิบปีจํานวนสองคน เท่ากับคนโดยสารหนึ,งคน
ขับรถเที,ยวเร่หาคนขึ－นรถ
จอดรถเป็นคันหัวแถวของรถคันอื,นห่างจากเครื,องหมายจราจรเกิน หนึ,งเมตร
จอดรถห่างจากท้ายรถคันหน้าเกินหนึ,งเมตร
กล่าววาจาไม่สุภาพ เสียดสี ดูหมิ,น ก้าวร้าว หรือแสดงกิริยาใน ลักษณะดังกล่าวต่อคนโดยสารหรือผู้อื,น
ในกรณีที,ผู้ขับขี,รถแท็กซี,มีความประสงค์จะไม่รับจ้างบรรทุกคนโดยสารให้ แสดงปJายงดรับจ้างบรรทุกคนโดยสาร วิธีการแสดงปJายและลักษณะของปJายงดรับจ้างบรรทุกคนโดยสารให้เป็น ไปตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์
ในการนับจํานวนคนโดยสารให้ถือว่าเด็กอายุไม่เกินสิบปีจํานวนสองคน เท่ากับคนโดยสารหนึ,งคน
เรียกให้คนขึ－นรถแท็กซี,โดยส่งเสียงอื－ออึงหรือในลักษณะที,ก่อความ รําคาญให้แก่คนโดยสารหรือผู้อื,น
ต้อน ดึง เหนี,ยว หรือยึดยื－อคนหรือสิ,งของของคนนั－น เพื,อให้คนขึ－นรถ แท็กซี,คันใดคันหนึ,ง
มาตรแท็กซี,
ในท้องที,ใดที,มิได้มีพระราชกฤษฎีกาตามวรรคหนึ,งใช้บังคับ ห้ามมิให้ผู้ ขับขี,รถแท็กซี,ในท้องที,นั－นเรียกเก็บค่าโดยสารเกินราคาที,ตกลงกันไว้กับคนโดยสาร และคน โดยสารต้องชําระค่าโดยสารตามที,ตกลงไว้นั－น บทบัญญัติในวรรคสองให้ใช้บังคับแก่กรณีของรถแท็กซี,ประเภทที,มิได้ กําหนดไว้ในพระราชกฤษฎีกาตามวรรคหนึ,งด้วย
สูบบุหรี, เป_ดวิทยุ หรือกระทําด้วยประการใด ๆ ในลักษณะที,ก่อความ รําคาญให้แก่คนโดยสาร
ยื,นมือ แขน หรือส่วนใดส่วนหนึ,งของร่างกายออกนอกรถ เว้นแต่ เป็นการกระทําเพื,อให้สัญญาณตามมาตรา ๓๗
จับคันบังคับรถด้วยมือเพียงข้างเดียว เว้นแต่มีเหตุจําเป็น
ใช้เสียงสัญญาณเมื,อเข้าไปในบริเวณโรงพยาบาล สถานที,ทํางาน หรือ สถานศึกษา
ใช้เสียงสัญญาณแตรเพื,อเร่งรถอื,น
แซงหรือตัดหน้ารถอื,นในลักษณะฉวัดเฉวียนเป็นที,น่าหวาดเกรงว่าจะ เกิดอันตราย
ขับรถเข้าในบริเวณบ้านของผู้อื,น
รับคนโดยสารภายในบริเวณที,หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*ได้กําหนด เครื,องหมายจราจรห้ามรับคนโดยสาร
กล่าววาจาไม่สุภาพ เสียดสี ดูหมิ,น ก้าวร้าว หรือแสดงกริยาใน ลักษณะดังกล่าวต่อคนโดยสารหรือผู้อื,น
เส้นทางที,สั－นที,สุดหรือเส้นทางที,ไม่อ้อมเกินควร และต้องส่งคนโดยสาร ณ สถานที,ตามที, ตกลงกันไว้ ห้ามมิให้ผู้ขับขี,รถแท็กซี,พาคนโดยสารไปทอดทิ－งระหว่างทางไม่ว่าด้วย ประการใด ๆ
ปักไว้ที,เครื,องแต่งกาย
ความในวรรคหนึ,งให้ใช้บังคับเมื,อพ้นกําหนดหกสิบวันนับแต่วันที,ประกาศ ของผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติใช้บังคับ [คําว่า “ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ” แก้ไขเพิ,มเติมโดยมาตรา ๔ แห่งพระ ราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๙]
ในพระราชกฤษฎีกาดังกล่าว ให้ระบุท้องที, และวิธีการเกี,ยวกับการจัดให้มี ที,จอดพักรถด้วย
เมื,อมีสัญญาณจราจรไฟสีแดง ไม่ว่าจะมีรูปหรือข้อความเป็นการห้าม มิให้คนเดินเท้าข้ามทางเดินรถด้วยหรือไม่ก็ตาม ให้คนเดินเท้าหยุดรออยู่บนทางเท้า บน เกาะแบ่งทางเดินรถหรือในเขตปลอดภัย เว้นแต่ทางใดที,ไม่มีทางเท้า ให้หยุดรอบนไหล่ทาง หรือขอบทาง
เมื,อมีสัญญาณจราจรไฟสีเขียว ไม่ว่าจะมีรูปหรือข้อความเป็นการ อนุญาตให้คนเดินเท้าข้ามทางเดินรถด้วยหรือไม่ก็ตาม ให้คนเดินเท้าข้ามทางเดินรถได้
เมื,อมีสัญญาณจราจรไฟสีเขียวกระพริบทางด้านใดของทาง ให้คนเดิน เท้าที,ยังมิได้ข้ามทางเดินรถหยุดรอบนทางเท้า บนเกาะแบ่งทางเดินรถหรือในเขตปลอดภัย แต่ถ้ากําลังข้ามทางเดินรถ ให้ข้ามทางเดินรถโดยเร็ว
เมื,อมีสัญญาณจราจรไฟสีแดงให้รถหยุดทางด้านใดของทาง ให้คน เดินเท้าข้ามทางเดินรถตามที,รถหยุดนั－น และต้องข้ามทางเดินรถภายในทางข้าม
เมื,อมีสัญญาณจราจรไฟสีเขียวให้รถผ่านทางด้านใดของทาง ห้ามมิ ให้คนเดินเท้าข้ามทางเดินรถด้านนั－น
เมื,อมีสัญญาณจราจรไฟสีเหลืองอําพันหรือไฟสีเขียวกระพริบทางด้าน ใดของทาง ให้คนเดินเท้าที,ยังมิได้ข้ามทางเดินรถหยุดรอบนทางเท้าบนเกาะแบ่งทางเดินรถ หรือในเขตปลอดภัย แต่ถ้ากําลังข้ามทางเดินรถอยู่ในทางข้าม ให้ข้ามทางเดินรถโดยเร็ว
เป็นแถวทหารหรือตํารวจ ที,มีผู้ควบคุมตามระเบียบแบบแผน
แถวหรือขบวนแห่หรือขบวนใด ๆ ที,หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*ได้ อนุญาตและปฏิบัติตามเงื,อนไขที,หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*กําหนด
อันจําเป็นและเป็นการชั,วคราวเท่านั－น ผู้ฝ'าฝ더นบทบัญญัติในวรรคหนึ,ง นอกจากจะมีความผิดตามมาตรา ๑๔๘ แล้ว หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*มีอํานาจสั,งให้ผู้ฝ'าฝ더นรื－อถอนหรือเคลื,อนย้ายสิ,งกีดขวาง ดังกล่าวได้ ถ้าไม่ยอมรื－อถอนหรือเคลื,อนย้าย ให้หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*มีอํานาจรื－อ ถอนหรือเคลื,อนย้ายได้
ปฏิบัติตามบทแห่งพระราชบัญญัตินี－ว่าด้วยรถโดยอนุโลม
ผู้ขับขี,รถจักรยานยนต์และคนโดยสารรถจักรยานยนต์ ต้องสวมหมวกที,จัดทําขึ－นโดยเฉพาะเพื,อปJองกันอันตรายในขณะขับขี,และโดยสารรถ จักรยานยนต์ ห้ามมิให้ผู้ขับขี,รถจักรยานยนต์ตามวรรคหนึ,งขับขี,รถจักรยานยนต์ในขณะ ที,คนโดยสารรถจักรยานยนต์มิได้สวมหมวกที,จัดทําขึ－นโดยเฉพาะเพื,อปJองกันอันตราย
ความในวรรคหนึ,งมิให้ใช้บังคับแก่ภิกษุ สามเณร นักพรต นักบวช หรือผู้ นับถือลัทธิศาสนาอื,นที,ใช้ผ้าหรือสิ,งอื,นโพกศีรษะตามประเพณีนิยมนั－น หรือบุคคลใดที, กําหนดในกฎกระทรวง
ภายใต้บังคับมาตรา ๑๒๓/๑ ในขณะขับรถยนต์ ผู้ที,อยู่ ในรถยนต์ต้องปฏิบัติตามหลักเกณฑ์และเงื,อนไข ดังต่อไปนี－
ผู้ขับขี, ต้องรัดร่างกายด้วยเข็มขัดนิรภัยไว้กับที,นั,งตลอดเวลาในขณะ ขับรถยนต์
คนโดยสาร (ก) คนโดยสารที,นั,งแถวตอนหน้าและที,นั,งแถวตอนอื,น ต้องรัด ร่างกายด้วยเข็มขัดนิรภัยไว้กับที,นั,งตลอดเวลาในขณะโดยสารรถยนต์ (ข) คนโดยสารที,เป็นเด็กอายุไม่เกินหกปี ต้องจัดให้นั,งในที,นั,งนิรภัย สําหรับเด็ก หรือนั,งในที,นั,งพิเศษสําหรับเด็กเพื,อปJองกันอันตราย หรือมีวิธีการปJองกัน อันตรายในกรณีที,เกิดอุบัติเหตุ (ค) คนโดยสารที,มีความสูงไม่เกินหนึ,งร้อยสามสิบห้าเซนติเมตร ต้อง รัดร่างกายด้วยเข็มขัดนิรภัยไว้กับที,นั,ง หรือมีวิธีการปJองกันอันตรายในกรณีที,เกิดอุบัติเหตุ ไม่ว่าจะนั,งแถวตอนใด ในกรณีที,ผู้ขับขี,หรือคนโดยสารมีเหตุผลทางสุขภาพอันไม่สามารถรัด ร่างกายด้วยเข็มขัดนิรภัยไว้กับที,นั,งได้ ให้ได้รับยกเว้นไม่ต้องปฏิบัติตามวรรคหนึ,ง แต่ บุคคลนั－นต้องมีวิธีการปJองกันอันตรายในกรณีที,เกิดอุบัติเหตุ ที,นั,งนิรภัยสําหรับเด็กและที,นั,งพิเศษสําหรับเด็กเพื,อปJองกันอันตรายตาม (๒) (ข) และวิธีการปJองกันอันตรายในกรณีที,เกิดอุบัติเหตุตามที,บัญญัติไว้ในมาตรานี－ ให้ เป็นไปตามที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติประกาศกําหนด บทบัญญัติตามมาตรานี－มิให้ใช้บังคับกับผู้ที,อยู่ในรถสามล้อ รถบดถนน รถ แทรกเตอร์ และรถใช้งานเกษตรกรรมตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์ และรถยนต์อื,นที,ไม่ต้อง ติดตั－งเข็มขัดนิรภัยตามที,อธิบดีกรมการขนส่งทางบกประกาศกําหนด
ในการใช้รถนั,งสองแถว รถบรรทุกคนโดยสารขนาด เล็กที,มีการจัดที,นั,งตามความยาวของรถ รถกระบะ รถกึ,งกระบะ หรือรถยนต์อื,นตามที,ผู้ บัญชาการตํารวจแห่งชาติประกาศกําหนด หากได้ปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ดังต่อไปนี－ ให้คน โดยสารที,อยู่ในรถยนต์นั－นนอกจากคนโดยสารที,นั,งแถวตอนหน้า ได้รับยกเว้นไม่ต้องรัด ร่างกายด้วยเข็มขัดนิรภัยตามมาตรา ๑๒๓
การบรรทุกคนโดยสาร ต้องไม่เกินจํานวนตามที,ผู้บัญชาการตํารวจ แห่งชาติประกาศกําหนดสําหรับรถยนต์แต่ละประเภท และการโดยสารนั－นต้องไม่มีการยืน หรือนั,งโดยสารในลักษณะที,เป็นการเสี,ยงภัยตามที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติประกาศ กําหนดสําหรับรถยนต์แต่ละประเภท และ
การขับรถยนต์ต้องใช้อัตราความเร็วตามที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่ง ชาติประกาศกําหนดซึ,งอาจกําหนดแยกตามประเภทรถยนต์ก็ได้ แต่ต้องไม่เกินแปดสิบ กิโลเมตรต่อชั,วโมง ให้นําความในวรรคหนึ,งมาใช้บังคับกับการใช้รถบรรทุกคนโดยสารที,เป็น รถประจําทางที,ไม่ต้องติดตั－งเข็มขัดนิรภัยตามที,อธิบดีกรมการขนส่งทางบกประกาศ กําหนด ในขณะขนส่งคนโดยสารในเส้นทางที,ได้รับอนุญาตประกอบการขนส่ง
ห้ามมิให้ผู้ขับขี, ขับรถยนต์ในขณะที,มีคนโดยสารนั,ง แถวตอนหน้าเกินสองคน หรือคนโดยสารที,นั,งแถวตอนหน้านั－นมิได้ปฏิบัติตามมาตรา ๑๒๓
ผู้ขับขี,รถยนต์สาธารณะตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์ หรือรถที,ใช้ในการขนส่งผู้โดยสารเพื,อสินจ้างตามกฎหมายว่าด้วยการขนส่งทางบก ต้อง แจ้งเตือนหรือจัดให้มีการแจ้งเตือนด้วยวิธีการอื,น เพื,อให้คนโดยสารในรถนั－นปฏิบัติตาม มาตรา ๑๒๓ และมาตรา ๑๒๓/๑ (๑) ทุกครั－งก่อนการออกรถ ทั－งนี－ ตามที,ผู้บัญชาการ ตํารวจแห่งชาติประกาศกําหนด
ห้ามมิให้ผู้ใดกระทําด้วยประการใด ๆ อันเป็นเหตุให้ผู้ ขับขี,มองไม่เห็นทางด้านหน้าหรือด้านข้างของรถได้โดยสะดวกในขณะขับรถ หรือใน ลักษณะที,เป็นการกีดขวางการควบคุมบังคับรถ ห้ามมิให้ผู้ใดเกาะ ห้อยโหน หรือยื,นส่วนหนึ,งส่วนใดของร่างกายออกไป นอกตัวถังรถยนต์โดยไม่สมควร หรือนั,งหรือยืนในหรือบนรถยนต์ในลักษณะที,อาจก่อให้เกิด อันตราย ในขณะที,รถยนต์เคลื,อนที,อยู่ในทางเดินรถ ห้ามมิให้ผู้ใดขึ－นหรือลงรถโดยสารประจําทาง รถบรรทุกคนโดยสาร รถ โรงเรียน หรือรถแท็กซี, ในขณะที,รถดังกล่าวหยุดเพื,อรอสัญญาณไฟจราจรหรือหยุดเพราะ ติดการจราจร ห้ามมิให้ผู้ขับขี,หรือผู้เก็บค่าโดยสาร รถโดยสารประจําทาง รถบรรทุกคน โดยสาร รถโรงเรียน หรือรถแท็กซี, ยินยอมให้ผู้ใดกระทําการใด ๆ ตามวรรคสองหรือวรรค สาม
ตามหลังรถฉุกเฉินซึ,งกําลังปฏิบัติหน้าที,ในระยะต°ากว่าห้าสิบเมตร (๒) ผ่านเข้าไปหรือจอดในบริเวณเขตปฏิบัติการดับเพลิง
ทับสายสูบดับเพลิงที,ไม่มีเครื,องปJองกันสายสูบในขณะเจ้าหน้าที,ดับ เพลิงปฏิบัติการตามหน้าที, เว้นแต่ได้รับความยินยอมจากเจ้าหน้าที,ดับเพลิงซึ,งปฏิบัติหน้าที, อยู่ในขณะนั－น
ถ้ารถโรงเรียนมีไฟสัญญาณสีแดงป_ดเป_ดเป็นระยะติดไว้ด้านหน้าและด้าน หลังของรถเพื,อให้รถที,สวนมาหรือตามหลังเห็นได้โดยชัดเจน เมื,อนํารถนั－นไปใช้ในทางโดย ไม่ได้ใช้รับส่งนักเรียน ให้งดใช้ไฟสัญญาณสีแดงและต้องป_ดคลุมข้อความว่า “รถโรงเรียน”
รถที,ใช้โฆษณาสินค้าหรือมหรสพดังกล่าวในวรรคหนึ,ง ถ้าเข้าขบวนแห่ที, รับอนุญาตแล้ว และในการอนุญาตนั－นได้ระบุรถที,ว่านี－ไว้ด้วยแล้ว รถนั－นไม่จําต้องได้รับ อนุญาต
ห้ามมิให้ผู้ใดแข่งรถในทางเว้นแต่จะได้รับอนุญาตเป็น หนังสือจากหัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร ผู้ใดรวมกลุ่มหรือมั,วสุมกันในทางหรือสาธารณสถานใกล้ทาง พร้อมด้วย รถตั－งแต่ห้าคันขึ－นไป โดยมีการนัดหมายเพื,อแข่งรถในทาง หรือรถที,ใช้ในการรวมกลุ่มหรือ มั,วสุมกันมีการดัดแปลงหรือปรับแต่งรถให้มีสภาพไม่ถูกต้องตามมาตรา ๖ วรรคหนึ,ง หรือ มาตรา ๑๐ ทวิ หรือมีพฤติการณ์อย่างหนึ,งอย่างใดอันแสดงให้เห็นว่าจะทําการแข่งรถใน ทาง ให้ถือว่า ผู้นั－นพยายามแข่งรถในทาง เว้นแต่จะพิสูจน์ได้ว่า เป็นการกระทําเพื,อการอื,น หรือตนมิได้ร่วมหรือมีส่วนรู้เห็นว่าจะมีการแข่งรถในทางนั－น
ห้ามมิให้ผู้ใดจัด โฆษณา ประกาศ ชักชวน หรือดําเนิน การด้วยวิธีการใดเพื,อให้มีการแข่งรถในทางโดยไม่ได้รับอนุญาตตามมาตรา ๑๓๔
ผู้ใดรับดําเนินการดัดแปลงหรือปรับแต่งรถให้มีสภาพ ไม่ถูกต้องตามมาตรา ๖ วรรคหนึ,ง หรือมาตรา ๑๐ ทวิ ไม่ว่าจะมีสินจ้างหรือไม่ก็ตาม หาก รถนั－นได้ถูกนําไปใช้ในทางเดินรถ ให้ถือว่าผู้นั－นฝ'าฝ더นมาตรา ๖ วรรคหนึ,ง หรือมาตรา ๑๐ ทวิ แล้วแต่กรณี และหากรถนั－นได้ถูกนําไปใช้ในการแข่งรถในทางอันเป็นการฝ'าฝ더นมาตรา ๑๓๔ ให้ถือว่า ผู้นั－นเป็นผู้สนับสนุนการแข่งรถในทาง เว้นแต่จะพิสูจน์ได้ว่า ตนมิได้มีส่วนรู้ เห็นหรือไม่มีเหตุอันควรรู้ว่าจะนํารถดังกล่าวไปใช้ในการแข่งรถในทาง
อํานาจของเจ้าพนักงานจราจร*
คุณสมบัติของผู้ที,จะได้รับการอบรม รายละเอียดเกี,ยวกับการฝ국กอบรม หลักสูตรอาสาจราจร และหน้าที,ของอาสาจราจร ตลอดจนเครื,องแบบ เครื,องหมาย ให้เป็น ไปตามที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติกําหนด [คําว่า “ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ” แก้ไขเพิ,มเติมโดยมาตรา ๔ แห่งพระ ราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๙]
ห้ามรถทุกชนิดหรือบางชนิดหรือคนเดินเท้าเดินในทางสายใดหรือ เฉพาะทางตอนใด
ห้ามหยุดหรือจอดรถในทางสายใดหรือเฉพาะทางตอนใด
ห้ามเลี－ยวรถ กลับรถ หรือถอยหลังรถ ในทางสายใดหรือเฉพาะทาง ตอนใด
กําหนดทางสายใดหรือเฉพาะทางตอนใดให้รถเดินได้ทางเดียว ทั－งนี－ ชั,วระยะเวลาเท่าที,จําเป็น
ห้ามรถทุกชนิดหรือบางชนิดเดิน (๒) ห้ามหยุดหรือจอด
ห้ามเลี－ยวรถ กลับรถ หรือถอยหลังรถ
กําหนดให้รถเดินได้ทางเดียว
กําหนดระยะเวลาจอดรถในทางแคบหรือที,คับขัน
กําหนดอัตราความเร็วของรถในทางภายในอัตราที,กําหนดในกฎ กระทรวง
กําหนดช่องหรือแนวทางเดินรถขึ－นและล่อง
กําหนดทางเดินรถทางเอกและทางเดินรถทางโท (๙) กําหนดการจอดรถหรือที,จอดพักรถ
กําหนดระเบียบการใช้ทางหรือช่องเดินรถสําหรับรถบางประเภท (๑๑) กําหนดระเบียบเกี,ยวกับการใช้รถโรงเรียน
กําหนดระเบียบเกี,ยวกับการบรรทุกคนโดยสารสําหรับรถจักรยาน (๑๓) ควบคุมขบวนแห่หรือการชุมนุมสาธารณะ
ควบคุมหรือห้ามเลี－ยวรถในทางร่วมทางแยก
ขีดเส้นหรือทําเครื,องหมายจราจรบนผิวทาง หรือติดตั－งสัญญาณ จราจร หรือเครื,องหมายจราจร
กําหนดระยะทางตอนใดให้ขับรถล엉าเข้าไปในเส้นกึ,งกลางของทางที, หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*กําหนดไว้ได้
กําหนดระเบียบเกี,ยวกับการจอดรถที,ชํารุด หักพัง ตลอดจนรถที, ซ่อมแซมในทาง
กําหนดระเบียบการข้ามทางของคนเดินเท้าบนทางที,ไม่มีทางข้าม (๑๙) กําหนดการใช้โคมไฟ
กําหนดการใช้เสียงสัญญาณ
กําหนดระเบียบการอนุญาตและการใช้รถที,มีล้อหรือส่วนที,สัมผัสกับ ผิวทางไม่ใช่ยาง
เมื,อปรากฏแก่เจ้าพนักงานจราจร ไม่ว่าพบด้วยตนเอง หรือโดยการใช้เครื,องอุปกรณ์ หรือโดยวิธีการอื,นใดว่า ผู้ขับขี,ผู้ใดฝ'าฝ더นหรือไม่ปฏิบัติตาม บทบัญญัติแห่งพระราชบัญญัตินี－หรือตามกฎหมายอื,นอันเกี,ยวกับรถหรือการใช้ทาง ที,เป็น ความผิดที,มีโทษปรับสถานเดียว หรือมีโทษจําคุกไม่เกินหนึ,งเดือนและมีโทษปรับ เจ้า พนักงานจราจรจะว่ากล่าวตักเตือนหรือออกใบสั,งให้ผู้ขับขี,ผู้นั－นชําระค่าปรับตามที,เปรียบ เทียบก็ได้ ในกรณีเจ้าพนักงานจราจรที,ออกใบสั,งไม่พบตัวผู้ขับขี, ให้ติด ผูก หรือ แสดงใบสั,งไว้ที,รถที,ผู้ขับขี,สามารถเห็นได้ง่าย หากไม่สามารถติด ผูก หรือแสดงใบสั,งไว้ที,รถ ได้ไม่ว่าด้วยเหตุใด ให้ส่งใบสั,งพร้อมด้วยพยานหลักฐานโดยทางไปรษณีย์ลงทะเบียนตอบ รับไปยังภูมิลําเนาของเจ้าของรถหรือผู้ครอบครองรถเพื,อให้ชําระค่าปรับภายในระยะเวลาที, กําหนดในใบสั,งนั－น ทั－งนี－ ตามระเบียบที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติกําหนด ให้นําความในวรรคสองมาใช้บังคับกับกรณีที,เจ้าพนักงานจราจรพบการก ระทําความผิดตามพระราชบัญญัตินี－หรือตามกฎหมายอื,นอันเกี,ยวกับรถหรือการใช้ทาง แต่ ไม่อาจทราบตัวผู้ขับขี,ด้วยโดยอนุโลม เกณฑ์การกําหนดจํานวนค่าปรับตามที,เปรียบเทียบและแบบของใบสั,งตาม วรรคหนึ,ง ให้เป็นไปตามที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติประกาศกําหนด
เมื,อเจ้าพนักงานจราจรได้ติด ผูก หรือแสดงใบสั,งไว้ที, รถหรือส่งใบสั,งทางไปรษณีย์ตามมาตรา ๑๔๐ วรรคสองและวรรคสาม แล้ว ให้ถือว่า เจ้าของรถหรือผู้ครอบครองรถได้รับใบสั,งเมื,อพ้นกําหนดสิบห้าวันนับแต่วันที,ได้ติด ผูก หรือ แสดงใบสั,งไว้ที,รถหรือส่งใบสั,งทางไปรษณีย์ดังกล่าว เว้นแต่จะมีการพิสูจน์ได้ว่าไม่มีการได้ รับหรือได้รับหลังจากวันนั－น เมื,อเจ้าของรถหรือผู้ครอบครองรถได้รับใบสั,งดังกล่าวแล้ว ให้ สันนิษฐานว่าเจ้าของรถหรือผู้ครอบครองรถนั－นเป็นผู้กระทําความผิดตามที,ระบุในใบสั,ง เว้นแต่เจ้าของรถหรือผู้ครอบครองรถจะได้แจ้งต่อพนักงานสอบสวนภายในสามสิบวันนับ แต่วันที,ได้รับใบสั,งว่าผู้อื,นเป็นผู้ขับขี, และผู้นั－นยอมรับว่าตนเป็นผู้ขับขี, หรือในกรณีที,ไม่มีผู้ ใดยอมรับว่าเป็นผู้ขับขี, เจ้าของรถหรือผู้ครอบครองรถซึ,งไม่ใช่นิติบุคคลจะต้องแสดงหลัก ฐานให้พนักงานสอบสวนเชื,อได้ว่าตนเองมิได้เป็นผู้ขับขี,นั－น
ในกรณีที,เจ้าพนักงานจราจรได้ว่ากล่าวตักเตือนหรือ ออกใบสั,งให้ผู้ขับขี,ผู้ใดตามมาตรา ๑๔๐ แล้ว หากเจ้าพนักงานจราจรเห็นว่าผู้ขับขี,ผู้นั－นอยู่ ในสภาพที,หากให้ขับรถต่อไปอาจเป็นอันตรายต่อชีวิต ร่างกาย หรือทรัพย์สินของตนเอง หรือผู้อื,น ให้เจ้าพนักงานจราจรมีอํานาจยึดใบอนุญาตขับขี,ของผู้ขับขี,ดังกล่าว หรือบันทึก การยึดใบอนุญาตขับขี,ด้วยวิธีการทางข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ หรือระงับการใช้รถเป็นการ ชั,วคราวเพื,อมิให้ผู้นั－นขับรถ และให้เจ้าพนักงานจราจรคืนใบอนุญาตขับขี, หรือยกเลิกการ บันทึกการยึดใบอนุญาตขับขี,ด้วยวิธีการทางข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ หรือยอมให้ผู้ขับขี,ขับรถ ได้เมื,อผู้ขับขี,นั－นอยู่ในสภาพที,สามารถขับรถต่อไปได้หรือเมื,อเจ้าพนักงานจราจรแน่ใจว่าผู้ ขับขี,จะไม่ขับรถในขณะที,อยู่ในสภาพดังกล่าว ทั－งนี－ ตามระเบียบที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่ง ชาติและอธิบดีกรมการขนส่งทางบกร่วมกันกําหนด
ในกรณีที,เจ้าพนักงานจราจรพบว่าผู้ขับขี,ผู้ใดเป็นผู้ ขาดคุณสมบัติหรือมีลักษณะต้องห้ามในการได้รับใบอนุญาตขับขี, ให้เจ้าพนักงานจราจรมี อํานาจยึดใบอนุญาตขับขี, หรือบันทึกการยึดใบอนุญาตขับขี,ด้วยวิธีการทางข้อมูล อิเล็กทรอนิกส์ของผู้ขับขี,ผู้นั－น โดยแจ้งการสั,งยึดใบอนุญาตขับขี,พร้อมด้วยเหตุผลในการสั,ง ยึดใบอนุญาตขับขี,ให้ผู้ขับขี,ดังกล่าวทราบ พร้อมทั－งมอบหลักฐานการสั,งยึดใบอนุญาตขับขี, นั－นให้แก่ผู้ขับขี,ไว้เป็นหลักฐาน ในกรณีที,เจ้าพนักงานจราจรยึดใบอนุญาตขับขี,ตามวรรคหนึ,ง ให้จัดทํา บันทึกการยึดใบอนุญาตขับขี, และให้ส่งบันทึกนั－นพร้อมด้วยใบอนุญาตขับขี,ของบุคคลดัง กล่าว ไปยังนายทะเบียนตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์หรือกฎหมายว่าด้วยการขนส่งทางบก เพื,อให้นายทะเบียนดําเนินการตามกฎหมายต่อไป
เมื,อผู้ขับขี, เจ้าของรถ หรือผู้ครอบครองรถได้รับใบสั,ง ตามมาตรา ๑๔๐ แล้ว ให้ชําระค่าปรับภายในเวลาที,กําหนดไว้ในใบสั,ง ด้วยวิธีการอย่างหนึ,ง อย่างใด ดังต่อไปนี－
ชําระค่าปรับโดยการส่งธนาณัติหรือการส่งตั+วแลกเงินของธนาคาร โดยทางไปรษณีย์ลงทะเบียนสั,งจ่ายให้แก่ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ พร้อมด้วยสําเนา ใบสั,งไปยังสถานที,ที,ระบุไว้ในใบสั,ง หรือโดยวิธีการธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ บัตรเครดิต หรือวิธีการอื,น โดยผ่านธนาคารหรือหน่วยบริการรับชําระเงิน ตามจํานวนที,ระบุไว้ในใบสั,ง ทั－งนี－ ตามระเบียบที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติกําหนด
ชําระค่าปรับที,สถานีตํารวจ โดยชําระตามจํานวนที,กําหนดไว้ในใบสั,ง หรือตามจํานวนที,พนักงานสอบสวนเปรียบเทียบ และในกรณีนี－ ให้พนักงานสอบสวนทุกท้อง ที,มีเขตอํานาจในการเปรียบเทียบปรับได้ทั,วราชอาณาจักร เมื,อผู้ได้รับใบสั,งได้ชําระค่าปรับครบถ้วนถูกต้องแล้ว ให้คดีเป็นอันเลิกกัน
ในกรณีที,ผู้ขับขี,หรือเจ้าของรถซึ,งได้รับใบสั,งไม่ปฏิบัติ ตามมาตรา ๑๔๑ ให้เจ้าพนักงานจราจร*และนายทะเบียนตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์หรือ กฎหมายว่าด้วยการขนส่งทางบกมีหน้าที,และอํานาจ ดังต่อไปนี－
ให้เจ้าพนักงานจราจร*ตําแหน่งตั－งแต่สารวัตรขึ－นไปมีหนังสือแจ้งการ ไม่ปฏิบัติตามใบสั,งและจํานวนค่าปรับที,ค้างชําระให้ผู้ขับขี,หรือเจ้าของรถทราบภายในสิบห้า วันนับแต่วันที,ครบกําหนดชําระค่าปรับตามที,ระบุในใบสั,ง และให้ผู้ขับขี,หรือเจ้าของรถ ทําการชําระค่าปรับที,ค้างชําระด้วยวิธีการอย่างใดอย่างหนึ,ง ตามมาตรา ๑๔๑ ภายในสิบ ห้าวันนับแต่วันที,ได้รับแจ้ง การแจ้งตามวรรคหนึ,ง ให้ทําเป็นหนังสือส่งทางไปรษณีย์ลงทะเบียน ตอบรับให้ผู้ขับขี,หรือเจ้าของรถ แล้วแต่กรณี ณ ภูมิลําเนาของผู้นั－น ทั－งนี－ ตามแบบที,ผู้ บัญชาการตํารวจแห่งชาติกําหนดและให้ถือว่าผู้ขับขี,หรือเจ้าของรถได้รับแจ้งเมื,อพ้น กําหนดสิบห้าวันนับแต่วันที,ส่ง
ในกรณีที,ผู้ขับขี,หรือเจ้าของรถคันใดไม่ชําระค่าปรับตาม (๑) ให้ดําเนิน การ ดังต่อไปนี－ (ก) ให้เจ้าพนักงานจราจร*แจ้งจํานวนค่าปรับที,ค้างชําระพร้อมหลัก ฐานตาม (๑) ไปยังนายทะเบียน และให้นายทะเบียนตรวจสอบข้อมูลและแจ้งให้ผู้มาติดต่อ ขอชําระภาษีประจําปีสําหรับรถคันนั－นทราบ เพื,อไปชําระค่าปรับที,ค้างชําระภายในสามสิบ วันนับแต่วันที,ได้รับแจ้ง ถ้าผู้มาติดต่อขอชําระภาษีประจําปีเป็นเพียงตัวแทนเจ้าของรถ ให้ผู้ มาติดต่อแจ้งให้เจ้าของรถทราบเพื,อไปชําระค่าปรับภายในระยะเวลาดังกล่าว ในการนี－ ให้ นายทะเบียนรับชําระภาษีประจําปีสําหรับรถคันนั－นไว้โดยออกหลักฐานชั,วคราวแทนการ ออกเครื,องหมายแสดงการเสียภาษีประจําปีให้เจ้าของรถหรือตัวแทนเจ้าของรถแทน หลักฐานชั,วคราวตามวรรคหนึ,งให้ใช้แทนเครื,องหมายแสดงการ เสียภาษีประจําปีโดยให้มีอายุสามสิบวันนับแต่วันที,นายทะเบียนได้ออกให้ (ข) ในกรณีที,เจ้าของรถได้ชําระค่าปรับที,ค้างชําระครบถ้วนภายใน ระยะเวลาตามที,กําหนดใน (ก) ให้เจ้าของรถหรือตัวแทนเจ้าของรถนําหลักฐานแสดงการ ชําระค่าปรับที,ได้รับจากเจ้าพนักงานจราจร*มาแสดงต่อนายทะเบียนเพื,อให้ออก เครื,องหมายแสดงการเสียภาษีประจําปีสําหรับรถคันนั－น (ค) ในกรณีที,เจ้าของรถหรือตัวแทนเจ้าของรถที,ได้รับหนังสือแจ้งตาม (ก) ประสงค์จะชําระค่าปรับในวันที,มาติดต่อขอชําระภาษีประจําปี ให้นายทะเบียนมีอํานาจ รับชําระค่าปรับตามจํานวนที,ค้างชําระแทนได้ โดยให้นายทะเบียนรับชําระภาษีประจําปี สําหรับรถคันนั－นและออกเครื,องหมายแสดงการเสียภาษีประจําปีให้เจ้าของรถหรือตัวแทน เจ้าของรถ (ง) ในกรณีที,เจ้าของรถไม่ชําระค่าปรับที,ค้างชําระหรือชําระไม่ครบ ถ้วนภายในระยะเวลาที,กําหนดใน (ก) ให้เจ้าพนักงานจราจร*แจ้งนายทะเบียนให้งดการ ออกเครื,องหมายแสดงการเสียภาษีประจําปีสําหรับรถคันนั－น และแจ้งให้พนักงานสอบสวน ดําเนินการตามหน้าที,และอํานาจต่อไป ในกรณีที,ผู้ขับขี,หรือเจ้าของรถผู้ใดเห็นว่า ตนมิได้ฝ'าฝ더นหรือไม่ ปฏิบัติตามบทบัญญัติแห่งพระราชบัญญัตินี－หรือกฎหมายอื,นอันเกี,ยวกับรถนั－น ให้ทํา หนังสือโต้แย้งข้อกล่าวหานั－นภายในสิบห้าวันนับแต่วันที,ได้รับแจ้งจากนายทะเบียนตาม (ก) ส่งไปยังสถานที,ที,ระบุไว้ในใบสั,งหรือสถานที,ที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติกําหนดโดย ประกาศในราชกิจจานุเบกษา ทั－งนี－ การทําหนังสือโต้แย้งให้ใช้วิธีส่งทางไปรษณีย์ตอบรับ หรือสํานักงานตํารวจแห่งชาติจะกําหนดวิธีการอื,นใดด้วยก็ได้ เมื,อเจ้าพนักงานจราจร*หรือหัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*ได้รับ หนังสือโต้แย้งตามวรรคสองหากเจ้าพนักงานจราจร*หรือหัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*ยัง คงยืนยันและเห็นสมควรดําเนินคดีต่อผู้ขับขี,หรือเจ้าของรถผู้นั－นให้ส่งเรื,องไปยังพนักงาน สอบสวนเพื,อดําเนินการฟJองต่อศาลต่อไป แล้วแจ้งผลให้ผู้ขับขี,หรือเจ้าของรถทราบ เมื,อได้มีการชําระค่าปรับครบถ้วนถูกต้องแล้ว ให้คดีเป็นอันเลิกกัน และใน กรณีที,มีการเรียกเก็บใบอนุญาตขับขี,ไว้ ให้ผู้ขับขี,นําหลักฐานการชําระค่าปรับไปขอรับใบ อนุญาตขับขี,คืนจากเจ้าพนักงานจราจร*ผู้เรียกเก็บ ทั－งนี－ ในระหว่างที,ยังไม่ได้รับใบ อนุญาตขับขี,คืน ให้ถือว่าหลักฐานแสดงการชําระค่าปรับเป็นใบแทนใบอนุญาตขับขี,มี กําหนดสิบวันนับแต่วันที,ชําระค่าปรับ การรับชําระและการนําส่งเงินค่าปรับ ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ที, สํานักงานตํารวจแห่งชาติและกรมการขนส่งทางบกกําหนด เงินที,ได้รับตามวรรคหนึ,ง (๒) (ก) ให้อธิบดีกรมการขนส่งทางบกหรือผู้ที, ได้รับมอบหมายหักไว้เป็นค่าใช้จ่ายในการจัดเก็บหรือค่าใช้จ่ายในการดําเนินงานในอัตรา ร้อยละห้าของจํานวนเงินที,ได้รับโดยให้นําไปใช้จ่ายได้เช่นเดียวกับเงินงบประมาณตาม ระเบียบที,อธิบดีกรมการขนส่งทางบกกําหนดส่วนเงินที,เหลือให้นําส่งสํานักงานตํารวจแห่ง ชาติ การดําเนินการใด ๆ ของเจ้าพนักงานจราจร*และนายทะเบียนตามมาตรา นี－ สามารถใช้วิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ หรือวิธีการอื,นใดตามที,สํานักงานตํารวจแห่งชาติ และกรมการขนส่งทางบกกําหนด
อํานาจสั,งให้ผู้ขับขี,หยุดรถในเมื,อ หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*หรือเจ้าพนักงานจราจร*มี
รถนั－นมีสภาพไม่ถูกต้องตามที,บัญญัติไว้ในมาตรา ๖
เห็นว่าผู้ขับขี,หรือบุคคลใดในรถนั－นได้ฝ'าฝ더นหรือไม่ปฏิบัติตาม บทบัญญัติแห่งพระราชบัญญัตินี－หรือกฎหมายอันเกี,ยวกับรถนั－น ๆ ในกรณีที,มีพฤติการณ์อันควรเชื,อว่าผู้ขับขี,ฝ'าฝ더นมาตรา ๔๓ (๑) หรือ (๒) ให้หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร* พนักงานสอบสวน หรือเจ้าพนักงานจราจร*สั,งให้มีการ ทดสอบผู้ขับขี,ดังกล่าวว่าหย่อนความสามารถในอันที,จะขับหรือเมาสุราหรือของเมาอย่าง อื,นหรือไม่ ในกรณีที,ผู้ขับขี,ตามวรรคสองไม่ยอมให้ทดสอบ ให้หัวหน้าเจ้าพนักงาน จราจร* พนักงานสอบสวน หรือเจ้าพนักงานจราจร*มีอํานาจกักตัวผู้นั－นไว้ดําเนินการ ทดสอบได้ภายในระยะเวลาเท่าที,จําเป็นแห่งกรณีเพื,อให้การทดสอบเสร็จสิ－นไปโดยเร็ว หาก ผู้นั－นยอมให้ทดสอบและผลการทดสอบปรากฏว่าไม่ได้ฝ'าฝ더นมาตรา ๔๓ (๑) หรือ (๒) ก็ให้ ปล่อยตัวไปทันที ในกรณีที,มีพฤติการณ์อันควรเชื,อว่าผู้ขับขี,ขับรถในขณะเมาสุราหรือของ เมาอย่างอื,น หากผู้นั－นยังไม่ยอมให้ทดสอบตามวรรคสามโดยไม่มีเหตุอันสมควร ให้ สันนิษฐานไว้ก่อนว่าผู้นั－นฝ'าฝ더นมาตรา ๔๓ (๒) การทดสอบตามวรรคสองให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์และวิธีการที,กําหนดใน กฎกระทรวง ในกรณีที,มีอุบัติเหตุเกิดขึ－นและมีเหตุอันเชื,อได้ว่า ผู้ขับขี,หรือบุคคลที,อาจ เป็นผู้ขับขี,ได้กระทําการฝ'าฝ더นมาตรา ๔๓ (๒) และบุคคลดังกล่าวอยู่ในภาวะหมดสติหรือได้ รับอันตรายแก่กายจนไม่อาจให้ความยินยอมในการทดสอบการมีสารอยู่ในร่างกายตาม วรรคสอง ให้นําความในมาตรา ๔๓ ทวิ/๑ มาใช้บังคับโดยอนุโลม
เพื,อประโยชน์ในการควบคุมความประพฤติของผู้ได้ รับใบอนุญาตขับขี,ให้เกิดความปลอดภัยในการจราจร ในกรณีที,ผู้ขับขี,ผู้ใดกระทําความผิด ตามพระราชบัญญัตินี－หรือตามกฎหมายอื,นอันเกี,ยวกับรถหรือการใช้ทาง ให้สํานักงาน ตํารวจแห่งชาติจัดให้มีระบบการบันทึกคะแนนความประพฤติในการขับรถของผู้ได้รับใบ อนุญาตขับขี, ระบบการบันทึกคะแนนความประพฤติในการขับรถตามวรรคหนึ,ง อย่าง น้อยต้องประกอบด้วยการกําหนดคะแนน การตัดคะแนน และการคืนคะแนน โดยวิธีดําเนิน การดังกล่าวให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื,อนไขที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติและ อธิบดีกรมการขนส่งทางบกร่วมกันกําหนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา ทั－งนี－ ในการ กําหนดคะแนนความประพฤติในการขับรถให้คํานึงถึงประเภทของใบอนุญาตขับขี, และเหตุ แห่งการกระทําความผิดด้วย ในกรณีที,ผู้ได้รับใบอนุญาตขับขี,ผู้ใดถูกตัดคะแนนความประพฤติในการ ขับรถจนหมดคะแนนตามที,กําหนดไว้ ให้ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติหรือผู้ซึ,งได้รับมอบ หมายจากผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติในแต่ละท้องที,สั,งพักใช้ใบอนุญาตขับขี,ของผู้ได้รับใบ อนุญาตขับขี,ผู้นั－นคราวละเก้าสิบวัน ทั－งนี－ ตามระเบียบที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ กําหนด
คําสั,งพักใช้ใบอนุญาตขับขี,ตามมาตรา ๑๔๒/๑ วรรค สาม ให้ทําเป็นหนังสือและให้แจ้งคําสั,งพักใช้ใบอนุญาตขับขี,แก่ผู้ได้รับใบอนุญาตขับขี,ทราบ ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติประกาศกําหนดในราชกิจจานุ เบกษา เมื,อได้แจ้งคําสั,งพักใช้ใบอนุญาตขับขี,ตามวรรคหนึ,งแล้ว ให้แจ้งนาย ทะเบียนตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์หรือกฎหมายว่าด้วยการขนส่งทางบกทราบโดยเร็ว พร้อมทั－งบันทึกข้อมูลตามระเบียบที,กําหนดไว้ในมาตรา ๔/๑
ผู้ได้รับใบอนุญาตขับขี,ซึ,งถูกตัดคะแนนความ ประพฤติในการขับรถหรือถูกสั,งพักใช้ใบอนุญาตขับขี,ตามมาตรา ๑๔๒/๑ วรรคสาม อาจ เข้ารับการอบรมความรู้เกี,ยวกับการขับรถและวินัยจราจรตามที,กรมการขนส่งทางบก กําหนดได้ ให้กรมการขนส่งทางบกจัดการอบรมความรู้เกี,ยวกับการขับรถและวินัย จราจร ตามหลักสูตรที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติและอธิบดีกรมการขนส่งทางบกร่วมกัน กําหนด การจัดให้มีการอบรมความรู้เกี,ยวกับการขับรถและวินัยจราจรตามวรรค สอง กรมการขนส่งทางบกอาจมอบหมายให้โรงเรียนสอนขับรถที,กรมการขนส่งทางบก รับรองดําเนินการก็ได้ ในการอบรมตามวรรคหนึ,ง ให้ผู้เข้ารับการอบรมเสียค่าใช้จ่ายตามที,อธิบดี กรมการขนส่งทางบกประกาศกําหนด
ให้ผู้ได้รับใบอนุญาตขับขี,ซึ,งผ่านการอบรมตาม
ทั－งนี－ ตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื,อนไขที,ประกาศกําหนดตามมาตรา ๑๔๒/๑ วรรคสอง
ในกรณีที,ผู้ได้รับใบอนุญาตขับขี,ผู้ใดกระทําความผิด ตามพระราชบัญญัตินี－หรือตามกฎหมายอื,นอันเกี,ยวกับรถหรือการใช้ทาง หากการกระ ทําความผิดดังกล่าวมีเหตุหรือก่อให้เกิดหรือน่าจะก่อให้เกิดอันตรายอย่างร้ายแรงต่อ สาธารณะ หรือมีลักษณะเป็นภัยแก่ประชาชนอย่างร้ายแรง หรือมีพฤติการณ์หลบหนีเมื,อ ตนเองก่อให้เกิดความเสียหายแก่บุคคลหรือทรัพย์สินของผู้อื,น ให้ผู้บัญชาการตํารวจแห่ง ชาติหรือผู้ซึ,งดํารงตําแหน่งไม่ต°ากว่าผู้บัญชาการหรือเทียบเท่าที,ได้รับมอบหมายจากผู้ บัญชาการตํารวจแห่งชาติมีอํานาจสั,งพักใช้ใบอนุญาตขับขี,ของผู้ได้รับใบอนุญาตขับขี,ผู้นั－น ได้ไม่เกินเก้าสิบวัน คําสั,งพักใช้ใบอนุญาตขับขี,ตามวรรคหนึ,ง ให้ทําเป็นหนังสือ และให้แจ้งคํา สั,งพักใช้ใบอนุญาตขับขี,แก่ผู้ได้รับใบอนุญาตขับขี,ทราบ พร้อมทั－งข้อหาในการกระทําความ ผิด กําหนดเวลาเริ,มต้นและสิ－นสุดการพักใช้ใบอนุญาตขับขี, โดยแนบพยานหลักฐานที, เกี,ยวข้องไปด้วย ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติประกาศกําหนด ในราชกิจจานุเบกษา พร้อมทั－งบันทึกข้อมูลตามระเบียบที,กําหนดไว้ในมาตรา ๔/๑
ในกรณีที,ผู้ได้รับใบอนุญาตขับขี,ผู้ใดถูกสั,งพักใช้ใบ อนุญาตขับขี,ตามพระราชบัญญัตินี－เกินสองครั－งภายในระยะเวลาสามปีนับแต่วันที,ถูกสั,งพัก ใช้ใบอนุญาตขับขี,ครั－งแรก หากผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติหรือผู้ซึ,งดํารงตําแหน่งไม่ต°า กว่าผู้บัญชาการหรือเทียบเท่าที,ได้รับมอบหมายจากผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติเห็นว่า ผู้ ได้รับใบอนุญาตขับขี,ผู้นั－นสมควรถูกพักใช้ใบอนุญาตขับขี,เกินเก้าสิบวัน ให้แจ้งนายทะเบียน ตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์หรือกฎหมายว่าด้วยการขนส่งทางบกพร้อมด้วยข้อหาในการก ระทําความผิดและพยานหลักฐานที,เกี,ยวข้อง เพื,อให้นายทะเบียนดําเนินการพิจารณาสั,งยึด หรือพักใช้ใบอนุญาตขับขี,ตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์หรือกฎหมายว่าด้วยการขนส่งทาง บก แล้วแต่กรณี พร้อมทั－งทําการบันทึกข้อมูลตามระเบียบที,กําหนดไว้ในมาตรา ๔/๑
ในกรณีที,ผู้ได้รับใบอนุญาตขับขี,ผู้ใดเคยถูกสั,งยึดหรือ พักใช้ใบอนุญาตขับขี,ตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์หรือกฎหมายว่าด้วยการขนส่งทางบก ตามมาตรา ๑๔๒/๖ มาแล้ว และได้กระทําความผิดและถูกพักใช้ใบอนุญาตขับขี,ตามพระ ราชบัญญัตินี－อีกภายในระยะเวลาหนึ,งปีนับแต่วันที,พ้นกําหนดระยะเวลาที,ถูกสั,งยึดหรือพัก ใช้ใบอนุญาตขับขี,ตามมาตรา ๑๔๒/๖ หากผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติหรือผู้ซึ,งดํารง ตําแหน่งไม่ต°ากว่าผู้บัญชาการหรือเทียบเท่าที,ได้รับมอบหมายจากผู้บัญชาการตํารวจแห่ง ชาติเห็นว่า ผู้ได้รับใบอนุญาตขับขี,ผู้นั－นสมควรถูกเพิกถอนใบอนุญาตขับขี, ให้แจ้งนาย ทะเบียนตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์หรือกฎหมายว่าด้วยการขนส่งทางบก พร้อมด้วย ข้อหาในการกระทําความผิดและพยานหลักฐานที,เกี,ยวข้อง เพื,อให้นายทะเบียนดําเนินการ พิจารณาสั,งเพิกถอนใบอนุญาตขับขี,ตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์หรือกฎหมายว่าด้วยการ ขนส่งทางบก แล้วแต่กรณี พร้อมทั－งทําการบันทึกข้อมูลตามระเบียบที,กําหนดไว้ในมาตรา ๔/๑
ผู้ได้รับคําสั,งพักใช้ใบอนุญาตขับขี,ตามมาตรา ๑๔๒/๑ หรือมาตรา ๑๔๒/๕ ให้มีสิทธิอุทธรณ์ภายในสิบห้าวันนับแต่วันที,ได้รับแจ้งคําสั,ง ตามมาตรา ๑๔๒/๒ วรรคหนึ,ง หรือมาตรา ๑๔๒/๕ วรรคสอง แล้วแต่กรณี ดังต่อไปนี－
ในกรณีผู้ซึ,งดํารงตําแหน่งผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติเป็นผู้ออกคําสั,ง ให้อุทธรณ์ต่อรัฐมนตรี
ในกรณีผู้ซึ,งดํารงตําแหน่งไม่ต°ากว่าผู้บัญชาการหรือเทียบเท่าเป็นผู้ ออกคําสั,งให้อุทธรณ์ต่อผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ
ในกรณีผู้ซึ,งดํารงตําแหน่งอื,นนอกจาก (๑) และ (๒) เป็นผู้ออกคําสั,ง ให้อุทธรณ์ต่อผู้บังคับบัญชาเหนือขึ－นไปชั－นหนึ,ง ให้ผู้มีอํานาจพิจารณาอุทธรณ์ตามวรรคหนึ,ง พิจารณาอุทธรณ์ให้แล้ว เสร็จภายในสามสิบวันนับแต่วันที,ได้รับอุทธรณ์ คําวินิจฉัยของผู้มีอํานาจพิจารณาอุทธรณ์ ให้เป็นที,สุด หลักเกณฑ์และวิธีการในการแจ้งสิทธิอุทธรณ์ การยื,นอุทธรณ์ และวิธี พิจารณาอุทธรณ์ ให้เป็นไปตามระเบียบที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติกําหนด
ถ้าปรากฏว่าผู้ขับขี,ผู้ใดนํารถที,มีสภาพไม่เป็นไปตามที, บัญญัติไว้ในมาตรา ๖ วรรคหนึ,ง หรือมาตรา ๑๐ ทวิ ไปใช้ในทาง ให้เจ้าพนักงานจราจรมี อํานาจสั,งให้ผู้ขับขี,ผู้นั－นหยุดรถเพื,อทําการตรวจสอบ หากปรากฏว่ารถนั－นมีสภาพไม่ถูกต้อง ให้เจ้าพนักงานจราจรมีอํานาจดําเนินการ ดังต่อไปนี－
ในกรณีที,รถมีสภาพไม่มั,นคงแข็งแรงและหากให้ใช้รถต่อไปอาจเกิด อันตรายได้โดยชัดแจ้ง ให้เจ้าพนักงานจราจรสั,งห้ามการใช้รถ ในการนี－ ผู้ขับขี,ต้องนํารถดัง กล่าวให้พ้นทางเดินรถโดยเร็วที,สุด หากผู้ขับขี,ไม่ดําเนินการ ให้เจ้าพนักงานจราจรหรือผู้ที, ได้รับมอบหมายจากเจ้าพนักงานจราจรมีอํานาจเคลื,อนย้ายรถนั－น โดยให้นําความใน
ในกรณีที,รถมีสภาพไม่ถึงกับไม่ปลอดภัยในการใช้ ให้เจ้าพนักงาน จราจรสั,งระงับการใช้รถเป็นการชั,วคราว โดยให้เจ้าของรถ ผู้ครอบครองรถ หรือผู้ขับขี,นํา รถดังกล่าวไปซ่อมแซมหรือปรับปรุงให้ถูกต้องตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์หรือกฎหมายว่า ด้วยการขนส่งทางบก แล้วแต่กรณี ทั－งนี－ ภายในระยะเวลาที,กําหนดแต่ต้องไม่น้อยกว่าสิบ ห้าวันและไม่เกินหกสิบวัน ตามสภาพความปลอดภัยของรถนั－น โดยในระหว่างระยะเวลาดัง กล่าวให้ใช้รถได้ไปพลางก่อน สภาพของรถที,ไม่มั,นคงแข็งแรงหรืออาจเกิดอันตราย ตาม (๑) ให้เป็นไป ตามหลักเกณฑ์และเงื,อนไขที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติและอธิบดีกรมการขนส่งทางบก ร่วมกันกําหนด คําสั,งตาม (๑) และ (๒) ให้ถือว่าเป็นคําสั,งของนายทะเบียนตามกฎหมาย ว่าด้วยรถยนต์หรือกฎหมายว่าด้วยการขนส่งทางบก แล้วแต่กรณี และให้นําบทกําหนดโทษ ที,เกี,ยวข้องกับการฝ'าฝ더นคําสั,งของนายทะเบียนตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์หรือกฎหมายว่า ด้วยการขนส่งทางบก มาใช้บังคับกับผู้ฝ'าฝ더นคําสั,งตาม (๑) และ (๒) ด้วย ให้นําความในมาตรา ๑๔๒/๘ มาใช้บังคับกับการอุทธรณ์คําสั,งตาม (๑) หรือ (๒) โดยอนุโลม
ในการออกคําสั,งตามมาตรา ๑๔๓
คําสั,งห้ามการใช้รถ ตามมาตรา ๑๔๓ (๑) ให้เจ้าพนักงานจราจรติด เครื,องหมายแสดงคําสั,งห้ามการใช้รถนั－นไว้ที,ตัวรถในลักษณะที,เห็นได้อย่างชัดเจน
คําสั,งระงับการใช้รถเป็นการชั,วคราว ตามมาตรา ๑๔๓ (๒) ให้เจ้า พนักงานจราจรติดเครื,องหมายแสดงคําสั,งระงับการใช้รถนั－นไว้ที,ตัวรถในลักษณะที,เห็นได้ อย่างชัดเจน โดยเครื,องหมายแสดงคําสั,งดังกล่าวต้องแสดงระยะเวลาสิ－นสุดของการ อนุญาตให้ใช้รถเป็นการชั,วคราวไว้ด้วย แบบคําสั,งและตําแหน่งที,ติดเครื,องหมายแสดงคําสั,งตามมาตรา ๑๔๓ (๑) หรือ (๒) ให้เป็นไปตามที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติประกาศกําหนด
เมื,อเจ้าพนักงานจราจรได้ออกคําสั,งห้ามการใช้รถ ตามมาตรา ๑๔๓ (๑) หรือคําสั,งระงับการใช้รถเป็นการชั,วคราว ตามมาตรา ๑๔๓ (๒) แล้ว ให้แจ้งไปยังนายทะเบียนตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์หรือกฎหมายว่าด้วยการขนส่งทางบก แล้วแต่กรณี โดยเร็ว พร้อมด้วยเหตุผล ข้อเท็จจริง และพยานหลักฐานที,เกี,ยวข้อง เพื,อให้ นายทะเบียนดําเนินการตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์หรือกฎหมายว่าด้วยการขนส่งทางบก ต่อไป เมื,อรถที,ถูกสั,งห้ามการใช้รถ ตามมาตรา ๑๔๓ (๑) หรือถูกสั,งระงับการใช้ รถเป็นการชั,วคราว ตามมาตรา ๑๔๓ (๒) ได้มีการซ่อมแซมหรือปรับปรุงแก้ไขและผ่านการ ตรวจสภาพตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์หรือกฎหมายว่าด้วยการขนส่งทางบกแล้ว ให้นาย ทะเบียนมีคําสั,งอนุญาตให้ใช้รถนั－นต่อไปได้ และให้ปลดเครื,องหมายแสดงคําสั,งห้ามการใช้ รถหรือคําสั,งระงับการใช้รถเป็นการชั,วคราวนั－น
(ยกเลิก)
บรรดาความผิดตามพระราชบัญญัตินี－นอกจากความผิด ที,กําหนดโทษไว้ในมาตรา ๑๕๓/๑ มาตรา ๑๕๖ มาตรา ๑๕๗/๑ มาตรา ๑๕๘/๑ มาตรา ๑๕๙ มาตรา ๑๖๐ มาตรา ๑๖๐ ทวิ และมาตรา ๑๖๐ ตรี ให้พนักงานสอบสวนตามประมวล กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญามีอํานาจเปรียบเทียบหรือว่ากล่าวตักเตือนได้
ประกาศกําหนดทั－งหมด
บทกําหนดโทษ
ผู้ใดฝ'าฝ더นหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรา ๑๒ มาตรา ๗๙
[*มาตรา ๓๙ แห่งพระราชบัญญัติว่าด้วยการปรับเป็นพินัย พ.ศ. ๒๕๖๕ บัญญัติให้เปลี,ยนความผิดอาญาที,มีโทษปรับสถานเดียวเป็นความผิดทางพินัย และให้ถือว่า อัตราโทษปรับอาญาเป็นอัตราค่าปรับเป็นพินัย]
ผู้ใดฝ'าฝ더นหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรา ๖ วรรคหนึ,งหรือ วรรคสอง มาตรา ๘ วรรคหนึ,ง มาตรา ๙ มาตรา ๑๐ มาตรา ๑๑ มาตรา ๑๔ วรรคหนึ,ง มาตรา ๒๐ มาตรา ๓๖ มาตรา ๓๗ มาตรา ๓๘ มาตรา ๔๑ มาตรา ๔๒ มาตรา ๔๔ มาตรา ๕๑ มาตรา ๕๔ มาตรา ๕๕ วรรคหนึ,ง มาตรา ๕๗ มาตรา ๕๘ มาตรา ๖๐ มาตรา ๖๒ มาตรา ๖๓ มาตรา ๖๘ มาตรา ๖๙ มาตรา ๗๐ มาตรา ๗๑ มาตรา ๗๓ วรรคสอง มาตรา ๗๔ มาตรา ๗๖ มาตรา ๘๓ มาตรา ๘๔ มาตรา ๘๗ มาตรา ๘๘ มาตรา ๙๖ วรรคหนึ,ง มาตรา ๙๗ มาตรา ๑๐๑ มาตรา ๑๐๗ มาตรา ๑๐๘ มาตรา ๑๐๙ มาตรา ๑๑๐ มาตรา ๑๑๑ มาตรา ๑๑๒ มาตรา ๑๑๔ วรรคหนึ,ง มาตรา ๑๑๘ มาตรา ๑๑๙ มาตรา ๑๒๐ มาตรา ๑๒๑ มาตรา ๑๒๒ วรรคหนึ,งหรือวรรคสาม มาตรา ๑๒๓ มาตรา ๑๒๔ มาตรา ๑๒๖ มาตรา ๑๒๙ หรือมาตรา ๑๓๓ มีความผิดทางพินัยต้องชําระค่าปรับเป็นพินัยไม่เกินห้าร้อยบาท* [*มาตรา ๓๙ แห่งพระราชบัญญัติว่าด้วยการปรับเป็นพินัย พ.ศ. ๒๕๖๕ บัญญัติให้เปลี,ยนความผิดอาญาที,มีโทษปรับสถานเดียวเป็นความผิดทางพินัย และให้ถือว่า อัตราโทษปรับอาญาเป็นอัตราค่าปรับเป็นพินัย]
ผู้ใดไม่ปฏิบัติตามมาตรา ๙๘ วรรคสองหรือวรรคสาม มี ความผิดทางพินัย ต้องชําระค่าปรับเป็นพินัยไม่เกินห้าร้อยบาท* [*มาตรา ๓๙ แห่งพระราชบัญญัติว่าด้วยการปรับเป็นพินัย พ.ศ. ๒๕๖๕ บัญญัติให้เปลี,ยนความผิดอาญาที,มีโทษปรับสถานเดียวเป็นความผิดทางพินัย และให้ถือว่า อัตราโทษปรับอาญาเป็นอัตราค่าปรับเป็นพินัย]
ผู้ใดกระทําการอย่างใดอย่างหนึ,งดังต่อไปนี－
ไม่ปฏิบัติตามระเบียบหรือประกาศที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติ กําหนดตามมาตรา ๘ วรรคสอง หรือมาตรา ๑๔ วรรคสอง
ไม่ปฏิบัติตามเงื,อนไขที,ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติกําหนดตามมาตรา ๑๓ วรรคสอง
ไม่ปฏิบัติตามกฎกระทรวงที,ออกตามมาตรา ๑๘
ฝ'าฝ더นคําสั,งหัวหน้าเจ้าพนักงานจราจรตามมาตรา ๑๑๓ หรือ
ขัดคําสั,งเจ้าพนักงานจราจรซึ,งสั,งตามมาตรา ๑๔๐/๒ หรือมาตรา ๑๔๐/๓ วรรคหนึ,ง ผู้กระทํามีความผิดทางพินัยต้องชําระค่าปรับเป็นพินัยไม่เกินสองพันบาท* [*มาตรา ๓๙ แห่งพระราชบัญญัติว่าด้วยการปรับเป็นพินัย พ.ศ. ๒๕๖๕ บัญญัติให้เปลี,ยนความผิดอาญาที,มีโทษปรับสถานเดียวเป็นความผิดทางพินัย และให้ถือว่า อัตราโทษปรับอาญาเป็นอัตราค่าปรับเป็นพินัย]
ผู้ใดฝ'าฝ더นหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรา ๓๓ มาตรา ๓๔
[*มาตรา ๓๙ แห่งพระราชบัญญัติว่าด้วยการปรับเป็นพินัย พ.ศ. ๒๕๖๕ บัญญัติให้เปลี,ยนความผิดอาญาที,มีโทษปรับสถานเดียวเป็นความผิดทางพินัย และให้ถือว่า อัตราโทษปรับอาญาเป็นอัตราค่าปรับเป็นพินัย]
ผู้ใดฝ'าฝ더นหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรา ๗) มาตรา ๑๐ ทวิ
[*มาตรา ๓๙ แห่งพระราชบัญญัติว่าด้วยการปรับเป็นพินัย พ.ศ. ๒๕๖๕ บัญญัติให้เปลี,ยนความผิดอาญาที,มีโทษปรับสถานเดียวเป็นความผิดทางพินัย และให้ถือว่า อัตราโทษปรับอาญาเป็นอัตราค่าปรับเป็นพินัย]
ผู้ประกอบการรับจ้างบรรทุกคนโดยสารโดยใช้รถแท็กซี, ผู้ใดไม่จอดรถ ณ สถานที, ที,กําหนดตามพระราชกฤษฎีกาซึ,งออกตามมาตรา ๑๐๒ มีความ ผิดทางพินัยต้องชําระค่าปรับเป็นพินัยไม่เกินหนึ,งพันบาท* [*มาตรา ๓๙ แห่งพระราชบัญญัติว่าด้วยการปรับเป็นพินัย พ.ศ. ๒๕๖๕ บัญญัติให้เปลี,ยนความผิดอาญาที,มีโทษปรับสถานเดียวเป็นความผิดทางพินัย และให้ถือว่า อัตราโทษปรับอาญาเป็นอัตราค่าปรับเป็นพินัย]
ผู้ขับขี,รถยนต์สาธารณะตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์ หรือรถที,ใช้ในการขนส่งผู้โดยสารเพื,อสินจ้างตามกฎหมายว่าด้วยการขนส่งทางบกผู้ใด ฝ'าฝ더นหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรา ๑๒๓/๒ หรือไม่มีการแจ้งเตือนหรือจัดให้มีการแจ้งเตือน ตามมาตรา ๑๒๓/๓ ตามสมควร เมื,อมีอุบัติเหตุเกิดขึ－นจนเป็นเหตุให้คนโดยสารในรถนั－นได้ รับอันตรายสาหัส ผู้ขับขี,ผู้นั－นต้องระวางโทษจําคุกไม่เกินหนึ,งปี หรือปรับไม่เกินสองหมื,น บาท หรือทั－งจําทั－งปรับ ถ้าการกระทําความผิดตามวรรคหนึ,งเป็นเหตุให้คนโดยสารในรถถึงแก่ ความตาย ผู้ขับขี,ผู้นั－นต้องระวางโทษจําคุกไม่เกินสองปี หรือปรับไม่เกินสี,หมื,นบาท หรือทั－ง จําทั－งปรับ
ผู้ใดกระทําการอย่างใดอย่างหนึ,งดังต่อไปนี－
ฝ'าฝ더นคําสั,งเจ้าพนักงานจราจรตามมาตรา ๑๓๘ วรรคหนึ,ง
ฝ'าฝ더นหรือไม่ปฏิบัติตามประกาศ ข้อบังคับ หรือระเบียบที,หัวหน้าเจ้า พนักงานจราจรตาม มาตรา ๑๓๙
ฝ'าฝ더นคําสั,งให้หยุดรถของเจ้าพนักงานจราจรตามหัวหน้าเจ้าพนักงาน จราจร พนักงานสอบสวน หรือเจ้าพนักงานจราจร*ตามมาตรา ๑๔๒ วรรคสอง หรือ
ฝ'าฝ더นคําสั,งหัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร เจ้าพนักงานจราจร หรือผู้ ตรวจการตามมาตรา ๑๔๓ ทวิ ถ้าไม่เป็นความผิดที,กําหนดโทษไว้แล้วในพระราชบัญญัตินี－ ผู้กระทํามี ความผิดทางพินัยต้องชําระค่าปรับเป็นพินัยครั－งละไม่เกินหนึ,งพันบาท* [*มาตรา ๓๙ แห่งพระราชบัญญัติว่าด้วยการปรับเป็นพินัย พ.ศ. ๒๕๖๕ บัญญัติให้เปลี,ยนความผิดอาญาที,มีโทษปรับสถานเดียวเป็นความผิดทางพินัย และให้ถือว่า อัตราโทษปรับอาญาเป็นอัตราค่าปรับเป็นพินัย]
ผู้ใดไม่ปฏิบัติตามมาตรา ๑๔๑ โดยไม่มีเหตุอันสมควร มี ความผิดทางพินัย ต้องชําระค่าปรับเป็นพินัยไม่เกินหนึ,งพันบาท [*มาตรา ๓๙ แห่งพระราชบัญญัติว่าด้วยการปรับเป็นพินัย พ.ศ. ๒๕๖๕ บัญญัติให้เปลี,ยนความผิดอาญาที,มีโทษปรับสถานเดียวเป็นความผิดทางพินัย และให้ถือว่า อัตราโทษปรับอาญาเป็นอัตราค่าปรับเป็นพินัย]
ผู้ใดนํารถที,หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร เจ้าพนักงาน จราจร หรือผู้ตรวจการได้สั,งให้เจ้าของรถหรือผู้ขับขี,ซ่อมหรือแก้ไขตามมาตรา ๑๔๓ หรือ มาตรา ๑๔๓ ทวิ ไปใช้ในทางโดยยังมิได้รับใบตรวจรับรองตามมาตรา ๑๔๔ มีความผิดทาง พินัยต้องชําระค่าปรับเป็นพินัยไม่เกินหนึ,งพันบาท* และชําระค่าปรับเป็นพินัยรายวันอีกวัน ละห้าร้อยบาท*จนกว่าจะปฏิบัติให้ถูกต้อง [*มาตรา ๓๙ แห่งพระราชบัญญัติว่าด้วยการปรับเป็นพินัย พ.ศ. ๒๕๖๕ บัญญัติให้เปลี,ยนความผิดอาญาที,มีโทษปรับสถานเดียวเป็นความผิดทางพินัย และให้ถือว่า อัตราโทษปรับอาญาเป็นอัตราค่าปรับเป็นพินัย]
ผู้ใดเปลี,ยนแปลง ย้าย ทําลาย ป_ดบัง หรือกระทําให้ เสียหายด้วยประการใด ๆ แก่เครื,องหมายแสดงคําสั,งห้ามการใช้รถตามมาตรา ๑๔๓/๑ (๑) หรือเครื,องหมายแสดงคําสั,งระงับการใช้รถเป็นการชั,วคราวตามมาตรา ๑๔๓/๑ (๒) มีความ ผิดทางพินัย ต้องชําระค่าปรับเป็นพินัยไม่เกินสี,พันบาท* [*มาตรา ๓๙ แห่งพระราชบัญญัติว่าด้วยการปรับเป็นพินัย พ.ศ. ๒๕๖๕ บัญญัติให้เปลี,ยนความผิดอาญาที,มีโทษปรับสถานเดียวเป็นความผิดทางพินัย และให้ถือว่า อัตราโทษปรับอาญาเป็นอัตราค่าปรับเป็นพินัย]
ผู้ใดฝ'าฝ더นหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรา ๓๕ มาตรา ๔๓ (๓)
(๖) (๗) หรือ (๙) มาตรา ๔๕ มาตรา ๔๖ มาตรา ๔๗ มาตรา ๔๘ มาตรา ๕๓ มาตรา ๖๕ วรรคหนึ,ง หรือมาตรา ๑๒๕ มีความผิดทางพินัยต้องชําระค่าปรับเป็นพินัยไม่เกินสี,พัน บาท * [*มาตรา ๓๙ แห่งพระราชบัญญัติว่าด้วยการปรับเป็นพินัย พ.ศ. ๒๕๖๕ บัญญัติให้เปลี,ยนความผิดอาญาที,มีโทษปรับสถานเดียวเป็นความผิดทางพินัย และให้ถือว่า อัตราโทษปรับอาญาเป็นอัตราค่าปรับเป็นพินัย]
ผู้ขับขี,ผู้ใดฝ'าฝ더นหรือไม่ปฏิบัติตามคําสั,งของหัวหน้า เจ้าพนักงานจราจร พนักงานสอบสวน เจ้าพนักงานจราจร หรือผู้ตรวจการที,ให้มีการตรวจ สอบผู้ขับขี,ตามมาตรา ๔๓ ทวิ หรือฝ'าฝ더น หรือไม่ปฏิบัติตามคําสั,งของผู้ตรวจการที,ให้มีการ ทดสอบผู้ขับขี,ตามมาตรา ๔๓ ตรี มีความผิดทางพินัยต้องชําระค่าปรับเป็นพินัยไม่เกินสี,พัน บาท * ผู้ขับขี,ผู้ใดฝ'าฝ더นมาตรา ๔๓ ทวิ วรรคหนึ,ง ต้องระวางโทษสูงกว่าที,กําหนด ไว้ในกฎหมายว่าด้วยยาเสพติดให้โทษหรือกฎหมายว่าด้วยวัตถุที,ออกฤทธิ'ต่อจิตและ ประสาทอีกหนึ,งในสาม และให้ศาลสั,งพักใช้ใบอนุญาตขับขี,ของผู้นั－นมีกําหนดไม่น้อยกว่า หกเดือน หรือเพิกถอนใบอนุญาตขับขี, ถ้าการกระทําความผิดตามวรรคสองเป็นเหตุให้ผู้อื,นได้รับอันตรายแก่กาย หรือจิตใจ ผู้กระทําต้องระวางโทษจําคุกตั－งแต่หนึ,งปีถึงห้าปี และปรับตั－งแต่สองหมื,นบาท ถึงหนึ,งแสนบาท และให้ศาลสั,งพักใช้ใบอนุญาตขับขี,ของผู้นั－นมีกําหนดไม่น้อยกว่าหนึ,งปี หรือเพิกถอนใบอนุญาตขับขี, ถ้าการกระทําความผิดตามวรรคสองเป็นเหตุให้ผู้อื,นได้รับอันตรายสาหัส ผู้กระทําต้องระวางโทษจําคุกตั－งแต่สองปีถึงหกปี และปรับตั－งแต่สี,หมื,นบาทถึงหนึ,งแสน สองหมื,นบาท และให้ศาลสั,งพักใช้ใบอนุญาตขับขี,ของผู้นั－นมีกําหนดไม่น้อยกว่าสองปี หรือ เพิกถอนใบอนุญาตขับขี, ถ้าการกระทําความผิดตามวรรคสองเป็นเหตุให้ผู้อื,นถึงแก่ความตาย ผู้ กระทําต้องระวางโทษจําคุกตั－งแต่สามปีถึงสิบปี และปรับตั－งแต่หกหมื,นบาทถึงสองแสน บาท และให้ศาลสั,งเพิกถอนใบอนุญาตขับขี, [*มาตรา ๓๙ แห่งพระราชบัญญัติว่าด้วยการปรับเป็นพินัย พ.ศ. ๒๕๖๕ บัญญัติให้เปลี,ยนความผิดอาญาที,มีโทษปรับสถานเดียวเป็นความผิดทางพินัย และให้ถือว่า อัตราโทษปรับอาญาเป็นอัตราค่าปรับเป็นพินัย]
ผู้ใดฝ'าฝ더นหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรา ๑๗ วรรคหนึ,ง
บาท หรือทั－งจําทั－งปรับ
ผู้ใดฝ'าฝ더นมาตรา ๔๓ (๑) หรือ (๕) ต้องระวางโทษจํา คุกไม่เกินสามเดือน หรือปรับตั－งแต่สองพันบาทถึงหนึ,งหมื,นบาท หรือทั－งจําทั－งปรับ ผู้ใดขับรถในลักษณะที,ไม่คํานึงถึงความปลอดภัยตามมาตรา ๔๓ (๘) ต้อง ระวางโทษจําคุกไม่เกินหนึ,งปี หรือปรับตั－งแต่ห้าพันบาทถึงสองหมื,นบาท หรือทั－งจําทั－งปรับ
ผู้ขับขี,ผู้ใดไม่ปฏิบัติตามคําสั,งหัวหน้าเจ้าพนักงาน จราจร*หรือเจ้าพนักงานจราจร*ซึ,งสั,งตามมาตรา ๕๙ วรรคหนึ,ง หรือขัดขวางหัวหน้าเจ้า พนักงานจราจร*หรือเจ้าพนักงานจราจร*มิให้เคลื,อนย้ายรถ หรือมิให้ใช้เครื,องมือบังคับรถ มิให้เคลื,อนย้ายตามมาตรา ๕๙ วรรคสอง ต้องระวางโทษจําคุกไม่เกินสามเดือน หรือปรับ ไม่เกินห้าพันบาท หรือทั－งจําทั－งปรับ ผู้ใดทําให้เสียหาย ทําลาย ทําให้เสื,อมค่า หรือทําให้ไร้ประโยชน์ซึ,งเครื,อง มือบังคับรถมิให้เคลื,อนย้าย หรือเคลื,อนย้ายรถที,หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*หรือเจ้า พนักงานจราจร*ได้ใช้เครื,องมือบังคับมิให้เคลื,อนย้ายตามมาตรา ๕๙ วรรคสอง โดยไม่ได้ รับอนุญาตจากหัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร*หรือพนักงานสอบสวน ต้องระวางโทษจําคุกไม่ เกินสามเดือน หรือปรับไม่เกินห้าพันบาท หรือทั－งจําทั－งปรับ
ผู้ใดไม่ปฏิบัติตามมาตรา ๗๘ วรรคหนึ,ง ต้องระวาง โทษจําคุกไม่เกินสามเดือน หรือปรับตั－งแต่สองพันบาทถึงหนึ,งหมื,นบาท หรือทั－งจําทั－งปรับ ในกรณีที,ศาลจะมีคําพิพากษาลงโทษผู้ขับขี,ในความผิดฐานขับรถโดย ประมาทเป็นเหตุให้บุคคลอื,นถึงแก่ความตายหรือได้รับอันตรายสาหัสตามมาตรา ๒๙๑ หรือมาตรา ๓๐๐ แห่งประมวลกฎหมายอาญา หากปรากฏว่าผู้ขับขี,ไม่ให้การช่วยเหลือตาม สมควรหรือไม่แสดงตัวต่อตํารวจ ณ สถานที,เกิดเหตุตามมาตรา ๗๘ วรรคหนึ,ง ให้ศาล พิพากษาเพิ,มโทษที,จะลงแก่ผู้นั－นอีกกึ,งหนึ,งของโทษที,ศาลกําหนดสําหรับความผิดนั－น
ผู้ใดฝ'าฝ더นมาตรา ๑๓๔ วรรคหนึ,ง ต้องระวางโทษจํา คุกไม่เกินสามเดือน หรือปรับตั－งแต่ห้าพันบาทถึงหนึ,งหมื,นบาท หรือทั－งจําทั－งปรับ และให้ ศาลสั,งพักใช้ใบอนุญาตขับขี,ของผู้นั－นมีกําหนดไม่น้อยกว่าสามสิบวัน แต่ไม่เกินหนึ,งร้อย แปดสิบวัน หรือเพิกถอนใบอนุญาตขับขี, ผู้ใดฝ'าฝ더นมาตรา ๑๓๔/๑ ต้องระวางโทษจําคุกไม่เกินหกเดือน หรือปรับ ตั－งแต่หนึ,งหมื,นบาทถึงสองหมื,นบาท หรือทั－งจําทั－งปรับ
ในกรณีที,ศาลจะมีคําพิพากษาลงโทษผู้ขับขี,ใน ความผิดฐานขับรถโดยประมาทเป็นเหตุให้บุคคลอื,นถึงแก่ความตายหรือได้รับอันตราย สาหัสตามมาตรา ๒๙๑ หรือมาตรา ๓๐๐ แห่งประมวลกฎหมายอาญา และผู้ขับขี,ได้ขับรถ โดยไม่ได้รับใบอนุญาตขับขี, หรือขับรถในระหว่างถูกสั,งพักใช้ใบอนุญาตขับขี, ถูกเพิกถอนใบ อนุญาตขับขี, หรือถูกยึดใบอนุญาตขับขี, ให้ศาลพิพากษาเพิ,มโทษที,จะลงแก่ผู้นั－นอีกกึ,งหนึ,ง ของโทษที,ศาลกําหนดสําหรับความผิดนั－น
ผู้ใดฝ'าฝ더นมาตรา ๔๓ (๒) ต้องระวางโทษจําคุกไม่ เกินหนึ,งปี หรือปรับตั－งแต่ห้าพันบาทถึงสองหมื,นบาท หรือทั－งจําทั－งปรับ และให้ศาลสั,งพัก ใช้ใบอนุญาตขับขี,ของผู้นั－นมีกําหนดไม่น้อยกว่าหกเดือน หรือเพิกถอนใบอนุญาตขับขี, ถ้าการกระทําความผิดตามวรรคหนึ,งเป็นเหตุให้ผู้อื,นได้รับอันตรายแก่ กายหรือจิตใจ ผู้กระทําต้องระวางโทษจําคุกตั－งแต่หนึ,งปีถึงห้าปี และปรับตั－งแต่สองหมื,น บาทถึงหนึ,งแสนบาท และให้ศาลสั,งพักใช้ใบอนุญาตขับขี,ของผู้นั－นมีกําหนดไม่น้อยกว่าหนึ,ง ปี หรือเพิกถอนใบอนุญาตขับขี, ถ้าการกระทําความผิดตามวรรคหนึ,งเป็นเหตุให้ผู้อื,นได้รับอันตรายสาหัส ผู้กระทําต้องระวางโทษจําคุกตั－งแต่สองปีถึงหกปี และปรับตั－งแต่สี,หมื,นบาทถึงหนึ,งแสน สองหมื,นบาท และให้ศาลสั,งพักใช้ใบอนุญาตขับขี,ของผู้นั－นมีกําหนดไม่น้อยกว่าสองปี หรือ เพิกถอนใบอนุญาตขับขี, ถ้าการกระทําความผิดตามวรรคหนึ,งเป็นเหตุให้ผู้อื,นถึงแก่ความตาย ผู้ กระทําต้องระวางโทษจําคุกตั－งแต่สามปีถึงสิบปี และปรับตั－งแต่หกหมื,นบาทถึงสองแสน บาท และให้ศาลสั,งเพิกถอนใบอนุญาตขับขี, ถ้าผู้กระทําความผิดตามวรรคหนึ,ง วรรคสอง วรรคสาม หรือวรรคสี, เป็นการขับขี,รถยนต์สาธารณะหรือรถจักรยานยนต์สาธารณะตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์ หรือเป็นการขับขี,รถที,ใช้ในการขนส่งผู้โดยสารเพื,อสินจ้างตามกฎหมายว่าด้วยการขนส่ง ทางบก ผู้กระทําต้องระวางโทษสูงกว่าที,กําหนดอีกหนึ,งในสาม
ผู้ใดกระทําความผิดตามมาตรา ๑๖๐ ตรี วรรค หนึ,ง และได้กระทําความผิดซ엉าอีกภายในสองปีนับแต่วันที,กระทําความผิดครั－งแรก ต้อง ระวางโทษจําคุกไม่เกินสองปี และปรับตั－งแต่ห้าหมื,นบาทถึงหนึ,งแสนบาท และให้ศาลสั,งพัก ใช้ใบอนุญาตขับขี,ของผู้นั－นมีกําหนดไม่น้อยกว่าหนึ,งปี หรือเพิกถอนใบอนุญาตขับขี,
ผู้ใดกระทําความผิดตามมาตรา ๑๖๐ ตรี วรรค หนึ,ง ถ้าผู้กระทําความผิดนั－นขับรถโดยไม่ได้รับใบอนุญาตขับขี, หรือถูกพักใช้หรือเพิกถอน ใบอนุญาตขับขี, ผู้กระทําต้องระวางโทษสูงกว่าที,กฎหมายกําหนดสําหรับความผิดนั－นอีก หนึ,งในสาม หากกรณีการกระทําผิดตามวรรคหนึ,ง เป็นเหตุให้ผู้อื,นได้รับอันตรายแก่ กายหรือจิตใจ อันตรายสาหัส หรือถึงแก่ความตาย ตามมาตรา ๑๖๐ ตรี วรรคสอง วรรค สาม หรือวรรคสี, ให้ศาลพิพากษาเพิ,มโทษที,จะลงแก่ผู้กระทําความผิดอีกกึ,งหนึ,งของโทษที, ศาลกําหนดสําหรับความผิดนั－น
ผู้ใดกระทําความผิดตามมาตรา ๑๖๐ ตรี และได้ กระทําความผิดซ엉าอีกภายในสองปีนับแต่วันที,กระทําความผิดครั－งแรก ให้ศาลลงโทษจําคุก และปรับด้วยเสมอ ความในวรรคหนึ,งมิให้ใช้บังคับกับผู้กระทําความผิดที,มีอายุไม่เกินสิบแปด ปีในวันที,กระทําความผิดครั－งหลัง
จัตวา ในกรณีที,เจ้าของรถหรือผู้ครอบครองรถที,ได้รับ ใบสั,งตามมาตรา ๑๔๐ วรรคสอง เป็นนิติบุคคล ให้ผู้แทนของนิติบุคคลนั－นมีหน้าที,แจ้งชื,อ ที, อยู่ พร้อมทั－งหลักฐานอื,นใดต่อพนักงานสอบสวนที,แสดงว่าผู้ใดเป็นผู้ขับขี,ในขณะที,พบการก ระทําความผิดตามที,ระบุไว้ในใบสั,งภายในสามสิบวันนับแต่วันที,ได้รับใบสั,ง หากผู้แทนของ นิติบุคคลไม่แจ้งภายในกําหนดระยะเวลาดังกล่าว ให้นิติบุคคลนั－นต้องระวางโทษปรับใน อัตราห้าเท่าของโทษปรับสูงสุดที,บัญญัติไว้สําหรับความผิดนั－น ในกรณีที,ผู้ขับขี,ที,กระทําความผิดเป็นบุคคลซึ,งไม่มีสัญชาติไทย และผู้แทน ของนิติบุคคลได้แจ้งต่อพนักงานสอบสวนตามวรรคหนึ,งแล้ว และผู้ขับขี,ไม่อยู่ในราช อาณาจักร ให้พนักงานสอบสวนแจ้งให้ผู้ขับขี,ที,กระทําความผิดนั－นทราบโดยทางไปรษณีย์ ลงทะเบียนหรือวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์หรือวิธีการอื,นตามที,เห็นสมควร ในกรณีที,ไม่อาจ แจ้งให้ผู้ขับขี,ที,กระทําความผิดทราบตามชื,อ ที,อยู่ พร้อมทั－งหลักฐานอื,นใดที,ผู้แทนของ นิติบุคคลแจ้งต่อพนักงานสอบสวนได้ ให้พนักงานสอบสวนแจ้งให้ผู้แทนของนิติบุคคล ทราบเพื,อประโยชน์ในการดําเนินการของนิติบุคคลนั－นต่อไป
ในกรณีที,มีการกระทําการอันเป็นความผิดตาม
หากผู้กระทํามีอายุต°ากว่ายี,สิบปี เจ้าพนักงานผู้มีหน้าที,ฟJองผู้ต้องหา อาจมีคําร้องขอต่อศาลเพื,อให้ศาลพิจารณาวางข้อกําหนดให้บิดา มารดา หรือผู้ปกครอง ระวังผู้นั－นไม่ให้กระทําความผิดฐานแข่งรถในทางซ엉าอีก หากศาลเห็นสมควร ให้มีอํานาจ วางข้อกําหนดให้บิดา มารดา หรือผู้ปกครอง ระวังผู้นั－นไม่ให้กระทําความผิดฐานแข่งรถใน ทางซ엉าอีก ตลอดเวลาที,ศาลกําหนดซึ,งต้องไม่เกินสามปีและกําหนดจํานวนเงินตามที,เห็น สมควรซึ,งบิดา มารดา หรือผู้ปกครอง จะต้องชําระต่อศาลไม่เกินครั－งละห้าหมื,นบาท ในเมื,อ ผู้นั－นกระทําความผิดฐานแข่งรถในทางซ엉าอีก ถ้าผู้นั－นอาศัยอยู่กับบุคคลอื,นนอกจากบิดา มารดา หรือผู้ปกครอง และ ศาลเห็นว่าไม่สมควรจะเรียกบิดา มารดา หรือผู้ปกครอง มาวางข้อกําหนดตามวรรคหนึ,ง ศาลจะเรียกตัวบุคคลที,ผู้นั－นอาศัยอยู่มาสอบถามว่า จะยอมรับข้อกําหนดทํานองที,บัญญัติ ไว้สําหรับบิดา มารดา หรือผู้ปกครอง ดังกล่าวหรือไม่ก็ได้ ถ้าบุคคลที,ผู้นั－นอาศัยอยู่ยอมรับ ข้อกําหนดเช่นว่านั－น ก็ให้ศาลมีอํานาจวางข้อกําหนดดังกล่าว ในกรณีที,ศาลวางข้อกําหนดตามวรรคหนึ,งหรือวรรคสอง ถ้าผู้นั－นกระทํา ความผิดฐานแข่งรถในทางซ엉าอีกภายในระยะเวลาในข้อกําหนด ให้นํามาตรา ๗๗ แห่ง ประมวลกฎหมายอาญามาใช้บังคับโดยอนุโลม
หากผู้กระทํามีอายุตั－งแต่สิบแปดปีขึ－นไป เจ้าพนักงานผู้มีหน้าที,ฟJองผู้ ต้องหาอาจมีคําร้องขอต่อศาลเพื,อให้ศาลพิจารณาสั,งผู้กระทําการดังกล่าวให้ทําทัณฑ์บน หากศาลเห็นสมควรจะสั,งให้ทําทัณฑ์บน โดยกําหนดจํานวนเงินไม่เกินห้าหมื,นบาทว่าผู้นั－น จะไม่กระทําความผิดฐานแข่งรถในทางซ엉าอีก ตลอดเวลาที,ศาลกําหนดซึ,งต้องไม่เกินสองปี และจะสั,งให้มีประกันด้วยหรือไม่ก็ได้ ทั－งนี－ ถ้าผู้ทําทัณฑ์บนกระทําผิดทัณฑ์บน ให้นํา
(ยกเลิก)
ในคดีที,ผู้ขับขี,ต้องคําพิพากษาว่าได้กระทําความผิด ตามพระราชบัญญัตินี－หรือกฎหมายอันเกี,ยวกับรถนั－น ๆ นอกจากจะได้รับโทษสําหรับการก ระทําดังกล่าวแล้ว ถ้าศาลเห็นว่าหากให้ผู้นั－นขับรถต่อไปอาจก่อให้เกิดอันตรายแก่บุคคล หรือทรัพย์สินของผู้อื,น ให้ศาลมีอํานาจสั,งเพิกถอนใบอนุญาตขับขี,ของผู้นั－นได้ ในกรณีที,ศาลเห็นว่า พฤติกรรมของผู้กระทําผิดตามวรรคหนึ,งยังอยู่ใน วิสัยที,จะแก้ไขฟ－ 더นฟูได้ ศาลอาจมีคําสั,งพักใช้ใบอนุญาตขับขี,ของผู้นั－นและให้ผู้นั－นทํางาน บริการสังคมหรือทํางานสาธารณประโยชน์ภายใต้เงื,อนไขและระยะเวลาที,ศาลกําหนด โดย ให้อยู่ในความดูแลของพนักงานคุมประพฤติ เจ้าหน้าที,ของรัฐ หน่วยงานของรัฐ หรือ องค์การซึ,งมีวัตถุประสงค์เพื,อการบริการสังคม การกุศลสาธารณะ หรือสาธารณประโยชน์ ที,ยินยอมรับดูแลด้วยก็ได้ และถ้าความปรากฏในภายหลังว่าผู้กระทําผิดดังกล่าวไม่ปฏิบัติ ตามคําสั,งหรือเงื,อนไขที,กําหนดไว้ให้ศาลมีอํานาจสั,งเพิกถอนใบอนุญาตขับขี,ของผู้นั－นตาม วรรคหนึ,ง ผู้ใดขับขี,รถในระหว่างที,ถูกเพิกถอนใบอนุญาตขับขี,ตามคําสั,งของศาล ต้องระวางโทษจําคุกไม่เกินสองปีและปรับไม่เกินสี,หมื,นบาท
ในกรณีที,ศาลสั,งพักใช้ใบอนุญาตขับขี,หรือเพิกถอนใบ อนุญาตขับขี,ตามพระราชบัญญัตินี－ ให้ศาลแจ้งคําสั,งดังกล่าวให้นายทะเบียนตามกฎหมาย ว่าด้วยรถยนต์หรือกฎหมายว่าด้วยการขนส่งทางบก แล้วแต่กรณี
ผู้รับสนองพระบรมราชโองการ พลเอก เกรียงศักดิ' ชมะนันทน์ นายกรัฐมนตรี หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี－ คือ เนื,องจากการคมนาคมและ ขนส่งทางบกได้เจริญก้าวหน้าขยายตัวไปทั,วประเทศและเชื,อมโยงไปยังประเทศใกล้เคียง และจํานวนยานพาหนะในท้องถนนและทางหลวงได้ทวีจํานวนขึ－นเป็นลําดับ ประกอบกับ ประเทศไทยได้เข้าเป็นภาคีในอนุสัญญาว่าด้วยการจราจรทางถนนและพิธีสารว่าด้วย เครื,องหมายและสัญญาณตามถนน สมควรปรับปรุงกฎหมายว่าด้วยการจราจรทางบกซึ,ง ได้ใช้บังคับมากว่าสี,สิบปี ให้เหมาะสมกับสภาพการจราจรและจํานวนยานพาหนะที,เพิ,มขึ－น และเพื,อความปลอดภัยแก่ชีวิต ร่างกาย และทรัพย์สินของประชาชน จึงจําเป็นต้องตราพระ ราชบัญญัตินี－ขึ－น พระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๒) พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี－ให้ใช้บังคับตั－งแต่วันถัดจากวันประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี－ คือ เนื,องจากได้มีการประกาศ ใช้พระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ บางมาตรามีลักษณะไม่เหมาะสมและ บกพร่อง ขัดต่อการปฏิบัติในบางท้องที, จึงเห็นสมควรที,จะตราพระราชบัญญัติเพื,อแก้ไข เพิ,มเติมฉบับนี－ขึ－น พระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๓) พ.ศ. ๒๕๒๙ มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี－ให้ใช้บังคับตั－งแต่วันถัดจากวันประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี－ คือ เนื,องจากพระราชบัญญัติ จราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ซึ,งใช้บังคับอยู่ในปัจจุบัน มีบทบัญญัติห้ามรถบรรทุกและรถ บรรทุกคนโดยสารแล่นในช่องทางเดินรถด้านขวามือ ข้อห้ามนี－รวมถึงรถบรรทุกเล็กที,มีน엉า หนักรถไม่เกินหนึ,งพันหกร้อยกิโลกรัมด้วย แต่รถดังกล่าวมิใช่รถที,มีความเร็วช้าหรือใช้ ความเร็วต°า จึงไม่จําเป็นต้องบังคับให้ขับรถในช่องทางเดินรถด้านซ้ายสุด การบังคับเช่นนี－ ทําให้ผู้ใช้รถดังกล่าวไม่ได้รับความเป็นธรรม สมควรให้รถบรรทุกเล็กที,มีน엉าหนักไม่เกินหนึ,ง พันหกร้อยกิโลกรัม สามารถใช้ทางเดินรถขวามือได้ จึงจําเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี－ ขึ－น ประกาศคณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ ฉบับที, ๓๙ เรื,อง การแก้ไขเพิ,มเติม กฎหมายว่าด้วยจราจรทางบก ลงวันที, ๒๘ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๓๔ โดยที,คณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติได้พิจารณาเห็นว่า ในปัจจุบันกฎหมายว่าด้วย จราจรทางบกได้บัญญัติให้อํานาจเจ้าพนักงานจราจรหรือพนักงานเจ้าหน้าที,มีอํานาจ เคลื,อนย้ายรถที,จอดหรือหยุดโดยฝ'าฝ더นกฎหมายได้ แต่ยังไม่เป็นการเพียงพอที,จะให้ เจ้าของรถหรือผู้ขับขี,ปฏิบัติถูกต้องตามกฎหมาย สมควรเพิ,มมาตรการให้เจ้าของรถหรือผู้ ขับขี,ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการเคลื,อนย้ายหรือไม่ให้เคลื,อนย้ายรถ รวมทั－งค่าดูแลรักษานั－น ด้วย ข้อ ๒ ประกาศคณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติฉบับนี－ให้ใช้บังคับ ตั－งแต่วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป พระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๔) พ.ศ. ๒๕๓๕ มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี－ให้ใช้บังคับตั－งแต่วันถัดจากวันประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี－ คือ โดยที,พระราชบัญญัติ จราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ได้ใช้บังคับมาเป็นเวลานานแล้ว บทบัญญัติบางประการแห่ง พระราชบัญญัติดังกล่าวไม่เหมาะสมกับสภาพการณ์ในปัจจุบัน สมควรแก้ไขเพิ,มเติม บทบัญญัติแห่งพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ให้เหมาะสมและมีประสิทธิภาพ มากขึ－น เพื,อให้เกิดความสะดวกและความปลอดภัยในการจราจร จึงจําเป็นต้องตราพระ ราชบัญญัตินี－ พระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๕) พ.ศ. ๒๕๓๘ มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี－ให้ใช้บังคับตั－งแต่วันถัดจากวันประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา มาตรา ๔ ในกรณีของรถยนต์ที,ได้จดทะเบียนไว้แล้วก่อนวันที,พระราช บัญญัตินี－ใช้บังคับ ให้ผู้ขับขี,รถยนต์และคนโดยสารรถยนต์นั－น ได้รับยกเว้นไม่ต้องปฏิบัติ ตามมาตรา ๑๒๓ วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ซึ,งแก้ไขเพิ,ม เติมโดยพระราชบัญญัตินี－ เป็นเวลาสองปีนับแต่วันที,พระราชบัญญัตินี－ใช้บังคับ มาตรา ๕ ให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยรักษาการตามพระราช บัญญัตินี－ หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี－ คือ โดยที,ในปัจจุบัน อุบัติเหตุ จากการจราจรทางบกมีผลต่อการพัฒนาประเทศโดยตรงและมีแนวโน้มที,จะเพิ,มจํานวนสูง ขึ－นเป็นอันมาก สมควรกําหนดมาตรการเพื,อสร้างความปลอดภัยและลดความรุนแรงของ อันตรายที,อาจเกิดขึ－นแก่ผู้ขับขี,รถยนต์และคนโดยสารรถยนต์ โดยกําหนดให้ผู้ขับขี,รถยนต์ ต้องรัดร่างกายด้วยเข็มขัดนิรภัยไว้กับที,นั,งในขณะขับขี,รถยนต์ และต้องจัดให้คนโดยสาร รถยนต์ ซึ,งนั,งที,นั,งตอนหน้าแถวเดียวกับที,นั,งผู้ขับขี,รถยนต์รัดร่างกายด้วยเข็มขัดนิรภัยไว้ กับที,นั,งในขณะโดยสารรถยนต์ และคนโดยสารรถยนต์ดังกล่าวต้องรัดร่างกายด้วยเข็มขัด นิรภัยไว้กับที,นั,งในขณะโดยสารรถยนต์ด้วย จึงจําเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี－ พระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๖) พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี－ให้ใช้บังคับตั－งแต่วันถัดจากวันประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี－ คือ โดยที,ในปัจจุบันอุบัติเหตุ ร้ายแรงที,เกิดขึ－นบนท้องถนนอันเป็นเหตุให้เกิดอันตรายแก่ชีวิตและทรัพย์สินของบุคคลต่าง ๆ นั－น มีสาเหตุส่วนหนึ,งเนื,องมาจากผู้ขับขี,เมาสุราหรือของเมาอย่างอื,นหรือเสพวัตถุที,ออก ฤทธิ'ต่อจิตและประสาทกลุ่มแอมเฟตามีนในขณะขับรถ แม้จะได้มีการจับกุมปราบปราม และปJองกันมิให้ผู้ขับขี,เสพหรือเมาสิ,งต่าง ๆ ดังกล่าวในขณะขับรถแล้วก็ตาม แต่ก็ปรากฏว่า ยังมีผู้ขับขี,ที,ฝ'าฝ더นอยู่อีก สมควรกําหนดให้ผู้ตรวจการตามกฎหมายว่าด้วยการขนส่งทาง บกและผู้ตรวจการตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์มีอํานาจดําเนินการเกี,ยวกับการทดสอบหรือ การตรวจสอบของมึนเมาหรือสารเสพติดดังกล่าวในผู้ขับขี,ได้เช่นเดียวกับเจ้าพนักงาน จราจรและพนักงานเจ้าหน้าที,ตามกฎหมายว่าด้วยการจราจรทางบกเพื,อเป็นการแบ่งเบา ภาระของเจ้าพนักงานดังกล่าวและปรับปรุงอํานาจหน้าที,ของเจ้าพนักงานจราจร พนักงาน สอบสวน พนักงานเจ้าหน้าที, และผู้ตรวจการให้สามารถดําเนินการทดสอบหรือตรวจสอบ ตลอดจนจับกุมปราบปราบผู้ขับขี,ซึ,งเมาสุราหรือของเมาอย่างอื,นหรือเสพวัตถุที,ออกฤทธิ'ต่อ จิตและประสาทกลุ่มแอมเฟตามีนในขณะขับรถให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และทําให้เกิด ความปลอดภัยในท้องถนนมากยิ,งขึ－น จึงจําเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี－ พระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๗) พ.ศ. ๒๕๕๐ มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี－ให้ใช้บังคับตั－งแต่วันถัดจากวันประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา มาตรา ๓ ให้แก้ไขคําว่า “รถยนตร์” “รถจักรยานยนตร์” และ “เครื,อง ยนตร์” ในพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ และที,แก้ไขเพิ,มเติม เป็นคําว่า “รถยนต์” “รถจักรยานยนต์” และ “เครื,องยนต์” ทุกแห่ง หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี－ คือ โดยที,ในปัจจุบันการ โดยสารรถจักรยานยนต์เป็นที,นิยมกันอย่างแพร่หลาย และจํานวนอุบัติเหตุอันเนื,องจากรถ จักรยานยนต์ได้เพิ,มมากขึ－น ประกอบกับการเกิดอุบัติเหตุทางถนนอันเนื,องมาจากการขับรถ ในขณะเมาสุราหรือของเมาอย่างอื,น หรือเสพยาเสพติดให้โทษ หรือวัตถุที,ออกฤทธิ'ต่อจิต และประสาทได้เพิ,มสูงขึ－นด้วย สมควรกําหนดให้คนโดยสารรถจักรยานยนต์ต้องสวมหมวก ที,จัดทําขึ－นโดยเฉพาะเพื,อปJองกันอันตราย และกําหนดให้ความผิดของผู้ขับขี,ที,ได้ขับรถใน ขณะเมาสุราหรือของเมาอย่างอื,น เป็นความผิดที,ไม่อาจว่ากล่าวตักเตือนหรือทําการเปรียบ เทียบได้ รวมทั－งปรับปรุงบทกําหนดโทษสําหรับความผิดฐานขับรถในขณะเมาสุราหรือของ เมาอย่างอื,น หรือเสพยาเสพติดให้โทษหรือวัตถุที,ออกฤทธิ'ต่อจิตและประสาท ตลอดจน ปรับปรุงประเภทของรถที,ใช้บรรทุกคน สัตว์ หรือสิ,งของให้ครอบคลุมถึงการบรรทุกของรถ ทุกประเภทด้วย จึงจําเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี－ พระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๘) พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี－ให้ใช้บังคับเมื,อพ้นกําหนดเก้าสิบวันนับแต่วัน ประกาศในราชกิจจานุเบกษา หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี－ คือ โดยที,ปัจจุบัน ผู้ขับขี,ใช้ โทรศัพท์เคลื,อนที,ในขณะขับรถ เป็นสาเหตุหนึ,งที,ก่อให้เกิดอุบัติเหตุทางถนนและก่อให้เกิด อันตรายแก่ชีวิต ร่างกาย และทรัพย์สินของบุคคล สมควรแก้ไขเพิ,มเติมพระราชบัญญัติ จราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ เพื,อกําหนดห้ามผู้ขับขี,ใช้โทรศัพท์เคลื,อนที,ในขณะขับรถ เว้นแต่ ในกรณีการใช้โทรศัพท์เคลื,อนที,โดยใช้อุปกรณ์เสริมสําหรับการสนทนา โดยผู้ขับขี,ไม่ต้องถือ หรือจับโทรศัพท์เคลื,อนที,นั－น จึงจําเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี－ ประกาศคณะรักษาความสงบแห่งชาติฉบับที, ๘๗/๒๕๕๗ เรื,อง การแก้ไขเพิ,มเติมผู้รักษา การตามกฎหมายที,เกี,ยวข้องกับอํานาจหน้าที,ของเจ้าพนักงานตํารวจ ลงวันที, ๑๐ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๕๕๗ ข้อ ๔ ให้บรรดา กฎกระทรวง กฎ ระเบียบ ข้อบังคับ ประกาศ หรือคําสั,ง ที, ออกตามพระราชบัญญัติตามข้อ ๑ ข้อ ๒ และข้อ ๓ ที,ใช้บังคับอยู่ในวันก่อนวันที,ประกาศนี－ ใช้บังคับ ยังคงใช้บังคับได้ต่อไปจนกว่าจะมีการแก้ไขเพิ,มเติม พระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๙) พ.ศ. ๒๕๕๗ มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี－ให้ใช้บังคับตั－งแต่วันถัดจากวันประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา เป็นต้นไป หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี－ คือ โดยที,ปัจจุบันเมื,อเจ้า พนักงานจราจรหรือพนักงานเจ้าหน้าที,พบการกระทําความผิดของผู้ขับขี,ไม่ว่าด้วยตนเอง หรือด้วยเครื,องอุปกรณ์ใด ๆ แล้วแต่ไม่อาจออกใบสั,งให้ผู้ขับขี,ได้ในขณะนั－นเพราะไม่ สามารถเรียกให้ผู้ขับขี,หยุดรถได้ ซึ,งส่งผลให้การบังคับใช้กฎหมายไม่มีประสิทธิภาพเท่าที, ควร สมควรแก้ไขเพิ,มเติมมาตรา ๑๔๐ วรรคหนึ,ง แห่งพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ซึ,งแก้ไขเพิ,มเติมโดยพระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๔) พ.ศ. ๒๕๓๕ เพื,อให้ เจ้าพนักงานจราจรหรือพนักงานเจ้าหน้าที,ที,พบการกระทําความผิดดังกล่าวสามารถส่ง ใบสั,งไปยังภูมิลําเนาของเจ้าของรถหรือผู้ครอบครองรถโดยทางไปรษณีย์ลงทะเบียนตอบ รับได้ จึงจําเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี－ พระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๐) พ.ศ. ๒๕๕๗ มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี－ให้ใช้บังคับตั－งแต่วันถัดจากวันประกาศใน ราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี－ คือ โดยที,เป็นการสมควร กําหนดมาตรการในด้านความปลอดภัยเพื,อช่วยในการให้สัญญาณจราจรและสมควร กําหนดข้อสันนิษฐานว่าผู้ขับขี,ขับรถในขณะเมาสุราหรือของเมาอย่างอื,น ในกรณีที,ไม่ยอม ให้ทดสอบโดยไม่มีเหตุอันควร อันจะเป็นมาตรการในการปJองกันการเกิดอุบัติเหตุที,เกิดจาก ผู้ขับขี,รถขณะเมาสุราหรือของเมาอย่างอื,น จึงจําเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี－ พระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๙ มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี－ให้ใช้บังคับตั－งแต่วันถัดจากวันประกาศใน ราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี－ คือ โดยที,ในปัจจุบันได้มี การนําระบบการชําระเงินด้วยวิธีการธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์มาใช้เพื,อการชําระค่า สินค้าและบริการเพิ,มมากขึ－น สมควรเพิ,มช่องทางการชําระค่าปรับตามใบสั,งด้วยวิธีการดัง กล่าวในกรณีที,เจ้าพนักงานจราจรหรือพนักงานเจ้าหน้าที,ไม่เรียกเก็บใบอนุญาตขับขี, เพื,อ เป็นการอํานวยความสะดวกให้แก่ผู้ขับขี,หรือเจ้าของรถในการชําระค่าปรับตามใบสั,ง ประกอบกับได้มีการโอนกรมตํารวจไปเป็นสํานักงานตํารวจแห่งชาติแล้ว สมควรแก้ไขการ ระบุชื,อตําแหน่ง “อธิบดีกรมตํารวจ” ตามกฎหมายว่าด้วยจราจรทางบก เป็น “ผู้บัญชาการ ตํารวจแห่งชาติ” ในคราวเดียวกัน จึงจําเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี－ คําสั,งหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติที, ๑๔/๒๕๖๐ เรื,อง มาตรการเพิ,มประสิทธิภาพ การบังคับใช้กฎหมายว่าด้วยการจราจรทางบก ข้อ ๔ บทบัญญัติในมาตรา ๑๔๑/๑ แห่งพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ซึ,งแก้ไขเพิ,มเติมโดยคําสั,งนี－ มิให้ใช้บังคับกับใบสั,งที,เจ้าพนักงานจราจรหรือ พนักงานเจ้าหน้าที,ออกให้ก่อนวันที,คําสั,งนี－ใช้บังคับ โดยให้นําบทบัญญัติในมาตรา ๑๔๑ ทวิ แห่งพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ซึ,งแก้ไขเพิ,มเติมโดยพระราชบัญญัติจราจร ทางบก (ฉบับที, ๔) พ.ศ. ๒๕๓๕ ที,ใช้บังคับอยู่ในวันก่อนวันที,คําสั,งนี－ใช้บังคับ มาใช้บังคับกับ ใบสั,งดังกล่าว ข้อ ๕ ในกรณีเห็นสมควรนายกรัฐมนตรีหรือคณะรัฐมนตรีอาจเสนอให้ คณะรักษาความสงบแห่งชาติแก้ไขเปลี,ยนแปลงคําสั,งนี－ได้ ข้อ ๖ คําสั,งนี－ให้ใช้บังคับตั－งแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป พระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๒) พ.ศ. ๒๕๖๒ มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี－ให้ใช้บังคับเมื,อพ้นกําหนดหนึ,งร้อยยี,สิบวัน นับแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป *มาตรา ๕ ให้แก้ไขคําว่า “เจ้าพนักงานจราจร” ในพระราชบัญญัติจราจร ทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ เป็นคําว่า “หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร” ทุกแห่ง ให้แก้ไขคําว่า “เจ้าพนักงานจราจรและพนักงานเจ้าหน้าที,” และ “พนักงานเจ้าหน้าที,” ในพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ เป็นคําว่า “เจ้า พนักงานจราจร” ทุกแห่ง เว้นแต่ในมาตรา ๗๘ แห่งพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ให้แก้ไขคําว่า “พนักงานเจ้าหน้าที,” เป็นคําว่า “ตํารวจ” มาตรา ๑๘ บรรดาบทบัญญัติแห่งกฎหมาย กฎกระทรวง ข้อบังคับ ข้อ กําหนด ระเบียบ ประกาศ กฎ หรือคําสั,งใดที,อ้างถึง “เจ้าพนักงานจราจร” หรือ “พนักงาน เจ้าหน้าที,” ให้ถือว่าอ้างถึง “เจ้าพนักงานจราจร” หรือ “หัวหน้าเจ้าพนักงานจราจร” ตามพ ระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ซึ,งแก้ไขเพิ,มเติมโดยพระราชบัญญัตินี－ แล้วแต่ กรณี มาตรา ๑๙ บรรดาใบรับแทนใบอนุญาตขับขี,ที,ออกตามมาตรา ๑๔๐ วรรคสาม แห่งพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ก่อนการแก้ไขเพิ,มเติมโดยพระ ราชบัญญัตินี－ และยังมีผลใช้บังคับ ให้ใช้แทนใบอนุญาตขับขี,ได้จนกว่าจะครบระยะเวลา ตามที,กําหนดไว้ในใบรับแทนใบอนุญาตขับขี,นั－น มาตรา ๒๐ บรรดาคําสั,งยึดใบอนุญาตขับขี,ที,ออกตามมาตรา ๑๖๑ แห่ง พระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ก่อนการแก้ไขเพิ,มเติมโดยพระราชบัญญัตินี－ และยังมีผลใช้บังคับ ให้ใช้บังคับได้ต่อไปจนกว่าจะครบระยะเวลาตามที,กําหนดไว้ในคําสั,ง ยึดใบอนุญาตขับขี,นั－น ทั－งนี－ ผู้ขับขี,ซึ,งถูกสั,งยึดใบอนุญาตขับขี,มีสิทธิอุทธรณ์ตามมาตรา ๑๖๑ แห่งพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ก่อนการแก้ไขเพิ,มเติมโดยพระราช บัญญัตินี－ และหากได้ยื,นอุทธรณ์คําสั,งยึดใบอนุญาตขับขี,ดังกล่าวภายในสิบห้าวันนับแต่วัน ที,ถูกสั,งยึดแล้ว ให้ถือว่าเป็นคําขออุทธรณ์ตามมาตรา ๑๖๑ แห่งพระราชบัญญัติจราจรทาง บก พ.ศ. ๒๕๒๒ ก่อนการแก้ไขเพิ,มเติมโดยพระราชบัญญัตินี－ คําขออุทธรณ์ตามมาตรา ๑๖๑ แห่งพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ก่อนการแก้ไขเพิ,มเติมโดยพระราชบัญญัตินี－ ที,ได้ยื,นไว้แล้วและพิจารณายังไม่แล้ว เสร็จอยู่ในวันที,พระราชบัญญัตินี－ใช้บังคับ และคําขออุทธรณ์ตามวรรคหนึ,ง ให้พิจารณาต่อ ไปตามมาตรา ๑๖๑ แห่งพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ก่อนการแก้ไขเพิ,มเติม โดยพระราชบัญญัตินี－จนกว่าจะเสร็จสิ－น มาตรา ๒๑ บรรดาข้อบังคับ ข้อกําหนด ระเบียบ ประกาศ หรือกฎใดที, ออกตามพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ก่อนการแก้ไขเพิ,มเติมโดยพระราช บัญญัตินี－ ที,ใช้บังคับอยู่ในวันก่อนวันที,พระราชบัญญัตินี－ใช้บังคับ ให้ใช้บังคับได้ต่อไปเท่าที, ไม่ขัดหรือแย้งกับพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ซึ,งแก้ไขเพิ,มเติมโดยพระราช บัญญัตินี－ จนกว่าจะมีข้อบังคับ ข้อกําหนด ระเบียบ ประกาศ หรือกฎ ที,ออกตามพระราช บัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ซึ,งแก้ไขเพิ,มเติมโดยพระราชบัญญัตินี－ใช้บังคับ มาตรา ๒๒ การออกข้อบังคับ ข้อกําหนด ระเบียบ ประกาศ หรือกฎ ตาม มาตรา ๔/๑ มาตรา ๑๔๐ มาตรา ๑๔๐/๒ มาตรา ๑๔๑ มาตรา ๑๔๒/๑ มาตรา ๑๔๒/๒ มาตรา ๑๔๒/๕ และมาตรา ๑๔๒/๘ แห่งพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ซึ,ง แก้ไขเพิ,มเติมโดยพระราชบัญญัตินี－ให้ดําเนินการให้แล้วเสร็จภายในเก้าสิบวันนับแต่วันที, พระราชบัญญัตินี－ใช้บังคับ มาตรา ๒๓ ให้นายกรัฐมนตรีรักษาการตามพระราชบัญญัตินี－ หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี－ คือ โดยที,ในปัจจุบันการเกิด อุบัติเหตุทางถนนของประเทศมีจํานวนเพิ,มขึ－นอย่างต่อเนื,อง ซึ,งสาเหตุส่วนใหญ่มาจากการ ที,ผู้ขับขี,ขาดวินัยในการใช้รถใช้ถนน และไม่ปฏิบัติตามกฎหมายว่าด้วยการจราจรทางบก ประกอบกับพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ได้ใช้บังคับมาเป็นเวลานานแล้ว บทบัญญัติบางประการแห่งพระราชบัญญัติดังกล่าวไม่เหมาะสมกับสภาพการณ์ในปัจจุบัน สมควรปรับปรุงหลักเกณฑ์และกลไกในการออกใบสั,งสําหรับผู้ขับขี,ที,ฝ'าฝ더นหรือไม่ปฏิบัติ ตามกฎหมายการบันทึกคะแนนความประพฤติในการขับขี, และมาตรการที,เกี,ยวข้องกับการ ควบคุมดูแลและบังคับใช้กฎหมายว่าด้วยการจราจรทางบก ให้เหมาะสมและมี ประสิทธิภาพมากขึ－น เพื,อให้เกิดความสะดวกและความปลอดภัยในการจราจรทางบก จึง จําเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี－ พระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๓) พ.ศ. ๒๕๖๕ พระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๓) พ.ศ. ๒๕๖๕ มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี－ให้ใช้บังคับเมื,อพ้นกําหนดหนึ,งร้อยยี,สิบวัน นับแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป มาตรา ๓ ให้ยกเลิก (๑) คําสั,งหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ที, ๒๒/๒๕๕๘ เรื,อง มาตรการในการปJองกันและแก้ไขปัญหาการแข่งรถยนต์และรถจักรยานยนต์ในทางและ การควบคุมสถานบริการหรือสถานประกอบการที,เป_ดให้บริการในลักษณะที,คล้ายกับสถาน บริการ ลงวันที, ๒๒ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๕๕๘ เฉพาะในข้อ ๑ ข้อ ๒ และข้อ ๓ ซึ,งเป็น ส่วนที,แก้ไขหรือเพิ,มเติมกฎหมายว่าด้วยการจราจรทางบก (๒) คําสั,งหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ที, ๔๖/๒๕๕๘ เรื,อง มาตรการแก้ไขปัญหาอันเกิดจากการขับขี,ยานพาหนะ ลงวันที, ๓๐ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๕๘ มาตรา ๓๖ มิให้นําบทบัญญัติตามมาตรา ๑๒๓ แห่งพระราชบัญญัติ จราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ซึ,งแก้ไขเพิ,มเติมโดยพระราชบัญญัตินี－ มาใช้บังคับกับการใช้ รถยนต์ที,ไม่ต้องมีเข็มขัดนิรภัยเป็นเครื,องอุปกรณ์และส่วนควบ ตามประกาศซึ,งออกตามกฎ กระทรวงที,ออกตามมาตรา ๕ (๒) แห่งพระราชบัญญัติรถยนต์ พ.ศ. ๒๕๒๒ และตาม ประกาศซึ,งออกตามกฎกระทรวงที,ออกตามมาตรา ๗๑ วรรคหนึ,ง แห่งพระราชบัญญัติการ ขนส่งทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๓๗ บรรดาคําสั,งให้ซ่อมหรือแก้ไขรถตามมาตรา ๑๔๓ หรือคําสั,ง ระงับการใช้รถนั－นเป็นการชั,วคราวตามมาตรา ๑๔๓ ทวิ แห่งพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ที,ออกไว้ก่อนวันที,พระราชบัญญัตินี－ใช้บังคับ ให้คงมีผลใช้บังคับต่อไปจนสิ－น ระยะเวลาตามคําสั,งนั－น แต่ต้องไม่เกินหกเดือนนับแต่วันที,พระราชบัญญัตินี－ใช้บังคับ มาตรา ๓๘ บรรดาคําสั,งของเจ้าหน้าที,ที,ได้ออกตามคําสั,งหัวหน้าคณะ รักษาความสงบแห่งชาติที,มีผลใช้บังคับอยู่ในวันก่อนวันที,พระราชบัญญัตินี－ใช้บังคับ ให้มีผล ดังต่อไปนี－ (๑) คําสั,งหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ที, ๒๒/๒๕๕๘ เรื,อง มาตรการในการปJองกันและแก้ไขปัญหาการแข่งรถยนต์และรถจักรยานยนต์ในทางและ การควบคุมสถานบริการหรือสถานประกอบการที,เป_ดให้บริการในลักษณะที,คล้ายกับสถาน บริการ ลงวันที, ๒๒ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๕๕๘ (ก) คําสั,งเกี,ยวกับการเก็บรักษารถเป็นการชั,วคราว ตามข้อ ๑ วรรค สอง ให้มีผลบังคับได้ต่อไปตามคําสั,งดังกล่าว แต่ต้องไม่เกินสามสิบวันนับแต่วันที,พระราช บัญญัตินี－ใช้บังคับ (ข) คําสั,งเกี,ยวกับการทําทัณฑ์บนหรือวางข้อกําหนด ไม่ว่าจะเป็น กรณีที,มีการวางเงินประกันหรือไม่ ตามข้อ ๒ วรรคสอง ให้มีผลบังคับได้ต่อไปตามคําสั,งดัง กล่าว แต่ต้องไม่เกินสองปีนับแต่วันที,พระราชบัญญัตินี－ใช้บังคับ (๒) คําสั,งหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ที, ๔๖/๒๕๕๘ เรื,อง มาตรการแก้ไขปัญหาอันเกิดจากการขับขี,ยานพาหนะ ลงวันที, ๓๐ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๕๘ (ก) คําสั,งเกี,ยวกับการเก็บรักษารถเป็นการชั,วคราว ตามข้อ ๑ วรรค สอง (๒) ให้มีผลบังคับได้ต่อไปตามคําสั,งดังกล่าว แต่ต้องไม่เกินสามสิบวันนับแต่วันที,พระ ราชบัญญัตินี－ใช้บังคับ (ข) คําสั,งเกี,ยวกับการยึดใบอนุญาตขับขี, ตามข้อ ๑ วรรคสอง (๑) ให้มี ผลบังคับได้ต่อไปตามคําสั,งดังกล่าว แต่ต้องไม่เกินสามสิบวันนับแต่วันที,พระราชบัญญัตินี－ ใช้บังคับ (ค) คําสั,งเกี,ยวกับการอบรมความประพฤติของผู้ขับขี, ตามข้อ ๑ วรรค สอง (๓) ให้มีผลบังคับได้ต่อไปตามคําสั,งดังกล่าว แต่ต้องไม่เกินสิบห้าวันนับแต่วันที,พระ ราชบัญญัตินี－ใช้บังคับ (ง) คําสั,งพักใช้ใบอนุญาตประกอบกิจการขนส่งทางบกหรือคําสั,งป_ด กิจการขนส่งทางบกเป็นการชั,วคราว ตามข้อ ๓ ให้มีผลบังคับได้ต่อไปตามคําสั,งดังกล่าว แต่ต้องไม่เกินสิบห้าวันนับแต่วันที,พระราชบัญญัตินี－ใช้บังคับ มาตรา ๓๙ บรรดาข้อบังคับ ข้อกําหนด ระเบียบ ประกาศ กฎ หรือคําสั,ง ใดที,ออกตามพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ที,ใช้บังคับอยู่ในวันก่อนวันที,พระ ราชบัญญัตินี－ใช้บังคับ ให้ยังคงใช้บังคับได้ต่อไปเพียงเท่าที,ไม่ขัดหรือแย้งกับพระราช บัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ซึ,งแก้ไขเพิ,มเติมโดยพระราชบัญญัตินี－ จนกว่าจะมีข้อ บังคับ ข้อกําหนด ระเบียบ ประกาศ กฎ หรือคําสั,งที,ออกตามพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ซึ,งแก้ไขเพิ,มเติมโดยพระราชบัญญัตินี－ใช้บังคับ มาตรา ๔๐ การออกข้อบังคับ ข้อกําหนด ระเบียบ ประกาศ กฎ หรือคําสั,ง ตามมาตรา ๔๓ (๙) มาตรา ๔๓ ทวิ/๑ มาตรา ๑๒๓ มาตรา ๑๒๓/๑ มาตรา ๑๒๓/๓ มาตรา ๑๔๓ และมาตรา ๑๔๓/๑ แห่งพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ซึ,งแก้ไข เพิ,มเติมโดยพระราชบัญญัตินี－ ให้ดําเนินการให้แล้วเสร็จภายในเก้าสิบวันนับแต่วันที,พระ ราชบัญญัตินี－ใช้บังคับ มาตรา ๔๑ ให้นายกรัฐมนตรีรักษาการตามพระราชบัญญัตินี－ หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี－ คือ โดยที,ในปัจจุบันการเกิด อุบัติเหตุทางถนนของประเทศมีสาเหตุส่วนหนึ,งมาจากการที,ผู้ขับขี,ฝ'าฝ더นหรือไม่ปฏิบัติตาม หลักเกณฑ์เกี,ยวกับความปลอดภัยในการจราจรทางบก ประกอบกับพระราชบัญญัติจราจร ทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ได้ใช้บังคับมาเป็นเวลานานแล้ว บทบัญญัติบางประการแห่งพระราช บัญญัติดังกล่าวไม่เหมาะสมกับสภาพการณ์ในปัจจุบัน สมควรปรับปรุงมาตรการกฎหมาย เพื,อให้สอดคล้องกับสภาพข้อเท็จจริงในการใช้รถใช้ถนนได้อย่างปลอดภัยและให้การ ปJองกันการกระทําความผิดมีประสิทธิภาพยิ,งขึ－น ทั－งในเรื,องการใช้ช่องเดินรถ ลักษณะ ความผิดในการขับรถ การตรวจสอบหรือทดสอบผู้ขับขี, หน้าที,การใช้เข็มขัดนิรภัย การ ปJองกันการแข่งรถในทางโดยไม่ได้รับอนุญาต และการควบคุมการใช้รถที,มีสภาพไม่ถูก ต้อง รวมทั－งปรับปรุงบทกําหนดโทษให้มีความเหมาะสม ซึ,งจะเป็นการลดการเกิดอุบัติเหตุ ทางถนนและส่งเสริมให้เกิดความสะดวกและความปลอดภัยในการจราจรทางบก จึง จําเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี－ พระราชบัญญัติว่าด้วยการปรับเป็นพินัย พ.ศ. ๒๕๖๕ มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี－ให้ใช้บังคับเมื,อพ้นกําหนดสองร้อยสี,สิบวันนับ แต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป เว้นแต่บทบัญญัติแห่งมาตรา ๓๗ และ มาตรา ๓๘ วรรคหนึ,ง ให้ใช้บังคับตั－งแต่วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้น ไป มาตรา ๔ ให้นายกรัฐมนตรีรักษาการตามพระราชบัญญัตินี－ และมีอํานาจ ออกกฎกระทรวงเพื,อปฏิบัติการตามพระราชบัญญัตินี－ กฎกระทรวงนั－น เมื,อได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษาแล้วให้ใช้บังคับได้ มาตรา ๓๙ เมื,อพ้นกําหนดสามร้อยหกสิบห้าวันนับแต่วันที,พระราช บัญญัตินี－ประกาศในราชกิจจานุเบกษา ให้เปลี,ยนความผิดอาญาที,มีโทษปรับสถานเดียว ตามกฎหมายในบัญชี ๑ ท้ายพระราชบัญญัตินี－ เป็นความผิดทางพินัยตามพระราชบัญญัติ นี－ และให้ถือว่าอัตราโทษปรับอาญาที,บัญญัติไว้ในกฎหมายดังกล่าว เป็นอัตราค่าปรับเป็น พินัยตามพระราชบัญญัตินี－ หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี－ คือ โดยที,มาตรา ๗๗ ของ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ได้บัญญัติให้รัฐพึงกําหนดโทษอาญาเฉพาะความผิด ร้ายแรง ประกอบกับแผนการปฏิรูปประเทศด้านกฎหมายได้กําหนดให้มีการปรับปรุง กฎหมายในการกําหนดโทษอาญาให้เหมาะสมกับสภาพความผิดหรือกําหนดมาตรการ ลงโทษให้เหมาะสมกับการกระทําความผิด และฐานะของผู้กระทําความผิดเพื,อมิให้บุคคล ต้องรับโทษหนักเกินสมควร หรือต้องรับภาระในการรับโทษที,แตกต่างกันอันเนื,องมาจาก ฐานะทางเศรษฐกิจที,แตกต่างกัน เนื,องจากกรณีที,กฎหมายกําหนดโทษปรับ ผู้มีฐานะทาง เศรษฐกิจดีย่อมสามารถชําระค่าปรับได้ แต่ผู้มีฐานะยากจนและไม่อยู่ในฐานะที,จะชําระค่า ปรับได้จะถูกกักขังแทนค่าปรับอันกระทบต่อศักดิ'ศรีความเป็นมนุษย์อย่างรุนแรง ประกอบ กับเมื,อคํานึงถึงข้อห้ามหรือข้อบังคับที,กฎหมายกําหนดให้ประชาชนต้องปฏิบัติหรือไม่ ปฏิบัติแล้ว จะพบว่ามีข้อห้ามหรือข้อบังคับจํานวนมากอาจรุกล엉าเข้าไปในสิทธิพื－นฐานหรือ สร้างภาระอันเกินสมควรแก่ประชาชน และนับวันจะมีกฎหมายตราออกมากําหนดการ กระทําให้เป็นความผิดมากขึ－น หลายกรณีทําให้ประชาชนกลายเป็นผู้กระทําความผิดเพรารู้ เท่าไม่ถึงการณ์ บางกรณีกระทําไปเพราะความยากจนเหลือทนทาน และเมื,อได้กระทํา ความผิดแล้ว ก็ต้องถูกนําตัวเข้าสู่กระบวนการยุติธรรมทางอาญา เช่น ถูกจับกุม คุมขัง พิมพ์ลายนิ－วมือ และลงบันทึกประวัติอาชญากรเป็นประวัติติดตัวตลอดไป และในที,สุดไม่ว่า ผู้นั－นจะเป็นผู้กระทําความผิดหรือไม่ กระบวนการที,กล่าวมาย่อมสร้างรอยด่างให้เกิดแก่ ศักดิ'ศรีความเป็นมนุษย์อย่างหลีกเลี,ยงไม่ได้ ถ้ามีทางใดที,จะปJองกันมิให้ประชาชนจะต้อง ตกเข้าสู่กระบวนการนั－นได้ จะเป็นประโยชน์แก่ประชาชนและขจัดความเหลื,อมล엉าในสังคม ลงได้ตามสมควร แม้ว่าการกําหนดมาตรการอันเป็นโทษที,ผู้กระทําการอันเป็นการฝ'าฝ더น หรือไม่ปฏิบัติตามกฎหมายเป็นสิ,งจําเป็นที,จะต้องมีเพื,อให้กฎหมายมีสภาพบังคับ แต่โทษ นั－นก็ไม่จําเป็นต้องใช้โทษอาญาเสมอไป ซึ,งนานาประเทศได้เริ,มปรับเปลี,ยนบทลงโทษจาก ความผิดอาญาเป็นมาตรการอื,นที,มิใช่โทษอาญามากขึ－น รวมทั－งการใช้มาตรการอื,นแทน การลงโทษทางอาญา เช่น การคุมประพฤติกรณีจึงสมควรที,ประเทศไทยจะพัฒนากฎหมาย ไทยให้สอดคล้องกับนานาประเทศ และเกิดประโยชน์แก่ประชาชนยิ,งขึ－น โดยปรับเปลี,ยน โทษอาญาบางประการที,มุ่งต่อการปรับเป็นเงินตามบัญชีท้ายพระราชบัญญัติ เปลี,ยนเป็น มาตรการปรับเป็นพินัยที,สร้างขึ－นใหม่ไม่ให้มีสภาพเป็นโทษอาญา โดยกําหนดหลักเกณฑ์ให้ ใช้ดุลพินิจกําหนดค่าปรับที,ต้องชําระให้เหมาะสมกับสภาพความร้ายแรงแห่งการกระทํา และฐานะทางเศรษฐกิจของผู้กระทําความผิดให้สอดคล้องกัน และในกรณีที,ผู้กระทําความ ผิดไม่มีเงินชําระค่าปรับ อาจขอทํางานบริการสังคมหรือทํางานสาธารณประโยชน์แทนการ ชําระค่าปรับได้ โดยไม่มีการกักขังแทนค่าปรับดังเช่นที,เป็นอยู่ในคดีอาญา การเปลี,ยน สภาพบังคับไม่ให้เป็นโทษอาญาโดยกําหนดวิธีการดําเนินการขึ－นใหม่เป็นการเฉพาะนี－ ย่อม จะช่วยทําให้ประชาชนที,ถูกกล่าวหาว่ากระทําความผิดไม่ต้องเข้าสู่กระบวนการทางอาญา และไม่มีประวัติอาชญากรรมติดตัวอีกต่อไป การเปลี,ยนแปลงเช่นนี－จะเป็นกลไกทาง กฎหมายเพื,อสร้างความเป็นธรรมและขจัดความเหลื,อมล엉าทางสังคมและส่งเสริมการบังคับ ใช้กฎหมายให้มีประสิทธิภาพยิ,งขึ－น ตามเจตนารมณ์ของมาตรา ๗๗ และมาตรา ๒๕๘ ค. ด้านกฎหมาย (๑) ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยและแผนการปฏิรูปประเทศด้าน กฎหมาย นอกจากนั－น สําหรับกฎหมายบางฉบับที,กําหนดให้มีโทษทางปกครอง แต่บัญญัติ ให้ฟJองคดีต่อศาลที,มีเขตอํานาจในการพิจารณาคดีอาญาเพื,อบังคับชําระค่าปรับทาง ปกครองไว้แล้ว สมควรเปลี,ยนโทษดังกล่าวเป็นมาตรการปรับเป็นพินัยเช่นเดียวกัน จึง จําเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี－ บุณณดาพร / Maker 6 ตุลาคม 2566 ปรีดิเทพ / Checker 19 ตุลาคม 2566 ปรีดิเทพ / Authorizer 24 ตุลาคม 2566 ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๙๖/ตอนที, ๘/ฉบับพิเศษ หน้า ๑/๒๙ มกราคม ๒๕๒๒ มาตรา ๔ (๓๒) แก้ไขเพิ,มเติมโดยพระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๒) พ.ศ. ๒๕๖๒ มาตรา ๔ (๓๖) ยกเลิกโดยพระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๙ มาตรา ๔ (๓๗) แก้ไขเพิ,มเติมโดยพระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๒) พ.ศ. ๒๕๖๒ มาตรา ๔ (๓๘) แก้ไขเพิ,มเติมโดยพระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๑๒) พ.ศ. ๒๕๖๒ มาตรา ๔ (๔๐) แก้ไขเพิ,มเติมโดยพระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที, ๖) พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๔/๑ เพิ,มโดยพระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบ